8.09.2018.
№101 (5608)
10
almaty-akshamу.kz
almaty-aksham@mail.ru
ЋАЛА ЖЌНЕ ИМАН
Ћалалыћ тiршiлiктiѓ ырѕаѕымен
бiздер, алматылыћтар той жасап,
ас берсек те, ауызашарѕа шаћыр-
саћ та бљкiлiн мейрамханада т-
кiзетiн болдыћ. Аста-тк дастархан
жайып, барымызды кiсiнiѓ алдына
ћоятын бiздер ысырапшылдыћ
жасап жоћпыз ба? Тойдыѓ дастар-
ханынан кем тљспейтiн Ћџдайы
тамаћтыѓ берiлу тќртiбiне сын
айтып жљргендер бар. Аныѕында,
ол ћалай берiлуi керек? Арын
ћажы мешiтiнiѓ имамы Ерлан
Аћатаев бџл сџраћћа былай жауап
бередi.
Ћџдайы тамаћћа
мiскiндердi
шаћырыѓдар
– Алланыѓ жанындаѕы еѓ жаман
ас – тойѕа ћойылѕан ас дейдi.
Аныћтап алсаћ, ол ћандай той
дегенiмiзде, байлар шаћырылып,
паћырлар шаћырылмайтын той екен.
Џлан-асыр той жасаѕанымызда ол
жерге мiскiндердi шаћыру џят дейтiн
болсаћ, онда ол џят – иманнан емес.
Ол шайтаннан келген џят.
Думандатып той тойлап немесе
љлкен ас берiп жатсаѓыз, соныѓ
"зiнен ћџлшылыѕым к"рiнiп тџрсын
десеѓiз, дастарханыѓызѕа мiндеттi
тљрде паћыр, мiскiн адамдарды
шаћырыѓыз. Сонда ѕана Алла сiзге
разы болады. Асылында, тамаћ кiмге
берiледi? Ћарны аш, дџрыс тамаћ
iшпей, к"птен берi ет жемеген
адамѕа берiледi! Неге бiз жегенi
алдында, жемегенi артында, тоя
тамаћ iшiп жљргендердi дастарханѕа
шаћырамыз? Бiздiѓ бљгiнгi жасап
жљрген тойларымыз бен берiп
жљрген астыѓ форматын "згерту
керек. Пайѕамбарымыз (с.а.с) бiр
риуаятында «тойѕа келе жатћан
сондай мiскiндердi «кетiѓдер, сендер
шаћырылѕан жоћсыѓдар» деп ћуады
да, келгiсi келмей, тќкаппар-
ланѕандарды «ћашан келесiѓдер?»
деп тџрады дейдi. Сондыћтан аятта
айтылѕандай, «жљздерiѓдi Алла
жаћћа бџрып, ќрбiр iсiѓдi Алланыѓ
дидары љшiн iсте» дейдi. Мейлi, той
болсын, жаѓа жџмысћа орналасып
жатырсыѓ ба, диплом алдыѓ ба, "зiѓ
љшiн сќн болып к"рiнген нќрсенiѓ
бќрiн "згелердiѓ пiкiрi љшiн емес,
Алланыѓ разылыѕы, Оныѓ дидары
љшiн iсте. Сонда ѕана Жаратушы
сiздi 3зiнiѓ бiр жаћсы амалдары
љшiн жердiѓ бетiнде пайдаланады.
Ќйтпесе, сiздi нќпсi жеѓiп, не шайтан
арбап, "зiнiѓ маћсаттарына
пайдаланып кетуi мљмкiн.
Мына с"здiѓ астарында љлкен
тќрбие жатыр. «Расында, Ол – Алла,
ысырап ћылушыларды жаћсы
к"рмейдi» дейдi. Мысалы, артыћ
тамаћ iшкен кезде кекiрiп
бастайтыныѓызды байћайсыз.
Џйћым келе бастады деген нќрселер
болады. Артыћ тамаћтыѓ "зi
организм љшiн жџмыс. Сондыћтан
пайѕамбарымыз (с.а.с) «сќл ѕана
белiѓдi тљзеп алу љшiн жесеѓ болды
ѕой» дейдi. Мысалы, бiр жерге
ћонаћћа, тойѕа барѕанда
алдыѓыздаѕы дастарћанды бiрден
сканерден "ткiзiп алыѓыз. Сосын
ћонаћћа шаћырып алып, адамдардыѓ
асты-љстiнен тљсiп «таѕы да жеѓдер,
iшiѓдер» деп адамдардыѓ мазасын
ала берудi ћою керек. Жасадыѓ,
жайдыѓ дастарханды, бiраћ "те
љлкен, аста-т"к жасамаѓдар. Егер
љлкен дастархан жайып, онда
жаѕдайы жоћ адамдар к"п болса, ол
"те керемет нќрсе. Атасына ас беру
деген асылында «атасыныѓ атынан
паћырларѕа ас беру» деп аталады.
Сонда паћырлар iшкен ас атасыныѓ
амал дќптерiне жазылады. Оны сiз
Алланыѓ дидары љшiн iстеуiѓiз
керек. Ал бiз ћайтемiз, кљллi ћарны
тоћ аѕайын-туысты шаћырып, ас
беремiз. Сауап не љшiн жасалады?
Ниетiм ћабыл болсыѓ десеѓiз, сондай
асћа ћарны аш адамдарды ќкелiѓiз.
Сонда атаѓыздыѓ амал кiтабына
керемет сауаптар кетедi. Ал тоћ
адамдарды шаћырсаѓыз, тек сiздiѓ
атаѕыѓыз ѕана шыѕады. Љлкен
ысырап. Амал босћа кеттi деген с"з.
Тек адамдар љйлерiне барып, баѕа
бередi. Анау дастарћанын жаћсы
жасапты, мынау жаћсы с"з айтты,
"йттi, бљйттi деген ќѓгiмеден аспай
ћалады. Ћџдай тамаћ деп не љшiн
аталып тџр? Ол Ћџдайдыѓ разылыѕы
љшiн жасалатын амал.
Хуайлидтiѓ ћызы
Хадиджа
Бiз бљгiн Мџхаммед (с.а.с) сљйiктi
жары, пайѕамбарымыз љмбетiнiѓ анасы,
баѕалы iнжу, ћымбат гауњартас, осы
љмбеттiѓ аспандаѕы жарыћ жџлдызы,
пайѕамбарымыз мiрiндегi жарћын
беттердiѓ иесi, осы дљниедегi еѓ кемел
ќйелдердiѓ бiрi – Хуайлидтiѓ ћызы
Хадиджа жайлы лекциямызды бастаймыз.
Жаратушыныѓ ћалауымен оныѓ
таѕдырына пайѕамбарымыздыѓ жары,
балаларыныѓ анасы, к мекшiсi ќрi оныѓ
пайѕамбарлыѕына еѓ алѕашћылардыѓ бiрi
болып куќгер болу жазылѕан екен.
Саудамен айналысса да ол сабырлы,
шыдамды, беделдi, аћылды, таза ќрi дана,
осы љмбеттiѓ талантты ќйелдерiнiѓ
бiрегейi болды. Хадиджа ханымѕа
айтылѕан кез-келген маћтау с з Алланыѓ
жќне пайѕамбардыѓ жанынан табылады.
Хадиджа мен пайѕамбарымыздыѓ
шыћћан тегiне к з жљгiртсек, екеуi аталас
туыс. Хадиджа Меккедегi еѓ беделдi,
аћсљйек ћџрайыштардыѓ бiрi, Бану
Асадтыѓ отбасынан шыћћан. Олардыѓ
љйi ћаѕбадан бiрнеше метр жерде ѕана
болатын. Хадиджа Меккедегi еѓ бай
ќулетте дљниеге келiп, молшылыћ пен
дќулеттiѓ ортасында стi. Ол
бойжеткенде меккелiктердiѓ назарында
болѕанымен, Халад есiмдi азаматћа
тџрмысћа шыѕады. Бiраћ к п џзамай ол
ћайтыс болады. Хадиджа екiншi рет
тџрмыс ћџрып, бiраћ ажырасып кетедi.
Осы уаћыт iшiнде ол екi џл тќрбиелеп
сiредi. Меккеде оныѓ зiне сай ер-азамат
болмаѕандыћтан, ол тџрмыс ћџрмай џзаћ
уаћыт жалѕыз жљредi.
Саудамен айналысћандыћтан да, ол
те аћылды ќрi ер адамдармен iскерлiк
ћарым-ћатынас ћџруда сауатты болѕан.
Сондыћтан оныѓ ж нелткен керуендерi
љнемi љлкен пайдамен оралатын. Кейбiр
ѕалымдар сол кездерi Меккедегi еѓ љлкен
капитал Хадиджаѕа тиесiлi болѕандыѕын
айтады.
Жылдар те ол ќр жаћтан Мџхаммед
жайлы сыбыстар естидi. Пайѕамбарымыз
бен Хадиджаныѓ жас айырмашылыѕы 15
жас болатын. Оныѓ љстiне Хадиджа
соѓѕы пайѕамбардыѓ дљниеге келгендiгiн
жќне ћай љйде туѕандыѕын бiлетiн.
Себебi, Алла елшiсi дљниеге келгендегi
таѓѕжайып оћиѕалардан ол хабардар едi.
Хадиджа туралы с з ћозѕалѕанда
назар аударарлыћ маѓызды жќйттер бар.
Исламѕа дейiн ол iшiмдiк iшпеген,
зинаћорлыћћа бармаѕан арына адал,
ћадiрлi жан болатын. Кейбiр туыстары-
мен бiрге ол Ибрањим пайѕамбардыѓ
дiнiмен танысып, ћасиеттi жазбаларды
оћитын. Сол кезде кеѓ етек жайѕан пџтћа
табынушылыћ дќстљрi оѕан жат болатын.
3йткенi, дiн, Алла жайлы ќѓгiмелер оныѓ
љйiнде жиi ћозѕалатын.
Сол кездерi оныѓ ћџлаѕына Абдул-
ланыѓ џлы Мџхаммед жайлы ќѓгiме жиi
жетiп тџрды. 3те шыншыл, адал, тiрiк
пен сатћындыћты бiлмейтiн сенiмдi жан
туралы ќѓгiменi к п естидi. Мџндай тектi
адамныѓ артында љлкен болашаћ барын
бiлген Хадиджа ендi онымен жаћын
танысћысы келедi. Сол маћсатпен аѕасы
Ќбу Тќлiппен хабарласып, Мџхаммедтiѓ
сауда iсiн жљргiзгендiгiн ћалайтынын
бiлдiредi. Оѕан дейiн Мџхаммед
меккелiктердiѓ ћойын баћћанымен
танымал едi. Оныѓ зi љмбеттi басћару
алдындаѕы дайындыћ болатын.
Жастай жетiм ћалѕан Мџхаммедке
аѕасы Ќбу Тќлiп ќке орнына ќке болып
жљрген ћамћоршысы едi. Оныѓ зiнiѓ
шиттей балалары к п. Ол Хадиджаныѓ
џсынысын Мџхаммедке жеткiзген бойда,
ол ћабыл алып, жџмысћа кiрiсiп кетедi.
Хадиджа оны љлкен керуенмен Шамѕа
жiбередi. Ќрi Мџхаммедтiѓ жанына
Майсараны ћосып бередi. Бџл оныѓ
данышпандыѕын к рсетсе керек.
Баяѕыда бiр адам екiншi бiр адамѕа
куќгер болѕанда, куќгер болѕан адамнан
Омар Ибн ќл-Хаттаб: сен бџл кiсiнi
танисыѓ ба? – деп сџрайды. Сонда куќгер
адам «иќ, те жаћсы бiлемiн» дейдi. Сонда
Омар:
– Сен ол кiсiмен бiрге сапарда бол-
дыѓ ба? – деп сџрайды.
– Жоћ, – деген жауап алады. Ал
динар, дирхамѕа байланысты онымен
ћарым-ћатынаста болдыѓ ба? – дегенге
таѕы «жоћ» деген жауап алады.
Сонда Омар оѕан «ендеше, сен бџл
адамды танымайды екенсiѓ» дейдi.
Адамныѓ ћандай екенi, шынайы бет-
бейнесi алыс сапарда жќне алыс-берiс
аћшамен болатын ћарым-ћатынаста
к рiнедi. Мiне, Хадиджа бiр оћпен екi
ћоянды бiрдей атып, Мџхаммедтi Шам
ћаласына сапарѕа жiберiп, жанына
Майсараны да ертiп жiбередi. Сол Шам
сапары небiр ѕажайыптарѕа толы болады.
Жолда кездескен монах аѕаштыѓ
к леѓкесiнде отырѕан Мџхаммедтi к рiп,
ол аѕаштыѓ астына пайѕамбардан басћа
ешкiм отырмайтынын айтып, оныѓ Алла
елшiсi екендiгiн дќлелдейдi. Тiптi,
пайѕамбарымызѕа кљн ыстыћта к леѓке
тљсiрiп тџрѕан екi перiштенi де Майсара
к редi. Ол пайѕамбардыѓ шыншылдыѕы
мен адалдыѕына куќгер болады. Шам
сапарынан олар љлкен олжамен оралады.
Осыдан кейiн Хадиджаныѓ мiрiнде
љлкен згерiстер басталады.
(Жалѕасы. Басы ткен сандарда).
«Той мен Ћџдайы
тамаћтыѓ форматын
згертуiмiз керек»
Беттi дайындаѕан – Ќсел ДАЅЖАН.
Кiмде кiм таѓертеѓ жќне кешке
3 рет «Бисмиллќњиллќзи лќ ядурру
мќасмињи шќйун фил-арди уќла
фиссќмаи уќ њуќс-сќмиул-алим»
десе, оѕан ешнќрсе зиян келтiре
алмайды.
Ќбу њурайра (р.а.): «Алла елшiсi
(с.а.с): «Кiмде-кiм iлiмi бола тџра,
зiнен ћандай да бiр iлiм сџралѕан
кезде бiлгенiн айтпай жасырып ћалса,
ћиямет кљнi тозаћ отынан болѕан
ауыздыћпен ауыздыћталады», – деп
айтты деген. (Тирмизи, илм 3).
КЕМЕЛДIККЕ
ЖЕТКЕН
ЌЙЕЛДЕР
БЉГIНГI ДЏЅА МЕН ХАДИС:
Апталыћ намаз кестесi:
8-15 ћыркљйек
Таѓ
Кљннiѓ
Бесiн
Екiндi
Аћшам
Ћџптан
шыѕуы
8 ћыркљйек сенбi
05:03
06:21
12:53
17:25
19:19
20:37
9 ћыркљйек жексенбi
05:04
06:22
12:53
17:24
19:17
20:35
10 ћыркљйек дљйсенбi
05:05
06:23
12:52
17:22
19:15
20:33
11 ћыркљйек сейсенбi
05:07
06:24
12:52
17:21
19:13
20:31
12 ћыркљйек сќрсенбi
05:08
06:25
12:52
17: 19
19:12
20:29
13 ћыркљйек бейсенбi
05:09
06:26
12:51
17:18
19:10
20:27
14 ћыркљйек жџма
05:10
06:27
12:51
17:16
19:08
20:25
15 ћыркљйек сенбi
05:12
06:28
12:51
17:15
19:06
20:23
