25
1. Математиканы оқытуда компьютерлік технологияны қолданумен оның
қазіргі жағдайын анықтау негізінде, оны қолданып оқытудың тиімділігін
арттыру үшін оның мүмкіндіктері анықталды және қолданудың басты
бағыттары негізделді.
Зерттеу барысында компьютерлік құралдарды пайдаланып геометрияның
бастапқы курсында геометриялық фигураларды, сол сияқты кеңістік денелерін
және олардың арасындағы ӛзара байланыстарын орнатуды оқып-үйренудің
тиімді әдісі геометриялық түрлендірулер екендігі дәлелденді.
2. 5-6-шы сыныптарда математиканы оқыту үрдісінде компьютерлік
технологияны қолданудың дидактикалық аспектілері айқындалды.
Зерттеу барысында геометриялық фигураларға жасаған түрлендірулерді
кӛрнекті ету және мәтіндік есептерді шешу үшін компьютердің барлық
мүмкіндіктерін қолдануға болатындығы дәлелденді.
Геометриялық
материалды
оқып-үйренудегі
компьютердің
артықшылықтары оның келесі мүмкіндіктеріне байланысты. Олар: ақпараттың
кӛрнекі түрде бейнеленуі; иллюстрациялардың динамикалық сипаттамасы; іс-
әрекеттің бірнеше рет қайталануы және басқарылуы; оқытудағы жеке-дара
тәсілдің жүзеге асуы; оқытудың репродуктивті ғана емес, проблемалық және
т.б. әдістерін қолдану.
3. 5-6-шы сыныптарда математиканы оқытуда компьютерлік технологияны
қолданудың әдістемесі жасалды және оның тиімділігі тәжірибелік-эксперимент
арқылы тексерілді. Нәтижесінде, компьютерлік технологияны қолданудың
әдістемесі оқушылардың танымдық іс-әрекетінің 24%-ға артқандығын кӛрсетті.
5-6-шы сыныптардың математикасындағы ең негізгі бір мәселе теңдеу
құру арқылы шығарылатын мәтіндік есептер болып табылады. Біз ӛз
зерттеуімізде компьютерлік құралдарды пайдаланып осы түрдегі есептерді
шығарып үйретуді қарастырдық. Ол үшін осындай есептерді шығарып үйретуге
арналған: «Теңдеулер құру арқылы есептер шығару», «5-6-шы сынып
оқушыларын математикалық есептерді шығаруға үйрету» және т.б.
тақырыптарға арналған педагогикалық бағдарламалық құралдар, сонымен
қатар, интерактивті тақтаның ACTIVstudio бағдарламасында 5-6-шы
сыныптардың математика курсындағы ӛрнектер, жай бӛлшектерді салыстыру,
рационал сандарды қосу, т.б тақырыптарын бекіту үшін презентациялар
жасалды. Жасалған оқу-әдістемелік материалдар Ұлттық ақпараттандыру
орталығы шығарған 5 және 6 сыныптарға арналған «Математика» электрондық
оқулықтарының құрамына енгізілді.
Сонымен, жүргізілген зерттеулер қойылған болжамның дұрыстығын
растады. Зерттеу жұмысының нәтижелері орта мектептің математика курсын
оқытуда компьютерлік технологияны қолдану оқушылардың білімге деген
ынтасының артқандығын дәлелдеді.
Зерттеу жұмысымыздың қорытындысында алынған нәтижелерді талдау
негізінде келесі ұсыныстар туындады:
1.Орта мектептің 5-6-шы сынып математика курсында компьютерлік
технологияны қолдану үшін – «Информатиканың» бастапқы курсын бастауыш
мектептің базистік оқу жоспарына енгізу қажет.
26
2. Орта мектептің математика курсы бойынша қазақ тілінде дайындалған
электрондық оқулықтарды одан әрі жетілдіру қажет.
3. Компьютерлік технологияны әсіресе геометрияның жүйелі курсында
қолдану ӛте ыңғайлы және тиімді болатындығын біздің зерттеуіміз анықтады.
Бірақ, ақпараттық-қатынастық құралдардың орта мектептің математика
пәніне қатысты дидактикалық мүмкіндігін зерттеу және т.б. проблемалар
арнайы зерттеуді қажет етеді.
Диссертациялық жұмыстың тақырыбы бойынша жарияланған
еңбектер тізімі
1 Использование персональных компьютеров при обучении учащихся 5-6
классов решению математических задач //«Қазақстан және ТМД елдеріндегі
білім беруді ақпараттандыру» ІҮ Халықаралық форум. – РБАО, Алматы, 2006.–
Б.281-283. (Б.Баймұханов)
2 Компьютерді 5-6-шы сыныптағы математика курсында, геометриялық
фигураларды түрлендіру негізінде және оқыту құралы ретінде пайдалану //
«Шоқан тағлымы 12» Халықаралық ғылыми-практикалық конференция.–
Кӛкшетау, 2007.–Б.115-118. (Б.Б.Баймұханов)
3 Тӛменгі сынып оқушыларын педагогикалық бағдарламалық құралдарды
пайдаланып есептерді шығаруға үйрету //«Математика, механика және
информациялық технологиядағы ӛзекті мәселелер» атты халықаралық ғылыми-
практикалық конференция.– ЖМУ, Талдықорған, 2007. –Б.128-130.
4 Использование компьютера как средства обучения геометрии
//«Индустриалды-иновациялық дамудың проблемалары мен перспективалары»
Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. – Алматы, 2007.–Б.212-214.
(Б.Б.Баймұханов)
5
Геометрияны оқытудағы компьютердің техникалық мүмкіндіктері
//«М.Әуезов жаңа дәуір данышпаны» атты халықаралық ғылыми-практикалық
конференция.– Шымкент, 2007.
6 5-6 сынып оқушыларын математикалық есептерді шешуге үйрету //«Ұлт
тағлымы» Білім және ғылым министрлігінің ғылыми журналы. – Алматы,
2007.– №6. – Б.97-100. (А.О.Алдабергенова)
7 Оқушыларда математикалық есептерді шығара білу біліктіліктерінің
қалыптасуының психологиялық негіздері // «Қазақстан жоғары мектебі» Білім
және ғылым министрлігінің ғылыми журналы. – Алматы, 2007.– №1. –Б.23-26.
8 Педагогикалық бағдарламалық құралдарды пайдаланып мәтіндік
есептерді шығаруға оқушыларды үйрету//«Білім-образование» ғылыми
педагогикалық журнал.– 2008.– №6. –Б.8-11.
9 Орта мектепте компьютерлік технологияны қолданудың қазіргі жағдайы
мен бағыттары// «Математика және физика».– 2009. –№1. –Б.4-6.
10 Педагогикалық программалық құралдарды пайдаланып мәтіндік
есептерді шығаруға оқушыларды үйрету//«Информатика негіздері».– 2009.–№1.
–Б.2-6.
27
Резюме
Есенгабылов Ильяс Жансеркенович
МЕТОДИКА ИСПОЛЬЗОВАНИЯ КОМПЬЮТЕРНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ ПРИ
ОБУЧЕНИИ МАТЕМАТИКЕ В 5-6 КЛАССАХ СРЕДНЕЙ ШКОЛЫ
Специальность 13.00.02 – Теория и методика обучения и воспитания
(информатизация в системе начального, среднего и высшего образования)
Актуальность исследования. Информатизация общества предполагает
широкое внедрение средств вычислительной техники и информационных
технологий практически во все сферы жизни и деятельности человека. Она
трансформирует все структуры общества и оказывает большое влияние на
систему образования.
Всем известно, что использование компьютерный технологий в учебном
процессе является многосторонней проблемой. Поэтому в педагогической
литературе рассматриваются следующие направления: первое – изучение
методов и средств компьютерных технологий в процессе обучения
информатике, второе – применение компьютера в процессе обучения
различным учебным дисциплинам. Так как при изучении математики в средних
школах методика использования компьютерных технологий не приведена в
общую систему, не обобщена, широкие дидактические возможности
компьютерных технологий в школах на уроках математики используются
недостаточно. Исходя из этого, возникла острая необходимость разработки
методики использования компьютера при изучении математики. Овладение
школьниками учебным материалом, изучаемым в 5-6 классах, имеет большое
значение, так как формируются базовые знания, умения и навыки для
дальнейшего изучения математических понятий в последующих классах.
Необходимость повышения качества обучения математике в 5-6 классах, а
также неразработанность методической основы использования компьютерных
технологий при изучении математики определяет актуальность данного
диссертационного исследования.
Цель исследования: теоретическое обоснование и разработка методики
использования компьютерных технологий при обучении математике в 5-6
классах средней школы для повышения эффективности образовательного
процесса.
Объект исследования – процесс обучения математики в 5-6 классах.
Предмет исследования – методика использования компьютерной
технологии при изучении математики в 5-6 классах.
Для достижения поставленной цели в диссертации ставятся и решаются
следующие задачи:
1) На основе определения современного состояния и использования
компьютерной технологии в обучении математике определить возможности и
обосновать основные направления ее использования для повышения
эффективности обучения.
28
2) Определить дидактические аспекты использования компьютерных
технологий в учебном процессе при изучении математике в 5-6 классах.
3) Разработать методику использования компьютерных технологий при
обучении математике в 5-6 классах и проверить ее результативность опытно-
экпериментальным путем.
Научная новизна и теоретическая значимость заключается :
выявлены роль, значение и возможности использования компьютерных
технологий как средства обучения математике;
обоснованы дидактические аспекты использования компьютерных
технологий при обучении математики в 5-6 классах при формировании и
развитии пространственного представления учащихся и обучении учащихся
решению текстовых математических задач с составлением уравнений;
теоретически обоснована, разработана и апробирована методика
использования компьютерных технологий при изучении математики в 5-6
классах.
Сформулированы
теоретическо-методические
рекомендации
по
использованию компьютерных технологий в процессе обучения математике в
5-6 классах, которые используются учителями средней школы.
Практическая значимость исследования состоит в том, что в ходе
исследования были разработаны компьютерные обучающие программы
«Решение задач с помощью составления уравнений», «Обучение решению
математических задач в 5-6 классах» (язык программирования Delphi), и др.
Разработаны 4 презентации в программной среде интерактивной доски
ACTIVstudio. Разработанные материалы были включены в состав электронных
учебников «Математика» для 5 и 6 классов, разработанных Центром
педагогических технологий информатизации образования.
Применение
результатов
диссертационного
исследования
может
способствовать повышению эффективности обучения математики в 5-6
классах, формированию навыков самостоятельной, систематической работы
учащихся и дифференциации учебной нагрузки школьников. Методические
рекомендации могут быть использованы при разработке методических пособий
и на курсах повышения квалификации учителей. Учителя математики могут
использовать в своей практической работе компьютерные обучающие
программы, разработанные в ходе исследования.
29
Summary
Yesengabylov Ilyas Zhanserkenovich
Methodology of computer technology using while studying Mathematics in
5
th
-6
th
grades at secondary schools
Author's abstract of dissertation of candidate of pedagogics on the specialty
13.00.02 – Theory and methodology of teaching and training (informatization in the
system of primary, secondary and higher education)
Topicality of the research. The informatization of the society assumes wide
introduction of means of the computer engineering and information technologies into
all spheres of life and human activity. It transforms all society structures and strongly
effects the educational system .
It is known that computer technology usage in educational process is a
multilateral problem. That's why in the pedagogical literature it is considered in
following courses. The first one is studying the methods and means of computer
technology in the process of teaching informatics, the second one is the application of
PC in use of different educational disciplines teaching. So while studying
Mathematics at secondary schools the methodology of computer technology usage is
not included in common system, is not generalized, and a lot of didactic computer
technology resources are not applied enough in the classes of Mathematics. Thus,
there is a high request to develop the methodology of computers usage while studying
Mathematics. Getting school materials for pupils of 5
th
and 6
th
forms has a great
significance because particular at this time basic knowledge, skills are formed and
they are necessary for further studying mathematical terms in the following grades.
That's why the necessity of Mathematics teaching upgrading in 5
th
-6
th
grades using
computer technology, also the uncertainty of the scientific foundation of computer
programs composition and undeveloped methodological basis prove the topicality
of dissertation's research.
The aim of investigation: theoretical justification and development of the
methodology of using computer technologies in the process of teaching Mathematics
in the 5
th
and 6
th
grades of secondary school in order to rise the effective educational
process.
The object of research- process of studying Mathematics in the 5
th
and 6
th
grades.
The subject of research- the process of computer technology usage during the
process of teaching Mathematics in the 5
th
and 6
th
grades.
In order to achieve the above mentioned aim we define and solve the next
objects:
1.On the base of current state and usage of computer technology in the process
of teaching Mathematics to determine and prove the main directions of its usage for
the purpose learning efficiency.
2.To determine the didactic aspects of computer technologies usage in the
process of teaching Mathematics in the 5
th
and 6
th
grades.
30
3.To develop the method of computer technologies usage in teaching
Mathematics in the 5
th
and 6
th
grades and examine its results in practical experiments.
The scientific novelty of dissertation:
the role, significance and opportunities of using computer technologies as
means of teaching Mathematics have been revealed;
didactic aspects of computer technologies usage while teaching Mathematics
in the 5
th
and 6
th
grades on formation and development of spatial representation of
pupils and teaching them to solve text mathematical problems with equation set-ut
have been reasoned;
methodology of computer technologies usage in studying Mathematics in the
5
th
and 6
th
grades has been proved , developed and tested.
Theoretical and methodical recommendations of computer technologies usage in
the process of teaching Mathematics in the 5
th
and 6
th
grades have been stated. These
recommendations can be used by teachers of secondary schools.
Practical significance of the research .During the research computer training
programs “Solution of problems with help of generation of equation ”, “teaching to
solve mathematical sums in the 5
th
and 6
th
grades” (programming language Delphi)
and others have been designed. Also 4 presentations in the software environment of
interactive board ACTIVE studio have been developed. All developed materials have
been included in the structure of electronic books “Mathematics” for the 5
th
and 6
th
grades, which has been developed by the Centre of pedagogical technologies of
educational informatization.
Dissertation's research results application can stimulate rising the efficiency of
teaching Mathematics in the 5
th
and 6
th
grades , forming skills of independent,
systematic work of pupils and differentiate school tasks .Methodical
recommendations can be possibly used in the development of methodical textbooks,
on the courses of teachers professional development .Teachers of Mathematics can
use computer software, made in the issue of the research , in their practical work.
Достарыңызбен бөлісу: |