Микроэкономика

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
 
ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ 
 
 
Кәсіпорын менеджменті кафедрасы   
 
Г.К.Кӛшебаева 
 
 
 
 
МИКРОЭКОНОМИКА 
 
 
Университеттің Ғылыми кеңесі  
оқу құралы ретінде бекіткен 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Қарағанды 2015 

 
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
 
ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ 
 
Кәсіпорын менеджменті кафедрасы    
 
 
 
 
 
Г.К.Кӛшебаева 
 
 
 
 
МИКРОЭКОНОМИКА 
 
 
Университеттің Ғылыми кеңесі  
оқу құралы ретінде бекіткен 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Қарағанды 2015

 
 
ӘОЖ 330.101.542 (07) 
КБЖ 65.012.1я7  
    К 76  
 
Университеттің Редакциялық-баспалық кеңесі ұсынған 
 
Пікір жазғандар: 
И.Д.Арыстан,
 
ПКҚК кафедра профессоры, т.ғ.к., ҚарМТУ-дың  
                       редакциялық-баспалық кеңес мүшесі; 
Р.К. Андарова,
 
Е.Бӛкетов атындағы ҚарМУ-дың экономика   
                       теориясы кафедрасының профессоры; э.ғ.д. 
 
Б.А. Ахметжанов,
  
ҚарМТУ-дың кәсіпорын экономикасы     
                          кафедрасының меңгерушісі, э.ғ.д.  
 
К 76       Кӛшебаева Г.К.  
Микроэкономика:    Оқу  құралы/  Г.К.  Кӛшебаева;  Қарағанды 
мемлекеттік 
техникалық 
университеті. 
2-басылым. 
(толықтырылған) - Қарағанды: ҚарМТУ баспасы,  2015 – 138 б. 
ISBN 978 – 601 – 296 – 874 –3
 
 
 
Оқу  құралында  5В050600,  5В050700,  5В050800,  5В051000, 
5В051100 
экономикалық 
мамандықтарының 
 
бакалавр-
студенттеріне  арналған  типтік  оқу  бағдарламасының  мазмұнына 
сәйкес «Микроэкономика» пәнінің толық курсы баяндалған.  
Оқу  құралының  негізгі  міндеті  –  оқытудың  кредиттік 
технологиясы  кезінде  студенттердің  қоғамның  экономикалық 
ӛмірінің негізгі проблемаларын зерделеуіне кӛмектесу. 
 
                                                                          ӘОЖ 330.101.542(075.8) 
КБЖ 65.012.197 
 
 
 
 
ISBN 978 – 601 – 296 – 874 –3 
© Қарағанды мемлекеттік 
техникалық университеті, 2015

МАЗМҰНЫ 
 
КІРІСПЕ .................................................................................................... 6 
1 Сұраныс және ұсыныс теориясының негіздері ................................. 9 
1.1  Ресурстардың  шектелгендігі  проблемасы  және  таңдау 
қажеттілігі. Нарық - игіліктерді таратудың қоғамдық механизмі ...... 9 
1.2  Сұраныс  және  ұсыныс  моделі.  Нарықтық  тепе-теңдік.  Бағасыз 
факторларының әсері. ........................................................................... 11 
Сұраныс  және  ұсыныстың  ӛзара  әрекеттестігі.  Нарықтық  тепе-
теңдік ...................................................................................................... 14 
2 Сұраныс және ұсыныс икемділігі. Салық әсері .............................. 19 
2.1 Икемділік үғымы. Сұраныстың баға икемділігі. Табыс бойынша 
сұраныс икемділігі. Сұраныстың айқасқан икемділігі ...................... 19 
2.2  Сатып  алушы  және  сатушы  арасында  салық  ауыртпашы-
лықтарын бӛлудегі икемділік рӛлі ....................................................... 27 
3 Тұтынушы тәртібінің теориясы ........................................................ 29 
3.1 Пайдалылықты талдауға кардиналистік амал .............................. 31 
3.2 Тұтынушылық таңдау теориясына ординалистік амал ............... 34 
3.3 Тұтынушы тепе-теңдігі. Тепе-теңдік шарттары ........................... 41 
4 Салыстырмалы статика және сұраныс талдауы .............................. 43 
4.1  «Табыс-тұтыну»  қисығы  және  Энгель  қнсығы.  Баға-тұтыну» 
қисығы. Нарықтық сұраныс қнсығы ................................................... 44 
Нарық сұранысы .................................................................................... 48 
5 Ӛндіріс теориясы ................................................................................ 50 
5.1 Ӛндіріс, технология факторлары. Ӛндірістік функция ............... 50 
5.2 Изокванта. Технологиялық ауыстыру нормасы ........................... 52 
5.3 Ӛндіріс факторларының орташа ӛнімі және шекті ӛнімі. Ӛндіріс 
факторларының кемімелі қайтарым заңы. Масштаб эффектісі ....... 55 
6 Ӛндіріс шығындары ........................................................................... 59 
6.1  Бухгалтерлік  және  экономикалық  шығындар.  Жүктелген 
шығындар ............................................................................................... 59 
6.2 Қысқа мерзімді кезеңдегі ӛндіріс шығындары. ............................ 61 
6.3 Ұзақ мерзімді кезеңдегі ӛндірістік шығындар ............................. 65 
6.4  Изокоста.  Ӛндіруші  тепе-теңдігінің  шарттары.  Масштабтан 
үнемдеу ................................................................................................... 67 
7 Фирма теориясы ................................................................................. 72 
7.1 Фирма қызметінің мақсаты. Экономикалық пайда. Бухгалтерлік 
пайда  ....................................................................................................... 72