17
GD
5/ 3 / 2015 ҚЫРКҮЙЕК
АДАМ КҮТІМІНЕ АРНАЛҒАН XАЛЫҚАРАЛЫҚ СИМПОЗИУМ
>>
> Германия мен
Австриядағы адам
күтімі келбетінің өзгеруі
Роланд Aтзуллер, Иоганнес Кеплер - Линц университеті (Австрия), кедейлік
мәселесі бойынша ғылыми-
зерттеу комитетінің, әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік саясат бойынша (RC19) халықаралық
стандарт аудитінің (ХСА) мүшесі; Бриджит Aуленбахер, Иоганн Кеплер - Линц университеті (Австрия),
экономика және қоғам (RC02), RC19 ғылыми-зерттеу комитетінің, еңбек әлеуметтануы (RC30) мен қоғамдағы
әйелдер (RC32) халықаралық стандарт аудитінің (ХСА) мүшесі, Әлеуметтану бойынша Үшінші ХСА
Жергілікті форумы ұйымдастыру комитетінің вице–төрағасы (Вена 2016); Альмут Баченгер, Иоганн Кеплер -
Линц университеті (Австрия); Биргит Риеграф, Падерборн университеті (Германия), RC02, RC19, RC30 және
RC32 мүшесі.
Австриялық балабақшадағы
үйреншікті жағдай. Суретті түсірген
Арбайтеркаммер Оберустеррич,
Австрия.
Б
ұл жұмыста Шығыс Еуропа
шекарасында орналасқан
Батыс
Еуропадағы
екі
экономикалық
қуатты
мемлекет - Австрия және Германия
қазіргі кездегі іргелі қайта құрылымдау
үдерісіндегі консервативті әлеуметтік
мемлекеттер ретінде қарастырылады.
Екі мемлекетте де адам күтімі
мәселесі төңірегіндегі міндеттемелер
мен сұраныстар, әсіресе қарттарға
қамқорлық пен бала күтімі және осы
сұраныстардың жеке меншік күтім
саласында, үй шаруашылықтарында,
18
GD
5/ 3 / 2015 ҚЫРКҮЙЕК
АДАМ КҮТІМІНЕ АРНАЛҒАН XАЛЫҚАРАЛЫҚ СИМПОЗИУМ
кәсіби
салаларда
іске
асыру
мәселелері күн тәртібіне қойылуда.
> Еңбек мигранттарын қанау
Германия мен Австрияда тегін
көмектің
көпшілігі
отбасыларға,
негізінен
әйелдерге
көрсетіледі.
Қазіргі кездегі нарықта әйел рөлі арта
бастаса да, балама өмір түрі тұрақты
құрылымның бұзылуы деген түсінікке
әкеп соқпайды, оның үстіне мемлекеттің
бөлінген ақшасы осы жүйеде қаржылық
ынталандыру және салық жеңілдіктері
арқылы қолдау көрсетуде. Германия
мен Австрияда, басқа елдердегі сияқты
мигрант әйелдер үш негізгі міндетті
атқарады:
үй
шаруашылығында
тазалықты сақтау, күтім және ас
дайындау. Бұл жүйе ерлер мен әйелдер
арасындағы дәстүрлі еңбек бөлінісін
өзгеріссіз қалдыра отырып, күтім
көрсету бойынша қоғамдық сектордың
сұранысын
жеңілдетуге
мүмкіндік
береді.
Австрия және Германияның транс-
шекаралық ұстанымдары, Шығыс пен
Батыс арасындағы еңбек табысындағы
теңсіздік сондай-ақ, Шығыс Еуропадағы
білікті мамандардың көп болуы –
мигрант әйелдерге, әсіресе дамушы
мемлекеттерден келетіндерге жұмыс
табу мүмкіндігіне зор жағдай жасайды.
24 - сағаттық күтім деп аталатын қызмет
түрін реттеу мақсатында Австрия үй
шаруашылығында оны заңдастыру
туралы шешім қабылдайды. Осылайша,
Германияның мемлекеті-шілік мигрант
еңбегі саласындағы саясатқа - құқықтық,
жартылай-құқықтық, заңсыз тұру және
жұмыспен қамтылу тараулары ресми
кірістірілді. Австрияда саяси сұранымда
және субсидияланған, ал Германияда
мигранттардың жұмыспен қамтылуына
бейресми
төзімділік
болғанына
қарамастан осы елдегі мемлекетішілік
жұмыспен
қамту
стандарттарына
сәйкессіздік - елде мигранттардың
еңбек етуіне жақсы жағдай жасалынды.
Күнделікті қол жетімділік, әлеуметтік
оқшаулануға
қарамастан
жоғары
дәрежедегі жауапкершілік сезімі және
олардың аз көлемдегі табыс көзі жұмыс
берушілерінің үй шаруашылығында
тұратын әйел- мигранттардың қызметін
қалыптастырды.
Жоғарыда айтылғандарды талдай
келсек, Австрия мен Германияда орта
таптың үй шаруашылығы бір жағынан
әлеуметтік мемлекеттің көмегімен,
екінші жағынан төмен ақылы еңбек
мигранттарының арқасында тұрмыстық
қажетті күтім, т.б. көмек алуға зор
мүмкіндіктері пайда болды. Алайда,
күтім саласындағы қызметкерлердің
>>
жетіспеушілігіне, мигрант әйелдердің
туыстары
жұмыс
іздеп
осында
ағылуына
байланысты
Шығыс
Еуропа елдерінен еңбек күші келуінің
жаңа
жолдарының
қалыптасуын
байқаймыз.
Әйел
мигранттардың
жұмысы негізінен аустриялық немесе
неміс үй шаруашылықтары арасында
ауытқитын, ақысы төленетін күтім
қызметі. Айта кететін жәйт, әйел
мигранттардың өз отанында да жұмыс
істеуіне жағдай бар, бірақ ондағы жұмыс
ауыр қара жұмыс бола тұра, ақысы да
төленбей қалуы мүмкін.
> Қоғамдық сектордағы күтім
қызметі
Әсіресе 2008 жылғы қаржы дағдарысы
және одан кейінгі үнемдеу схемасы,
оның үстіне жаңа жеке меншік
провайдерлерінің аймақтағы үлес
нарығы үшін бәсекеге түсуі қарттарға
кәсіби қамқорлық қызметі мен бала күтімі
мәселесін айтарлықтай қысым астында
қалдырды. Бірақ, жаңа қоғамдық
басқаруға сәйкес рационализациялау
және қайта құрылымдау шаралары
жұмыскерлер мен жұмыс процестерін
тиісінше ретке келтірді, бұл өз кезегінде
күтімді енді экономикалық тиімді жолға
салуы керек болатын.
Шын мәнінде адам күтімі процесі
1-мамыр – көрінбейтін еңбек күні.
Белгілі неміс актрисасы Ида Шумахердің
қиялдағы көрінбейтін жұмыс киіміндегі
мүсіні Суретті түсірген Биргит Эрбе.
