Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы
Мұрағаттық версия
Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі N 193-IV Кодексі
МАЗМҰНЫ
РҚАО-ның ескертпесі!
Кодекстің қолданысқа енгізілу тәртібін 186-баптан қараңыз.
ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-тарау. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР
1-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар
1. Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) адамның мекендеу ортасы (бұдан әрі - мекендеу ортасы) - адамның тыныс-
тіршілігі
жағдайын айқындайтын табиғи, антропогендік және әлеуметтік факторлардың,
ортаның (табиғи және жасанды) жиынтығы;
2) АИТВ - адамның иммун тапшылығы вирусы;
3) анонимдік тексеріп-қарау - адамды жеке басын сәйкестендірмей ерікті түрде
медициналық тексеріп-қарау;
4) апаттар медицинасы - әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше
жағдайлардың (бұдан әрі – төтенше жағдайлар) медициналық-санитариялық салдарларының
алдын алуға және оларды жоюға бағытталған, халық
ауруларының алдын алуды және
оларды емдеуді, санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды,
төтенше жағдайларды жоюға қатысушылардың денсаулығын сақтауды және қалпына
келтіруді, сондай-ақ авариялық-құтқару қызметтерінің қызметкерлеріне медициналық
көмек көрсетуді қамтитын медицина және денсаулық сақтау саласы;
5) әлеуетті қауіпті химиялық және биологиялық заттар - белгілі бір
жағдайларда және белгілі бір шоғырлануы кезінде адамның немесе болашақ ұрпақтың
денсаулығына зиянды әсер етуі мүмкін, қолданылуы мен пайдаланылуы халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық
актілермен және гигиеналық нормативтермен регламенттелетін заттар;
6) әскери медицина - ғылыми білімдердің жүйесін (ғылыми-практикалық пәндер
кешені) және әскери-медициналық қызметтің әскерлерді бейбіт уақытта және соғыс
уақытында жан-жақты медициналық қамтамасыз етуді өзіне мақсат тұтатын практикалық
қызметінің жүйесін білдіретін медицина
және денсаулық сақтау саласы;
7) әскери-медициналық көмек - әскери қызметшілерге және әскери қаруды қолдану
салдарынан зардап шеккен адамдарға әскери-медицина қызметінің мамандары көрсететін
медициналық көмек;
8) әскери-медициналық қызмет - Қазақстан Республикасының заңдарында осы
органдардың қызметін медициналық қамтамасыз етуге арналған әскери немесе арнаулы
қызметтің болуы көзделген әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің жиынтығы;
9) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер:
орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың әскери-
медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар) қызметін ұйымдастыруды және
үйлестіруді жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшелері;
әскери-медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар) және орталық атқарушы
органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың тиісті контингентке әскери-
медициналық және медициналық көмек көрсетілуін қамтамасыз ететін өзге де
бөлімшелері;
10) әскери-медициналық (медициналық) қамтамасыз ету - материалдық-техникалық
жабдықтау
жөніндегі іс-шаралар кешені, сондай-ақ жеке құрамның жауынгерлік
қабілеттілігі мен еңбекке қабілеттілігін қалпына келтіру мақсатында әскерлерде,
бөлімшелерде және ведомстволық ұйымдарда медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру;
11) бала - он сегіз жасқа (кәмелетке) толмаған адам;
12) бас миының біржола семуі - бас миының бүкіл қатпарының семуімен қатар
жүретін, бас миы жасушаларының интегралдық функцияларын толық жоғалтуы;
13) бейінді маман - жоғары медициналық білімді, белгілі бір мамандық бойынша
сертификаты бар медицина қызметкері;
14) биологиялық активті заттар - жануарлар мен адам организмінің патологиялық
өзгерген функцияларын қалыпқа түсіретін, дәрілік заттар
алудың ықтимал көздері
болып табылатын, әртүрлі жолмен алынатын заттар;
15) биологиялық активті қоспалар - тұрақты тұтынған кезде денсаулықтың жай-
күйін жақсартуға арналған және адамның тамақтану рационын табиғи немесе табиғимен
бірдей биологиялық активті заттармен байыту мақсатында
олардың компоненттерін
қамтитын өнімдерге қоспалар;
16) бірегей дәрілік зат - жаңа активті заттарды білдіретін немесе қамтитын
дәрілік зат;
16-1) гемопоэздік дің жасушалары – адамның сүйек кемігінің саралана алатын
қабілеті бар жасушалары;
17) генетикалық түрлендірілген объектілер - гендік инженерия әдістері
пайдаланылып алынған, өсімдіктен және (немесе) жануардан алынатын шикізат пен
өнімдер, оның ішінде генетикалық түрлендірілген көздер, организмдер;
18) дәрілік заттар - аурулардың профилактикасына, диагностикасына және оларды
емдеуге, сондай-ақ организмнің жай-күйі мен функцияларын өзгертуге арналған
фармакологиялық активті заттарды білдіретін немесе оларды қамтитын заттар: дәрілік
субстанция, табиғаттан алынатын дәрілік шикізат, дәрілік ангро- және балк-өнімдер,
дәрілік препараттар, медициналық иммундық-биологиялық препараттар,
парафармацевтикалар;
19) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және
олармен қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьютор - тегін медициналық көмектің
кепілдік берілген көлемі шеңберінде сатып алуды ұйымдастыруды, оның нәтижелері
бойынша өнім берушілермен өнім беру шарттарын жасасуды,
сондай-ақ дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдарды сақтау және тапсырысшыларға жеткізіп беру
жөніндегі қызметтерді қамтамасыз етуді, ұсынуды жүзеге асыратын заңды тұлға;
20) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы бөлшек саудада өткізу - Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен
қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатын, сатып алумен (әкелуден басқа), сақтаумен,
бөлумен, түпкі тұтынушыға өткізумен (әкетуден басқа),
жойып жіберумен байланысты
фармацевтикалық қызмет;
21) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы көтерме саудада өткізу - Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен
қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатын, көлемін шектемей сатып алумен, сақтаумен,
әкелумен, әкетумен, өткізумен (халыққа дәрілік заттарды өткізуді қоспағанда), жойып
жіберумен байланысты фармацевтикалық қызмет;
22) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы - қауіпсіз, тиімді және сапалы дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы әзірлеушіден және (немесе)
өндірушіден тұтынушының қолдануына дейін жеткізу процесінде жүзеге асырылатын
қызмет;
23) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
