8.09.2018.
№101 (5608)
2
almaty-akshamу.kz
almaty-aksham@mail.ru
Мќншљк БЕКБОСЫН
ХАЛЫЋЋА ЉЛГI БОЛАР 100
ЕСIМ
Елбасы Нџрсџлтан Назарбаев «Бола-
шаћћа баѕдар: рухани жаѓѕыру» маћала-
сында «Џлт маћтанышы бiздiѓ бџрынѕы
ткен батыр бабаларымыз, данагй
билерiмiз бен жырауларымыз ѕана бол-
мауѕа тиiс. Мен бљгiнгi замандастары-
мыздыѓ жетiстiктерi тарихына да назар
аударуды џсынамын. Бџл идеяны
«Ћазаћстандаѕы 100 жаѓа есiм» жобасы
арћылы iске асырѕан жн» деген едi.
Осыѕан орай ткен жылы рухани жаѓѕыру
баѕдарламасы аясында «100 жаѓа есiм»
жобасы ћолѕа алынды. Бџл – нерiмен,
бiлiмiмен, ћоѕамѕа сiѓiрген еѓбегiмен,
ерекше ћасиеттерiмен дараланѕан азамат-
тарѕа љлкен мљмкiндiк туѕызады. Бџл
жобаныѓ негiзгi маћсаты да халыћћа,
тќуелсiз елiмiзге зiнiѓ пайдасын тигiзiп,
дљйiм жџртшылыћћа беймќлiм болѕан
жандарды кпшiлiкке таныту болатын. Бiр
шетiнен ерекше таѕдыр иелерiн тауып,
олардыѓ мiрбаянымен танысып, соларѕа
елiктеу арћылы тќуелсiз елiмiздiѓ тџѕыры
берiк екенiн дќлелдеу. Ал елiнiѓ, зiнiѓ
тџрып жатћан ћаласыныѓ дамуы мен
ркендеуiне ќр сала бойынша љлес ћосып
жљрген ћарапайым азаматтар аз емес.
Кљнi кеше тљркi тiлдес мемлекеттердiѓ
ынтымаћтастыћ кеѓесiнiѓ VI саммитiне
ћатысћан Елбасы Нџрсџлтан Назарбаев
тљркi халыћтарыныѓ рухани жаѓѕыру
мќселесiне ерекше тоћталѕан едi. Осы ретте
мемлекет басшысы «Тљркi ќлемiндегi 100
жаѓа есiмдi» аныћтауды џсынды. Сонымен
ћатар, осы елдердiѓ ћасиеттi орындарын
кздiѓ ћарашыѕындай саћтап, кейiнгi
џрпаћћа лайыћты мџра етiп ћалдыру
љшiн Тљркi кеѓесiнiѓ жанынан «Тљркi
ќ л е м i н i ѓ к и е л i ж е р л е р i » а р н а й ы
жобаларын ќзiрлеудi џсынды.
ЖОБАНЫЃ ЕКIНШI
МАУСЫМЫ АШЫЛДЫ
– «100 жаѓа есiм» жобасына тiнiм
ћабылдау басталды. Бџл жолы iрiктеуге
ћатысушылар саны артпаса, кемiмесi
аныћ, – дейдi џйымдастырушылар.
Осы жолѕы iрiктеу талабы бойынша,
биылѕы байћау жалпыхалыћтыћ таны-
малдыћћа ие болѕан тџлѕаларды наси-
хаттауѕа емес, жаѓа есiмдердi таныстыруѕа
баѕыт алып отыр. Яѕни ел клемiнде немесе
наћты бiр ѓiр бойынша халыћћа
ћалтћысыз ћызмет етiп жљрген азаматтарѕа
љлкен мљмкiндiк берiледi. Сонымен бiрге,
ткен жылы негiзгi тiзiмге ткен, бiраћ
жеѓiмпаздар ћатарынан табылмаѕан
ћатысушылар да баѕын сынап кре алады.
Оларѕа ћойылатын негiзгi талап –
Ћазаћстан дамуына ћосћан жеке љлесi.
Бџдан блек, биылѕы жобаныѓ таѕы бiр
ерекшелiгi сол, љмiткер зiн џсынуѕа жќне
љмiткердi џйым атынан џсынуѕа болады.
«Ћазаћстанныѓ 100 жаѓа есiмi» жо-
басыныѓ II кезеѓiне тiнiм ћабылдау ћазан
айыныѓ ортасына дейiн жалѕасады. 3тiнiм
«100esim.el.kz» сайты арћылы ћабылданады.
Одан ќрi онлайн дауыс беру жљйесiмен
жалпыхалыћтыћ дауыс беру ћорытындысы
арћылы жеѓiмпаздар есiмi аныћталады.
– «100 жаѓа есiм» жобасыныѓ жаѓа
маусымын ашыћ деп жариялаймыз. Љмiт-
кердi таѓдауда ћойылатын басты талап –
адамныѓ тќуелсiз елiмiздiѓ дамуына з
љлесiн ћосуы. Љмiткерлердi аныћтауда
ќдiлћазылар алћасы болмайды. 100 есiмге
лайыћты деген азаматты не азаматшаны
х а л ы ћ д а у ы с б е р у а р ћ ы л ы з д е р i
таѓдайды, – дейдi «Ћазконтент» АЋ-ныѓ
басћарма траѕасы Евгений Кочетов.
Жаѓа iрiктеу жобасыныѓ талаптары
бойынша љмiткер Ћазаћстан азаматы
болуы тиiс. Ћатысушыныѓ 18 жасћа, яѕни
кќмелеттiк жасћа толуы мiндеттi екен.
Љмiткердiѓ мемлекеттiѓ жаѕымды имиджiн
ћалыптастыруѕа ыћпал ететiн ћызмет
саласында еѓбек етуi керек, сондай-аћ
ћатысушыны имидждiк тџрѕыдан iлгерiлету
де абзал. Сонымен ћатар, ол – заманауи
Ћазаћстан келбетiн з жетiстiктерi мен
табыстары арћылы бейнелей алатын тџлѕа
жќне елiмiздiѓ дамуына наћты љлес ћоса
алѕан азамат болуы тиiс.
Осы талаптардан ткен лайыћты маман
иелерi жобадан кейiн рухани тџрѕыдан з-
зiн жетiлдiруге, ал бизнеске байланысты
насихатталу арћылы iсiн дамытуѕа
мљмкiндiк алады. Оѕан жобаныѓ алдыѓѕы
ћорытындысы дќлел.
Айта кету керек, ткен жылы аталѕан
жобаѕа екi мыѓнан аса тiнiм келiп тљсiптi.
Соныѓ 302-сi iрiктеу кезеѓiнен тiп, 102
љмiткер «Ћазаћстанныѓ 100 жаѓа есiмi»
жобасыныѓ жеѓiмпазы атанды. Туѕан
ћаламыздан шыћћан жаѓа есiмдердi
таныстыруѕа дайынбыз.
Елбасы Н.Ќ.Назарбаевтыѓ «Болашаћћа баѕдар: рухани
жаѓѕыру» атты баѕдарламалыћ мќнi аса зор еѓбегiнiѓ жас џрпаћћа
берер љлгi-Bнегесi Bлшеусiз. Ћоѕамдыћ сананы жаѓѕырту жолында
рухани сiлкiнiс туѕызѕан еѓбектiѓ тарихи таѕылымы џшан-теѓiз.
Уаћыт тiп, заман згерген сайын «Бiлектi бiрдi, бiлiмдi мыѓды
жыѕады» деген халыћ наћылыныѓ ћџндылыѕы артып келе жатыр.
3йткенi, алдаѕы дќуiр – наѕыз бiлiмдiлердiѓ дќуiрi болмаћ. Осы
орайда Президенттiѓ «Табысты болудыѓ еѓ iргелi, басты факторы
бiлiм екенiн ќркiм тереѓ тљсiнуi керек. Жастарымыз басымдыћ
беретiн межелердiѓ ћатарында бiлiм ќрдайым бiрiншi орында тџруы
шарт. Себебi, ћџндылыћтар жљйесiнде бiлiмдi бќрiнен биiк ћоятын
џлт ћана табысћа жетедi» деген тџжырымы айрыћша мќнге ие.
Ќрине, ћоѕамдыћ ћџрылымдаѕы барлыћ саланыѓ ћарыштап дамып,
ркендеп суi бiлiм мен ѕылымныѓ даму ћарћынына тќуелдi.
Џлттыћ санамызѕа серпiлiс берген баѕдарлама Ћазаћстан халћы
љшiн, болашаћћа ныћ ћадаммен ћарайтын скелеѓ џрпаћ љшiн аса
ћажет дљние. Болашаћћа баѕдар ретiнде «3рлеу» «БАЏО» АЋ фи-
лиалы «Алматы облысы бойынша педагог ћызметкерлердiѓ бiлiктi-
лiгiн арттыру институты» Елбасы идеяларын насихаттай отырып,
Џлт кшбасшысы Нџрсџлтан Назарбаевтыѓ маћаласында кр-
сетiлген кптеген баѕыттарды жљйелi тљрде жљзеге асыруда. Инс-
титутта «Айналаѓды нџрландыр», «Џстаздар оћуѕа тиiс 100 кiтап»,
«Салауатты мiр» жобалары орындалуда. Бџл жобалар – џстаздар
ћауымыныѓ жас џрпаћты азаматтыћ жќне рухани-адамгершiлiк
тџрѕыдан тќрбиелеуге ћосћан љлесi болып табылады.
Аталѕан жобалар аясында филиал ћызметкерлерiнiѓ џйым-
дастыруымен бiрнеше ѕылыми-ќдiстемелiк, тќрбиелiк маѓызы бар
iс-шаралар ткiзiлдi. Осы ретте Мемлекет басшысы Нџрсџлтан
Назарбаев «Болашаћћа баѕдар: рухани жаѓѕыру» атты баѕдарла-
малыћ маћаласында «Рухани жаѓѕырудыѓ негiзi – осындай ѕасыр-
дан-ѕасырѕа жалѕасып келе жатћан џлттыћ мќдениетiмiздiѓ мќйегiн
келешек џрпаћћа аманат етiп жеткiзуде жатыр», – деп атап кр-
сеткендей, алѕа ћойылѕан мiндеттердi орындау маћсатында бiздiѓ
институт 2018–2021 жылдар аралыѕында облыстыѓ бiлiм беру
мекемелерiнде «Рухани жаѓѕыру – мектеп оћушыларыныѓ ѕылыми
iзденiстерiн џлттыћ ћџндылыћтар аясында ќлеуметтендiрудiѓ
негiзi» таћырыбында ѕылыми-зерттеу жџмысы бойынша экспери-
мент жљргiзуде. Аталѕан эксперимент аясында «3НЕГЕ» атты
этнопедагогикалыћ орталыћ ашылып, тмендегi 6 бiлiм беру
баѕыты бойынша жџмыс жљргiзуде. Атап айтћанда, олар: мек-
тепалды даярлыћ баѕыты; бастауыш бiлiм беру баѕыты; тќрбие
саласы баѕыты; ћоѕамдыћ-гуманитарлыћ баѕыт; ѕылыми-жара-
тылыстану баѕыты; кркем-эстетикалыћ баѕыт.
Ћысћасы, бќсекеге ћабiлеттi, ќлемдiк деѓгейде танылѕан ќрi
дамыѕан рухани кемел ел болу – Елбасыныѓ кздеген басты
мџраты. Ендеше, Мемлекет басшысыныѓ Ћазаћстан халћына
серпiн берiп, тыѓ бастама џсынуы келешекке ћамданудыѓ ќрекетi
деп бiлемiз жќне рухани жаѓѕыру љдерiсiн дер кезiнде ћабылданѕан
оѓ шешiм деп танимыз.
ЖАС ЏРПАЋТЫ ЏЛТТЫЋ ЋЏНДЫЛЫЋТАР АЯСЫНДА
ЌЛЕУМЕТТЕНДIРУДIЃ ТЉЙIНДI ФАКТОРЫ
ЕЛБАСЫ «ТЉРКI
ЌЛЕМIНДЕГI
100 ЖАЃА ЕСIМДI»
АНЫЋТАУДЫ ЏСЫНДЫ
Толћын ЌУЕЛЅАЗИНА,
саяси ѕылымыныѓ докторы, доцент,
ЋР ЏЅА академигi
ЌЛЕУМЕТТIК
САЛАНЫЃ
ЉЗДIКТЕРI
АНЫЋТАЛДЫ
Нџржамал БАЙСАЋАЛ
Ћиналѕанныѓ жанынан табылып,
жабырћаѕанныѓ жанын жџбату, денсаулы-
ѕына байланысты, болмаса жазатайым
жазымдардыѓ салдарынан арбаѕа таѓылѕан,
бiр ћадам жер жљруге зар болѕан жандарды
сљйеу, дертiне шипа iздеген жандарды
жљректерiнiѓ жылуымен емдейтiн, жалѕыз-
iлiктi ћарттардыѓ ћамћоршысы болып
жљрген, ћызметi сауапты iстерден тџратын
ќлеуметтiк сала ћызметкерлерi арћалайтын
жљктiѓ салмаѕы айтпаса да тљсiнiктi.
Еѓбекаћыларыныѓ мардымсыздыѕына
ћарамай, з ћызметтерiне ћџрметпен
ћарайтын ќлеуметтiк сала ћызметкерлерi
мен осы саланы жетiлдiру мен оныѓ ћызмет
аясын кеѓейтуге љлес ћосып жљргендердiѓ
мќртебесiн ктеру жќне шџѕыл ќлеуметтiк
мќселелердi шешуге баѕытталѕан бастама-
лыћ ќлеуметтiк жобаларды ћолдау маћ-
сатында бiрнеше жылдан берi «Ћазаћ-
станныѓ љздiк ќлеуметтiк жобалары»
байћауы џйымдастырылѕан болатын. Биыл
да бџл байћау з жалѕасын тауып, наурыз
бен шiлде аралыѕында Алматы ћаласында
республикалыћ «Ћазаћстанныѓ љздiк
жобалары» байћауы аясында ћалалыћ
байћау ткiзiлдi. Сауапты сала саѓлаћ-
тарыныѓ ћызметiн саралайтын бџл бай-
ћауѕа ќлеуметтiк жобалардыѓ авторлары,
ћоѕамдыћ бiрлестiктер жќне басћа да
ќлеуметтiк сала негiзiнде жџмыс iстейтiн
коммерциялыћ емес џйымдар мен
мекемелер ћатысты. Љздiктердi таѓдау
оѓайѕа тљскен жоћ. Дейтџрѕанмен,
ќдiлћазылардыѓ ќдiл шешiмiмен
ћаламыздаѕы ќлеуметтiк ћызметтiѓ
љздiктерi аныћталды. «Ћазаћстанныѓ љздiк
ќлеуметтiк жобалары» байћауыныѓ
ћорытындысы бойынша, бiрiншi орынды
ћалалыћ Жџмыспен ћамту жќне ќлеуметтiк
баѕдарламалар басћармасына ћарасты №1
«Арнаулы ќлеуметтiк ћызмет крсету
орталыѕыныѓ» басшысы Дќнипа Ысћаћова
алды. Дќнипа Тлепбергенћызы бџл салада
кп жылдардан берi ћызмет атћарып келедi.
Ћалалыћ Жџмыспен ћамту жќне
ќлеуметтiк баѕдарламалар басћармасыныѓ
мљмкiндiгi шектеулi азаматтармен жџмыс
блiмiнiѓ басшысы, Ардагерлер љйiнiѓ
директоры ћызметiн атћарѕан, ал бљгiнде
№1 «Арнаулы ќлеуметтiк ћызмет крсету
орталыѕыныѓ» директоры ћызметiн
атћарып жљрген Дќнипа Ысћаћованыѓ
ќлеуметтiк сала ћызметiндегi еѓбегi зор,
тќжiрибесi мол. Сондыћтан бџл мекеменiѓ
байћаудыѓ бас бќйгесiн алуы орынды да.
Байћау ћорытындысы бойынша,
ћаламыздаѕы ќлеуметтiк ћызметтiѓ басћа да
љздiктерi аныћталып, здерiнiѓ лайыћты
баѕаларын алды. Бес аталым бойынша
ткен «Ќлеуметтiк ћорѕау жљйесiндегi љздiк
ћызметкер» байћауыныѓ ћорытындысы
бойынша, «Медико-ќлеуметтiк сараптама
бойынша љздiк ќлеуметтiк ћызметкер»
аталымына ћалалыћ Еѓбек, ќлеуметтiк
ћорѕау жќне кшi-ћон департаментiнiѓ
ћызметкерi Гљлнар Ћџсманова, «Љздiк
ќлеуметтiк ћызметкер» аталымына
«Алматы ћаласыныѓ психоневрологиялыћ
ауытћулары бар мљгедек балаларѕа
арналѕан кљндiзгi болу орталыѕы» КММ-
нiѓ ћызметкерi Нџрѕайым Дљйсенбаева,
екiншi орынды Алатау аудандыћ жџмыспен
ћамту жќне ќлеуметтiк баѕдарламалар
блiмiнiѓ ќлеуметтiк ћызметкерi Жанат
Кирбаева, љшiншi орынды Медеу аудандыћ
жџмыспен ћамту жќне ќлеуметтiк
баѕдарламалар блiмiнiѓ ќлеуметтiк
ћызметкерi Маћпал Ќмреева иелендi. Ал
ћаламыздаѕы «психоневрологиялыћ
ауытћулары бар мљгедек балаларѕа
арналѕан кљндiзгi болу орталыѕыныѓ
директоры Нџрзия Ќлiмбекова «Ќлеуметтiк
жљйедегi љздiк менеджер-џйымдастырушы»
аталымы бойынша бiрiншi орынды
иемденсе, «Ќлеуметтiк тџрѕын љй» КММ-
нiѓ директоры Анаргљл Оспанова екiншi
орынды иелендi. «Љздiк медициналыћ-
ќлеуметтiк мекеме» аталымыныѓ бiрiншi
орыны «Тџрмыстыћ-зорлыћ-зомбылыћ
орталыѕы КММ-сiнiѓ, екiншi орын №1
«Арнаулы ќлеуметтiк ћызмет крсету
орталыѕыныѓ», ал љшiншi орын №2
«Арнаулы ќлеуметтiк ћызмет крсету
орталыѕыныѓ еншiсiне бџйырды. 3здернiѓ
кќсiби мерекелерi ћарсаѓында атћарѕан
ћызметтерi еленiп, мерейлерi љстем болѕан
сауабы мол ћызмет – ќлеуметтiк саланыѓ
љздiктерiне еѓбектерiѓiз жемiстi болсын
деймiз.