Өңдеу Мамандығы: Емдеу ісі 301000 Курсы: Семестрі: 6

№ «____» хаттама «_____» ____________

Бекітемін

Кафедра меңгерушісі _________________________

1. 
   Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  қарапайым физиотерапия түсінігі, әсер ету механизмі
  
• 
  қарапайым физиопроцедурапың түрлері
  
• 
  қыша қағазы, грелка, мұзды мұйық, компресстердің әсер ету принциптері, емдік эффекті
  
• 
  компресстердің түрлері
  
• 
  қыша қағазы, грелка, мұзды мұйық, компресстерге көрсетілімдер және кері көрсетілімдер
  
• 
  процедураны жүгізу үшін қажетті көрнекілер
  
• 
  процедураны қабылдау кезінде пайда болатын асқынулар және техника қаіпсіздігі
  
• 
  құралдарды өңдеу
  

Жоспар:

• 
  Дәрілік заттардын негізгі топтары
  
• 
  Организмге дәрілердін түсу жолдары, олардын басылымдылғы және жетіспеушілігі
  
• 
  ЕПҰ емдеу бөлімшесінін дәріханадан дәрілік заттарды жаздырып алу ережелері
  
• 
  Жалпы талаптар, бөлісмшеде ұсынатын дәрілерді сактау
  
• 
  Наркотикалык,психотроптык және катты әсер ететін дәрілерді сақтау ережелері
  
• 
  Емдеу бөлімшелерінде наукастарға дәрілерді тарату ерекшеліктері және ережелері
  
• 
  Дәрігердің тағайындау кағазы
  
• 
  Дәрімен емдеуді тіркеу және бакылау.
  

1. 
   Тағайындау журналы, әрбір наукаска бөлек парақ берілген, сонда барлык
   тағайыңдауды енгізеді (таблетканы пр-р, май, тамшы ж.т.б.)
   
2. 
   Егулерді тағайындау парағы парентеральды жасаған дәрінін атын жазады егу
   медбикесіне
   
3. 
   Бір рет тағанындалуға арналған дәптер, ұйкы алдында беріледі- бұл кезекші медбике
   үшін
   
4. 
   Наукасқа жана дәрі тағайындалса постағы медбике бүл туралы аға медбикеге
   хабарлайды себебі оны дәріханадан жаздырып алу ушін (егер дәрі жок болса медбике
   дәрігерге хабарлау міндетті)
   
5. 
   Дәрігердін тағайындауымен косымша зерттеулер журналға ауыстырылады (лабараторлы,рентгенге, ЭКГ)
   

Максаты: Дәріханадан дәрілерді алу

1. 
   Бөлімшеде дәріні жаздырып алу аға медбике өткізеді бүл палаталык медбикенің
   өтінішіне сай болады өйткені кунделікті ауру тарихынан дәрігер тағайындаудан көшіріп
   арнайы дәптер немесе кағазға әрбір наукаска бөлек жазылады.
   
2. 
   Аға медбике бөлімше бойынша тағайындалған дәрілер бойынша мәлімет курайды.
   Алынған мәліметті косып форма 1 -77 толтырады. Талаптар парағы екі бөлімнен түрады; бір бөлігін аптекаға және түбірін бөлімшеде калдырады. Наркотикалық улы дәрілер және спиртін бөлек бланктерде жазылады аурухана штампымен бірге. Емдеу мекемесінін баскарушысының колы және мөрі болады.
   
3. 
   Науқастарға дәріні, ауруханада ем алып жатқан арнайы бланктерге жазады.
   
4. 
   Жалпы топтағы дәрілік заттарды екі экземплярда ручка немесе черниламен жазады.
   Бір экземпляр дәріханада калады, ал екіншісі жауаптыға кайтарылады
   
5. 
   Накладнойда міндетгі турде толык дәрінін аты орыс тілінде, дәрі формасы, дозасы,
   орауымы және мөлшері көрсетіледі.
   
6. 
   Улы наркотикалык дәрілер латын тілінде 3 экземплярда жазылады.
   

7. 
   Улы, наркотикалык және барлык заттар, есепке алынатын ауру тарихы көлемі,
   наукастың аты- жөні, препараты енгізу жолы сондай-ақ концентрация этил
   спиртінін көрсетіледі.
   
8. 
   Емдеу -профилактикалык және басқа уйымдар өзінін курылысында дәріханалар
   жоқтар баска заттармен бірге шаруашылык есепті дәріханадан камтамсыз етіледі .
   
9. 
   Егер де емдеу мекемесі шаруашылык есепті дәріханаға бекітсе оны улы,
   наркотикалық дәрілерді басқа дәрілерден бөлек 5 экземплярда латын тілінде
   жаздырылады.
   
10. 
    Міндетгі түрде бөлімше аты, этил спиртінін концентрациясы сондай-ак дәрінін
    тағайындауы көрсетіледі (егуге арналған, көз тамшылары ж.т.б.)
    
11. 
    Баска калған барлык дәрілер және дәріхана затгары 4 экземплярда жазылады.
    
12. 
    Барлык талаптар мөрмен, штамп, кол коюмен көрсетіледі.
    
13. 
    Арнайы есепке алынбайтын дәрілер, Б тізіміндегі дәрілер орыс тілінде жазылады.
    
14. 
    Спирт жене спиртті ерітінділер латынша колдану әдістері көрсетіледі.
    
15. 
    Барлык дәрілердін дозасы және саны көрсетіледі.
    
16. 
    Дәріханадан дәріні алу.
    

1. 
   Аға медбике күнделікті ауруханадан дайын дәрілерді алады, дайындау кажет ететін
   дәрі келесі күні шүғыл кағазды сол күні толтырады.
   
2. 
   Дәріханалар дәрілерді тек кана зауыт тұрінде немесе аптекалык орауыштарда
   шығарады.
   
3. 
   Дәріні алғанда оның сырткы түрі ,этикетка, дозасын дайындаған күнін, орауыш герметикасын, фармацефт қорлын, бағалайды.
   

1. 
   Постағы медбикеде дәрі сақтайтын кілтпен жабылатын шкаф болуы кажет
   
2. 
   Дәрілік заттарды сактаудын негізгі принциптері катан тәртіпке сәйкес токсикологиялык топпен тарату.
   

3. 
   Әрбір наркотикалық анальгетикке бөлек қагаз арналады, онда дәрі атауы, саны, колданатын күні, науқастың аты-жөні, ауру тарихының нөмірі,қолданған ампула саны,олардың қалдыгы,медбике қолы көрсетіледі.
   
4. 
   Бос және қодданбаған ампулалар ("наркотикалық затгарды есепке алу"
   журналы, сейфтің кілті кезекші медбикеге тапсырады.
   
5. 
   Кезекшілікті тапсыру кезіңде журналдагы көшірмелердің сөйкестігін тексереді.
   
6. 
   Таңертең бос ампулалар аға медбикеге тапсырылады.
   
7. 
   Медбике наукасқа наркотикалық анальгетикті дәрігер тағайындауы бойынша береді.
   
8. 
   "А және Б" тізіміндегі дәрілерді сақтайтын сейфтің кілті тек қана наркотикалық, улы және қатты өсер ететін дәрілерге жауапты адамдарда
   сақталады. Түнге қарай бұл кілттерді кезекші дәрігерге береді. Наркотикалық
   дәрілер бар сейфтің кілті берілгенін тіркейтін арнайы дәптер" колдарын
   қояды.
   
9. 
   Арнайы комиссия бас дәрігермен бірге 10 күнде 1 рет қолданылатын
   ампулаларды сәйкес актке байланысты жояды.
   

1. 
   Құрамында улы және наркотикалық дәрілерді науқасқа басқа медикаменттерден бөлек беріледі.
   
2. 
   Ампуланы,орауышты ашар кезде дәрінін атын, дозасын салыстырып осыдан кейін ғана науқасқа береді.
   
3. 
   Дәрілердің тағайындауы бойыеша наркотикалық дәрілерді қолдану егу
   немесе палата медбикесінің дөрігер қатысуымен өткізіледі. Ауру тарихы және
   тағайындау қағазына белгілейді.
   
4. 
   Наркотикалық дәріні ауыз арқылы қабыддау және тек қана медбике
   қатысуымен өткізіледі.
   

2. 
   Дәріні дәрігердін рүқсатынсыз беруге, бір дәріні екінші дәрімен
   алмастыруға , алдын-ала дәрілерді ұяшыққа,мензурна, пакеттерге қоюга.
   
3. 
   Фарм. комитетінің бекітілмегені бойынша дәрілерді толтыру, сақтауға
   
4. 
   ЕПМ-ге дәріханадан дөрілік заттарды босатуға егерде рүқсат кағазы болмаса
   
5. 
   Санитар, шоферге дәріханадан дәрі алуга мүлдем тыйым салынады.
   

Дәрігер тағайындауымен дәріні үйлестіру медбике жүргізеді. Медбике өзі дәріні тағайындауға, ауыстыруға басқа дәрімен орын ауыстыруға қүхы жоқ.

Әсер ету алгоритмі

1. 
   Жылжымалы сталге дәрілік заггары бар ьдысты қойыңыз (қатты және
   сүйық), пипеткалар (өрбір флаконға бөлек), мензуркалар.график суымен,
   кайшы, тағайындау парағы.
   
2. 
   Бір науқастан екінші науқасқа дәріні үлестіріңіз.
   
3. 
   Дәріні үлестірер кезде науқасқа оның ерекшеліктерін түсіндіріңіз ащы
   дәм, жагымсыз иіс, зэр түсінің өзгеруі немесе нәжісін.
   
4. 
   Науқас медбикенің көзінше дәріні ішу керек.
   
5. 
   Дәріні үйлестіру тәртібі көбінесе қолайлы себебі:
   

• 
  медбике науқастың дәрі ішкенін бақылайды
  
• 
  медбике науқастың сүрақтарына жауап береді
  
• 
  дәрі үлестіруде қателер болмайды
  

1. 
   ДәрілІк заттар жиі тамакқа дейін 15-30 минут беріледі себебі тамақпен
   олардың сіңірілуі бәсендейді
   
2. 
   Асқазан-ішек жолы кілегейлі қабатын тітіркеңдіретін дврілер (темір
   препаратгары, аскорбин қышқьілы,кальций хлорид ерітіндісін 15-30 минуг
   тамақтан кейін) қабылдайды
   

4. 
   Науқастарга аш қарынга ішілетін дәрілерді 20-60 минутта таңертеңгілік
   тамаққа дейін ішеді.
   
5. 
   Үйықтататын дөрілер 30 минут үйқы алдында
   
6. 
   Нитроглицерин,валидол науқастардын сөрелерінде сақталады.
   
7. 
   Қайнатпа, түнба, еріівділер,микустура ас қасықпен )15 мл), ауруханада
   градирленген мензуркалар мен береді.
   
8. 
   Спиртті түнбалар, экстракт және басқа да ерітінділер {мысалы 0,1% атропин сульфаты) тамшы күйінде беріледі
   
9. 
   Пилюля, драже, капсула,түймедақ құрамында темір бар өзгертілмеген күйде
   беріледі.
   

Аудиториялық жұмыс: бөлімшелердің мейірбикелік бекеттерінде дәрілік заттарды жаздырып алуға қойылатын талаптармен танысу

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

Б) сейфте

В) тоңазытқышта

Г) столдың жәшігінде

2. Дәріханада дайындаған стерильді флакондағы ерітінділерді сақтау мерзімі қанша ?
А) 1 төулік

Б) 3 тәулік

В) 7 тәулік

Г) 10 тәуілік

Д)1ай

А) жарықтан тыс жерде

В) сейфте

Б) тіл асты

В) тыныс алу жолдары

Г) бүлшық ет

б.Парентеральды жолмен дәрілік заттарды енгізу басымдылықтарын атаңыз

А) энтеральды

Б) пероральді

В) парентеральды

Г) сублингвальді

Д) ректальді

7.Дәрілік заттарды тілдер,қан тамыр,куыстарға

а) пункция

б) тесу

в) егу

г) блокада

д) экстракция

8.Науқастарга ашқарынға ішуге тағайындалған дәріні ішу керек

а) тускі тамаққа дейін 30 минут

б) таңертеңгілік тамақтан кейін

в) 20-60 минут таңертенгілік тамаққа дейін

г) ұйқы алдында

9. Спиртті тұнба,экстрактар тағайындалады
А) тамшылы

Б) ас қасықпен

В) шай қасықпен

Г) суда еритін капсула

10. Микстура қалай беріледі

а) тамшылы

б) ас қасық

в) шай қасық

г) суда еритін капсула

Ситуциялык есептер

1. 
   Науқасқа эритромицин 0,25 г бір реттік: постағы расфосовка 0,1 г. Бір
   кабыддауға қанша тұймедақ керек екендігін есептеңіз.
   
2. 
   Флаконда 2 клофелин түймедағы қалды. Медбике оны басқа клофелині бар флакоңға салды.Не істеу қажет ?
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет

2. 
   Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Дәрілік заттардын негізгі топтары
  
• 
  Организмге дәрілердін түсу жолдары, олардын басылымдылғы және жетіспеушілігі
  
• 
  ЕПҰ емдеу бөлімшесінін дәріханадан дәрілік заттарды жаздырып алу ережелері
  
• 
  Жалпы талаптар, бөлісмшеде ұсынатын дәрілерді сактау
  
• 
  Наркотикалык,психотроптык және катты әсер ететін дәрілерді сақтау ережелері
  
• 
  Емдеу бөлімшелерінде наукастарға дәрілерді тарату ерекшеліктері және ережелері
  
• 
  Дәрігердің тағайындау кағазы
  
• 
  Дәрімен емдеуді тіркеу және бакылау.
  

Жоспар:

- бүл инъекцияларды егетін анатомиялық аймақтар

- тері ішіне, тері астына, бұлшық етке егу орындау техникасы

- қолданылған қүралдарды өңдеу

Тері ішілік егулер жүргізу. Диагносткалық және аймақтық жансыздандыру мақсатта тері ішілік егу жүмыстары жүргізіледі. Бүл әдіс белгілі тәжірибиелікті талап етеді. Тері ішілік егулерді арнайы қысқа инемен (үз.1,5 см.; диаметрі 0,4мм.) жүргізіледі.

Егу аймақтары: білектің (үштен бір бөлігі) ішкі беткейі,

Әдісі:

• 
  шприцке дәрілік заттың қажетті мөлшерін жинаңыз
  
• 
  науқасқа енгізілеіін дәрілік зат туралы мағлүмат беріңіз
  
• 
  науқасты жайлы отырғызыңыз
  
• 
  қолғап киіңіз
  

• 
  егу орнын спиртке батырылған мақталы шарикпен бір бағыттағы
  қимылмен өңцеп, кебуін күтіңіз
  

• 
  егу орнының терісін жинаңыз
  

• 
  5 градус бағытга иненің үшын терінің астына ине қиығын теріге
  параллель кіргізіңіз
  
• 
  сол қолды шприцтің поршеніне ауыстырып, оны басу арқылы
  дәрілік затты енгізіңіз
  

• 
  канюлясынан үстап,жылдам инені қимылмен шығарып алыңыз
  
• 
  спиртке батырылған мақталы шарикпен теріні өвдеңіз
  

• 
  екі тампонмен теріні өндеген соң шприцті тері ішіне егуді жасаған секілді оң қолға алады
  
• 
  сол қолдың 1 және 2 саусақтарымен теріні тартуға мүмкіндік жасайтындай қатпар түзеді
  
• 
  пайда болған қатпардың ортасына 45 градус бүрышпен инені жылдам енгізеді.
  
• 
  инені 1,5-2см-ге артық енгізуге болмайды, иненің толық енгізілуін толық қадағалау қажет
  
• 
  тері бетінде ине үзындығының 0,5см. қалу қажет. Ине енгізген соң тері қатпарын босату, шприц цилиндрін оң қолмен фиксірлеп, сол қолмен поршеньді басу арқылы дәрілік ерітіндіні баяу енгізеді
  
• 
  ерітіндіні енгізгеннен кейінегу орнын спиртке батырылған мақталы тампонды басып, инені жылдам тартып алады
  
• 
  егу орнын біраз уақыт дәрілік зат жақсы сіңірілуі үшін жаймен уқалайды