Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі оқулық ретінде бекіткен Алматы, 2011 удк

• 
  бірігу;
  
• 
  қосылу;
  
• 
  бөліну;
  
• 
  бөлініп шығу;
  
• 
  қайта өзгеру.
  

Заңды тұлғаларды қайта ұйымдастыру үрдісінің маңызды элементі, олардың құқықтары мен міндеттерінің мұрагерлігін қамтамасыз ету болып табылады. Өйткені аталған үрдіс әмбебап құқықтық мұрагерлікке негізделген, ол мұрагерге қайта құрылатын заңды тұлғаның міндеттері мен құқықтарын шектемей, толығымен беруді қарастырады. Іс жүзіндегі пайдаланып жүрген заңнамамен қайта құрылатын заңды тұлғаның құқықтары мен міндеттері жаңадан пайда болатын заңды тұлғаға келесідей тәртіпте беріледі деп бекітілген:

• қайта құрылу, бірігу мен қосылу кезінде – беру актісіне сәйкес;

• бөліну және бөлініп шығу кезінде – бөліну балансына сәйкес.

• қайта ұйымдастырылған заңды тұлғаның және құқықтық мұрагердің аталуы мен ұйымдық – құқықтық нысаны;

• мерзімі мен қайта ұйымдастырудың ұйымдық нысаны;

• қайта құрылатын құқықтық тұлғаның, оны қайта құру мерзіміндегі активтері мен пассивтерінің баланстық сомасы және оның бөлімдері бойынша таңдамасы;

• алынатын бухгалтерлік есеп нысандарының және басқа да құжаттардың тізімі; дебиторлық және кредиторлық борыш бойынша аналитикалық мәліметтер; кәсіпорынның есептік саясаты бойынша бұйрығы, салыстыру ведомостары, түгендеу құжаттары және т.б.

Бухгалтерлік баланстың типтік нысаны бойынша құрастырылатын бөліну балансы, бұрынғы жұмыс істеген заңды тұлғаның жалпы балансы мен барлық жаңа тұлғалардың баланыстарынан тұрады.

Мүліктік құқықтар мен міндеттемелер құқықтық мұрагерге тіркеу кезінде өтеді. Егерде заңнамалық актілермен немесе қайта құру туралы шешіммен басқаша жағдайлар қарастырылмаса. Қайта құру үрдісінде маңызды жағдайлардың бірі қайта құрылатын заңды тұлғаның барлық несие берушілерді уақытылы жазбаша ескертуі болып табылады. ҚР АК 48 бабы осы аталған жағдайды реттейді.

Жеке түрде заңды тұлғаларды қайта құру үрдістері толығырақ түрде арнайы нормативтік актілерде қарастырылады.

• 
  қайта ұйымдастырылатын заңды тұлғаның аталуы, ұйымдық – құқықтық нысаны;
  
• 
  қайта құрылатын заңды тұлғаның барлық несие берушілер мен борышкерлерге қатысты міндеттемелері және тараптардың талас тудыратын міндеттемелерін қоса алғандағы құқықтық мұрагерлік ережелері;
  
• 
  заңды тұлға мүлкінің иесімен немесе қайта құрылу туралы шешім қабылдаған органмен бекітіледі;
  
• 
  қайта құрылған заңды тұлғалардың құрылтай құжаттары тіркеу үшін немесе жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалардың құрылтай құжаттарына өзгерістер енгізілген жағдайда олар әділет органдарына міндетті түрде тіркелуі керек.
  

Заңды тұлға мүлкінің иесі немесе заңды тұлғаны тарату туралы шешім қабылдаған орган (ҚР АК 50 бабының 1- тармағы) ол туралы тіркеу органына бірден хабарлауға міндетті.

• 
  бекітілген нысан бойынша таратуды тіркеу туралы өтініш (мемлекеттің үлестік қатысуы бар ұйым үшін – реестр-ұстаушының белгісі бар өтініш);
  
• 
  заңды тұлғаны тарату туралы шешім (соттың, құзіретті органның, заңды тұлға мүлкінің иесінің және т.б шешімі);
  
• 
  құрылтай құжаттарының және статистикалық карточканың түпнұсқалары;
  
• 
  заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу немесе қайта тіркеу туралы куәліктің түпнұсқасы;
  
• 
  таратуды тіркеу үшін алынған алымды төлегені үшін төлем құжатының түбіртегі немесе көшірмесі;
  
• 
  заңды тұлғаны тарату туралы және несие берушілердің өтініштердің мерзімі мен тәртібі туралы мәліметтерді жариялауды дәлелдейтін құжат. Заңды тұлғаны тарату туралы, сонымен қатар несие берушілермен өтініштерді ұсыну мерзімдері мен тәртіптері туралы ақпарат Қазақстан Республикасының әділет Министрлігінің ресми мерзімді басылымдарында жариялануы керек;
  
• 
  аралық тарату балансы, онда таратылатын заңды тұлғаның мүлкінің құрамы, несие берушілердің өтініштерінің тізімі, оларды талқылау нәтижелері туралы мәліметтер болады;
  
• 
  тарату балансы;
  
• 
  заңды тұлға мөрімен бекітілген тарату баланстары мен аралық тарату баланстарын бекіту туралы, заңды тұлғаны тарату туралы шешім қабылдаған органның немесе заңды тұлға мүлкінің иесінің шешімі;
  
• 
  жоюға деген заңды тұлға мөрін қабылдау туралы ішкі істер органының анықтамасының түбіртегі;
  
• 
  бюджет алдында қарыздарының жоқтығы туралы салық органдарының анықтамасы;
  
• 
  кедендік төлемдер мен аяқталмаған сыртқы сауда мәмілелері бойынша қарыздарының жоқтығы туралы кедендік органдардың анықтамасы;
  
• 
  акциялар шығаруды жою туралы құзіретті органның ескертуі (акционерлік қоғамдар үшін).
  

• 
  өтініш;
  
• 
  филиалдың (өкілдіктің) қызметін тоқтату туралы құзіретті органның шешімі;
  
• 
  есептік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктердің түпнұсқалары – ережелер мен статкарточкалар;
  
• 
  салық органдарындағы тіркеу есебінен алып тастау туралы филиалдың (өкілдіктің) орналасу орны бойынша салық органының анықтамасы;
  
• 
  филиал (өкілдік) қызметін тоқтатуды тіркегені үшін алым төлеу туралы түбіртек (төлем құжатының көшірмесі).
  

1. 
   Таратылатын заңды тұлға жауапкершілікте болатын, қажетті нақты төлемдерді жинақтау жолымен денсаулыққа немесе адам өміріне зиян тигізгені үшін азаматтардың талаптары қанағаттандыру.
   
2. 
   Еңбек шарты бойынша жұмыс істеген тұлғаларға өтемақыларды және еңбекақы бойынша есеп айрысулар, оның ішінде жалақыдан ұсталып қалған қарыздар мен алименттерді және міндетті зейнетақы жарналарын төлеу, сонымен қатар авторлық құқықтар бойынша сыйыақыларды төлеу жүргізіледі.
   
3. 
   Таратылатын банкроттың мүлкімен қамтамасыз етілетін міндеттемелері бойынша талаптар сомасын қамтамасыз ету.
   
4. 
   Бюджет пен бюджеттен тыс қорларға міндетті төлемдер бойынша қарыз өтеледі.
   
5. 
   Заңнамалық актілерге сәйкес басқа несие берушілермен есеп айрысулар жүргізіледі.
   

• 
  Жалған банкроттық – несие берушілерге тиесілі төлемдердің немесе қарыздардан жеңілдіктердің уақытын создыру үшін, сәйкесінше қарыздарды төлемеу үшін жасалатын несие берушілерді шатыстыру мақсатында өзінің төлемқабілетсіздігі туралы коммерциялық ұйымның иесімен (дара кәсіпкермен) немесе басшымен жалған түрде жариялау.
  
• 
  Алдын-ала ойластырылған банкроттық – коммерциялық ұйымның иесімен (дара кәсіпкермен) немесе басшымен жеке мүдделерді немесе басқа да мүдделерді көздей отырып жасалған, ірі зиян тигізген төлемеқабілетсіздікті әдейі құру немесе көбейту.
  
• 
  Нақты банкроттық пайдаланылатын капиталдың нақты жоғалтуларына байланысты кәсіпорынның болашақта өз қаржылық тұрақтылығы мен төлемқабілеттілігін толық қалпына келтіре алмау қабілетімен сипатталады. Капитал жоғалтуларының апаттық деңгейі мұндай кәсіпорынға болашақ кезеңде тиімді шаруашылық қызметті жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді, соның салдарынан ол заңды түрде банкрот деп жарияланады.
  
• 
  Техникалық банкроттық. Пайдаланылатын термин дебиторлық борышты төлеу мерзімінің біршама өтіп кетуінен болған кәсіпорынның төлемқабілетсіздік жағдайын сипаттайды. Және де мұнда дебиторлық борыш мөлшері кәсіпорынның кредиторлық борышынан артады, ал оның активтерінің сомасы оның қаржылық міндеттемелерінен біршама артады.
  

- борышкер мүлкінің бір бөлігін немесе міндеттемелерін жасырып қалу;

- борышкердің шаруашылық қызметін жүзеге асырумен байланысты кез-келген есептік құжатты жою, жасырып қалу, жалған түрде дайындау;

- бухгалтерлік құжаттардағы қажетті жазуды жою немесе одан бас тарту;

- несие түрінде алынған немесе бағасы төленбеген борышкер мүлкінің бір бөлігін жою, сату немесе кепіл ретінде салу.

ҚР заңына сәйкес борышкердің банкроттық белгілерін анықтау үшін мыналар ескерілуі қажет:

• 
  ақшалай міндеттемелер мөлшері, оның ішінде берілген тауарлар орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтер үшін қарыз мөлшері, борышкермен төленуге тиісті пайызды есепке алғандағы сома; негізсіз баю салдарынан пайда болған қарыз мөлшері; қатысудан шығатын борышкердің құрылтайшылар (қатысушылар) алдындағы еңбек келісімшарты бойынша жұмыс істейтін тұлғаларға демалыстық жәрдемақыларды төлеу бойынша міндеттемелер, адамдардың денсаулығы мен өміріне зиян келтіргені үшін борышкер жауапты болатын міндеттемелер, несие берушінің мүлкіне зиян тигізгені үшін қарыз мөлшері;
  
• 
  ҚР заңнамасымен орнатылған айыппұлдар (пениялар) мен басқа да қаржылық санкцияларды ескермегендегі міндетті төлемдер мөлшері.
  

• 
  бақылау
  
  жүктеу 2,14 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: