Бағдарламасы «Психологиялық ғылым мәселесі бойынша ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру»

мамандығының 2 курс студенттеріне арналған

Құрастырушы__________ Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің “Педагогикалық психология” кафедрасының аға оқытушысы Адильжанова К.С. «25» маусым 2014 ж.

2.1. «Педагогикалық психология» кафедрасының отырысында

Хаттама №1 «03» қыркүйек 2014 жыл
Кафедра меңгерушісі: _____ Г.К.Джумажанова
2.2. Педагогикалық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

Хаттама №1 «05» қыркүйек 2014 жыл

3.1. Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және баспаға ұсынылды

Хаттама №1 «11» 2014 жыл
ОӘК төрағасы _______саясат. ғ.д. Искакова Г.К.
4 Баспа орнына №1 05.09.2013ж.

Мазмұны
1. Жалпы ережелер

2. Пәннің мазмұны және сабақтардың түрі бойынша сағаттарға бөлу

3. Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары

4. Курс форматы

5. Курс саясаты

6. Бағалау саясаты

7. Әдебиеттер

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәлімет

Адильжанова Куралай Советхановна, педагогика ғылымдарының магистрі, психология кафедрасының аға оқытушысы

Кафедрада болу уақыты: кесте бойынша

1.2 Пән бойынша мәліметтер

Атауы: «Психологиялық ғылым мәселесі бойынша ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру»

2014-2015 оқу жылы, 3 семестр, кредит саны - 3

Сабақ өтетін орын: 2 ғимарат, №308 аудитория

«Психологиялық ғылым мәселесі бойынша ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру» оқу курсы айқын интегративті және қолданбалы бағыттарға ие. Оның негізіне эмпирикалық психологияның қазіргі көзқарастары енгізілген, психологиялық зерттеу тәжірибесі мен теориясы аймағындағы соңғы жетістіктер айтылады. «Психологиялық ғылым мәселесі бойынша ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру» курсы студенттер курстық жұмыс даярлау үшін және студенттердің өздік ғылыми жұмысын, қорытынды білікті жұмыс даярлау үшін тікелей практикалық мәнге ие. Бұл курс ізденістік ойлардың қалыптасу қабілеттілігіне тұлғалық даму жүктемесіне және кәсіби этикалық шарттарын бекітуіне ие.

Студенттерде жоспарлаудың ғылыми технологиясын және психологиялық зерттеуді ұйымдастыруды,әдістемелер жиынтығын таңдау жәнемәліметтерді өңдеу, алынған нәтижелелерді безендендіруді қалыптастыру.

-тәжірибелік дағдыларды жоспарлаумен қаруландыру және психологиялық зерттеулердің барлық кезеңдерін ұйымдастыру;

-ізденістік ойлаудың дамуы, шығармашылық және эмпирикалық зерттеуге деген қызығушылық;

-алынған білімді, дағдыны қолдану даярлығын қалыптастыру және психологтың тәжірибелік іс-әрекетінде зерттеу жұмысының іскерлігін қалыптастыру.

Курсты оқу барысында студенттер білуі керек

▪ психологияның қазіргі әдістерін және оны әртүрлі зерттеу тапсырмаларында жетістікке жету үшін қолданылатын мүмкіншіліктері;

▪ психологиялық зерттеу логикасы және құрылымы, оның негізгі кезеңдерінің мазмұны

▪ психологиялық зерттеуді жүргізудің этикалық нормалары;

▪ психологиялық-педагогикалық зерттеуді құру әдістерін;

▪ психологиядағы зерттеу мәдениетін;

▪ ғылыми зерттеудің әдістемелік құралдарымен;

▪пәннің категориялық аппаратымен.

Меңгеруі керек:

▪ мәселені іздеуді жүзеге асыру, тақырыпты таңдау және зерттеу бағдарламасын өңдеуді;

▪ зерттеу өзектілігін нақтылау, ғылыми болжамды аргументті түрде алға жылжыту жәнезерттеу туралы ойлардықұру;

▪ психологиялық зерттеу әдістерін нақтылау мен талдау және алынған мәліметтерді өңдеуді;

▪ эмпирикалық мәліметтер жиынтығын ұйымдастыру және зерттеу нәтижелерінің дұрыстығын қамтамасыздындыру.

Түсінуі керек:

▪ психологиялық зерттеуді ұйымдастыру принциптері;

▪ жоспарлауға талап және психологиялық зерттеудің барлық кезеңдерін ұйымдастыруды.

Иемдену керек:

▪ методология және психологиялық зерттеуэтикасы туралы көзқарастар;

▪ психологиядағы эмпирикалық білім жайлы және оны қазіргі ғылымда, бизнесте, қоғамдық өмірде және саясатта қолдануды;

Практикалық іскерлік пен дағдыларды меңгеру:

▪ зерттеудің теоретикалық моделдерін құру;

▪ ізденісті, өңдеуді, классификацияны ғылыми-теоретикалық жүйелілікті және эмпирикалық ақпаратты;

▪ даярлық, безендендіру және жүргізілген зерттеу туралы презентацияларды.

Студент аталған курс бойынша мынадай теориялық және практикалық мәселелерді игеруі керек. Оқу жоспарының көшірмесінде бөлініп берілген әр сабақ түрлері сағатқа шағылған, пәннің қысқаша мазмүны, мақсаттары мен міндеттері көрсетілген. ОӘК оқу пәнін меңгерудің барлық талаптарына сай келеді. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі бар. Оқушылар мен студенттерге арналған жүмыс бағдарламасы берілген. Студентке арналған жүмыс бағдарламасында оқылуға тиісті тақырыптар мен жүмыс түрлерінің тізімі әдебиеттердің көрсетілуімен айқындалған. Әр дәріс сабағы бойынша қысқаша мәлімет берілген. Тәжірибелік сабақтардың тақырыптары және әр тақырыпта қарастырылатын мәселелер жоспар түрінде нақты көрсетілген. ОӨЖ және ООӨЖ тапсырмаларын өткізудің мерзімі, тақырыптары және әдебиеттері жазылған. Студенттердің білімін бағалау әдістемесі бар.Өткен дәріс материалдары бойынша үнемі, жүйелі жұмыс жасау қажет,соңғы материалдарды түсіну үшін міндеттті түрде алдыңғы дәрістерді меңгеру қажет.Әдістемелік кешенде берілген материалды зер салыпоқуларыңызды ұсынамыз және тақырып бойынша берілген сұрақтарға жауа берулеріңізді сұраймыз.Тақырыппен жұмыс оны нақта түсініп, меңгергенге дейін жүргізілуі қажет, егер тақырыппен жұмыстан кейін сұрақтар туындаса, оқытушымен келесі дәрісте талқылау керек.

Рефератты орындаудың мақсаты болып, студенттердің қарастырылып жатқан пәннің аумағында қазіргі көзқарастарды білдіретін сұрақтармен тереңірек танысуы жатады.Сонымен қатар жұмыс дағдыларын ғылыми және әдістемелік әдебиеттермен бекіту болып табылады. Мұның барлығы студенттің ғылыми ойлауының дамуына, оның теоретикалық даярлығының жоғарылауына, ойлаудың өзбетінше қалыптасуына сәйкес келуі керек.

• 
  Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
  
• 
  Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
  
• 
  Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
  
• 
  Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс.
  
• 
  Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
  

• 
  Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды.
  
• 
  Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестер алғаны абзал.
  
• 
  Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады.
  
• 
  Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады.
  
• 
  Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет.
  
• 
  Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
  
• 
  Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
  

Семинарға дайындық кезінде студент мұғалімнің дәрісін назарға ұстай отырып, біршама ізденіс жұмыстарын жасау қажет. Ғылыми мақалалар мен монографиялар, сондай-ақ интернет желісінен алынған материалдардағы керекті деректер конспектіленіп алынады. Семинар студенттің ізденіс жұмысы болғандықтан, бір емес бірнеше дереккөздерді пайдалануға тиісті. Курс бойынша білуге тиісті терминдер мен шартты ұғымдарды оқытушы қамтып, түсіндіреді. ОӨЖ тақырыптары берілген сұрақтарды қамти отырып, жазбаша және ауызша жұмыс түрінде орындалады. ОӨЖ-ді конспект түрінде дәптерге жазып өткізу қажет. Сабақ барысында студенттің теориялық білімі, белсенділігі, ынтасы және шығармашылық шешім таба білу дағдысы бағаланады. Бірігіп талқылау және демонстрациялық эксперименттерді пайдалана отырып дискуссиялармен, бейнежазбаларды пайдаланумен байланысты оқытудың белсенді формалары ұсынылады.

1. Курс компоненттеріне және оны оқытудағы негізгі талаптар:

• 
  Дәрісті босатқан жағдайда өз бетімен материалды келесі сабаққа оқып келу;
  
• 
  Студент сабақты босатпау керек, семинар сабақтарында және топта ОӨЖ орындауда белсенділік көсетуі қажет.
  
• 
  Жұмысты тапсыру және кеңес алу мерзімін қатаң сақтау;
  
• 
  Талдау барысында тыңдау және басқалар көзқарасын құрметтеу;
  
• 
  ОСӨЖ міндетті түрде қатысып, тапсырманы уақытында орындау;
  
• 
  Практикалық сабақты өзі айтып қана қоймай, басқаларды тыңдап,олардың жауабын бағалап, жаңа ақпараттарды жазып отыруы керек
  
• 
  Берілген тапсырманы уақытында орындау.
  

- Сабаққа кешікпеу;

- Негізгі және қосымша әдебиеттерді оқып, сабаққа үнемі дайындалып келу.

- Сырт киімді гардеробқа өткізу;

- Столда сабаққа қажетті заттар ғана тұруы қажет, сумка, артық нәрселерді алып тастау керек;

- Мобильдік телефондарды өшіру;

- Сабақ уақытында сұрануға және аудиториядан шығуға рұқсат етілмейді.

- Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ босатылғанға теңгеріледі. Оқу үрдісіне белсенді түрде қатысу қажет.

Бақылау түрі бойынша ұпайларды бөлу

Академиялық кезеңде ұпайлардың жалпы саны 1000 ұпайды құрайды.

Аудиториялық сабақтардың барлық түрлеріне қатысуға (дәрістік, практикалық, зертханалық) 30 ұпай беріледі.Оқытушы электрондық журналға босатылған сабақтарды ғана енгізеді, ал жүйе сабаққа қатынасқан ұпайлар санын автоматты түрде өзі есептейді.

Бірінші рубеждік бақылау 7 аптада, екінші рубеждік бақылау 15 аптада жүргізіледі.

Брызгалова С.И. Введение в научно-педагогическое исследование. Изд. Калининградского государственного университета, 2003

1. 
   Борытко Н.М., Моложавенко А.В., Соловцова И.А. Методология и методы психолого-педагогических исследований. – М., «Академия», 2008
   
2. 
   Волков Б.С., Волкова Н.В., Губанов А.В. Методология и методы психологического исследования: Учебное пособие для вузов. – М.: Академический Проект; Фонд «Мир», 2005.
   
3. 
   Образцов П. И. Методы и методология психолого-педагогического исследования. — СПб.: Питер, 2004.
   
4. 
   Клеев С.А. Педагогическая технология учителя. - Новосибирск, 1998
   
5. 
   Карандышев В.Н. Квалификационные работы по психологии: реферативные, курсовые и дипломные: Учеб.-метод. пособие. –М.: Смысл, 2002.
   
6. 
   Палецкий С.В. Педагогическая технология освоения учащимися исследовательской деятельности: Учебно-методическое пособие. – Омск, гос. ун-т, 2004
   

1. 
   Александров И.О., Максимова Н.Е. Основы теории психологического ис­следования. (Экспериментальная психология). - М., 2010.
   
2. 
   Анастази А. Урбина С. Психологическое тестирование. –СПб.: Питер, 2003.
   
3. 
   Анцупов А.Я., Помогайбин В.Н., Пошивалкин О.А. Методологические проблемы военно-психологических исследований: обзор диссертаций –XX век. –М.: СГИ, 2000.
   
4. 
   Бурлачук Л.Ф. Морозов С.М. Словарь-справочник по психодиагностике. –М.: Питер, 2001.
   
5. 
   Гудвин Дж. Исследование в психологии: методы и планирование. -СПб.: Питер, 2004.
   
6. 
   Дорфман Л.Я. Методологические основы эмпирической психологии: от понимания к технологии: Учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. –М.: Смысл, ИЦ «Академия», 2005.
   
7. 
   Девис Дж. Исследования в рекламной деятельности: теория и практика. –М., ИД «Вильямс», 2003.
   
8. 
   Дружинин Н.В. Экспериментальная психология. –СПб.: Питер, 2000.
   
9. 
   Евенко С.Л. Методы математической статистики в психологии: Сборник задач: Учеб. пособ. –М.: ВУ, 2005.
   
10. 
    Загвязинский В.И., Атаханов М.Н. Методология и методы психолого-педагогического исследования. -М.: Изд. центр "Академия", 2005.
    
11. 
    Киселев А.С. Методические рекомендации по оформлению курсовых, дипломных, научных (конкурсных) работ и рефератов. Учебно-методическое пособие. – М.: ВУ, 2001.
    
12. 
    Корнилова Т.В. Введение в психологический эксперимент: Учебник. –М.: Изд-во МГУ, 2001.
    
13. 
    Сидоренко Е.В. Методы математической обработки в психологии. -СПб.: Речь,
    2001.
    
14. 
    Сыромятников И.В. Психодиагностика. – М.: Академический Проект, 2005.