Сығымдалған табиғи газды пайдаланатын автобустар жұмысының Қауіпсіздігі жөніндегі



жүктеу 0,49 Mb.
Pdf просмотр
бет6/21
Дата22.05.2018
өлшемі0,49 Mb.
#15975
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21

20

Сығымдалған табиғи газды пайдалану, артық жоғары қысымды 

қоректендіру жүйесінде болатындықтан, белгілі бір қауіпсіздік 

ережелерін сақтауды талап етеді . Ауамен қосылу кезінде шек-

ті жол берілген 15 % концентрациядан асып кеткен жағдайда, 

ол жанады (2,5–15 метанның ауада жарылу қаупі бар концен-

трациясы), ауа мен қоспа көлемі бойынша тұтану шегіне жеткен 

кезде жарылу қаупі туындайды .

Газдың сапасы: газды бір нәрсемен сұйылтудың мәні жоқ, ол газ 

құбыры арқылы құю станциясына тікелей келіп түседі .



СТГ пайдалану үшін газбаллонды 

жабдықтар

Көлік құралдарының мотор отыны ретінде сығымдалған табиғи 

газды (СТГ) пайдалану үшін газбаллонды жабдықтар (бұдан 

әрі – ГБЖ) –автомобиль көлік құралдарының жұмысын қамта-

масыз ететін баллондарды, баллондарды монтаждау жиын-

тықтарын, жалғайтын тұрба құбырларды, электр жабдықтары 

мен электрондық қондырғыларды қоса алғанда, агрегаттар, 

элементтер мен тораптар жиынтығы қолданылады . ГБЖ – бұл 

қозғалтқышты газ тәрізді отынмен қоректендіретін жабдық .

Халықаралық мемлекеттік стандарт МЕМСТ 31972–2013 «Авто-

мобиль көлік құралдары . Газ баллонды жабдықтар орнату тәртібі 

мен процедуралары» (2014 жылғы 1 қыркүйекте қолданысқа 

енгізілді) ГБЖ жиынтығы деп оны автокөлікке орнату оның тиісті 

түрдегі газ отынымен функционалдық жұмыс атқару қабілетін 

қамтамасыз ететін ГБЖ-ның құрамы деп түсіну керек деп бел-

гілейді . Басқаша айтқанда, ГБЖ жиынтығы қозғалтқыш пен ав-

токөліктің тұтастай алғанда оны пайдаланудың түрлі режиміндегі 

қауіпсіз, тұрақты, орнықты жұмысын қамтамасыз етуі тиіс .

Сондықтан СТГ қолданылатын ГБЖ жиынтығының құрамына 

міндетті тәртіппен мына жинақтауыштар енгізіледі:

1)  СТГ үшін Газ (ды) баллон (дар);



21

2)  Қажет болған жағдайда газ өтпейтін былғары қаптамамен 

жабдықталатын баллонның қосалқы жабдықтары;

3)  Қысым реттеуіш (сақтандырғыш қақпақшамен жабдықта-

луы мүмкін);

4)  Буландырғыш (қысым реттеуішпен қатар қолданылуы мүмкін);

5)  Құю блогы;

6)  Газ араластырғыш;

7)  Газ инжекторы;

8)  Газ өлшеуіш;

9)  Қысым дачигі;

10)  Температура датчигі;

11)  Электронды басқару блогы (ЭМК);

12)  Газ фильтрі;

13)  Отын түрін қайта қосатын жүйе және электр жүйесі;

14)  Қосымша автоматты қақпақша (қысым реттегішпен бір то-

рапта орындалуы мүмкін);

15) Қатты тұрба құбырлары мен иілгіш тұрба құбырлар 

(шлангтар);

16) Баллонның қосалқы жабдықтарына қол вентильі, ма-

нометр, сақтандырғыш қақпақша және сақтандырғыш 

құрылғы, баллонның автоматты қақпақшалар (қашықтан- 

реттейтін жұмыс қақпақшалар), шектеуші құрылғы жатады .

СТГ қойылатын жалпы техникалық талаптар:

1)  Стандарт талаптары мен конструкторлық құжаттамаларға 

сәйкес болуы;

2)  СТГ қозғалтқышының 26 МПа до 0,5 МПа қысымдағы 

тұрақты жұмысын қамтамасыз ету;

3)  ГБЖ орташа ресурсы ол орнатылатын автокөліктің орташа 

ресурсынан кем болмауы тиіс;

4)  ГБЖ климаттық орындау ол орнатылатын автокөліктің кли-

маттық орындалуына сәйкес болуы тиіс;




22

5)  температуралар диапазонында жұмыс істеу: баллондар 

–45 тен бастап+65 дейінгі градус Цельсия, қозғалтқыш 

бөлігіндегі құрылғы –45 тен бастап +120 дейінгі градус 

Цельсия, автокөлік бортындағы қондырғы –45 тен бастап 

+80 дейінгі градус Цельсия;

6)  ГБЖ конструкциясы диагностикалау, реттеу және техника-

лық қызмет көрсету үшін оның жеке құрылғысына қосылу 

мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс;

7)  Қозғалтқыштың жұмысын отынның бір түрінен екінші түрі-

не ауыстырып қосу жүргізушінің жұмыс орнынан жүзеге 

асырылуы және бақылануы тиіс, ауыстыру автоматты түр-

де ІЖҚ жұмысын бұзбай, бірқалыпты; газдизельді қозғал-

тқыштар үшін қоспа беру бір уақытта жасалады;

8)  Қоректендіруді борттық жүйесі ажыратылған кезде және 

ІЖҚ сөндірілген кезде (оталдыру құлпының орналасуынан 

тәуелсіз) газдың берілуін басқаратын электромагнит-

ті қақпақшалар беруді автоматты түрде жабуы және осы 

жағдайда қозғалтқыш іске қосылғанға дейін қалуы тиіс;

9)  Жоғары қысым магистралына баллоннан кейін автокөлік 

төбесіне магистралды электромагнитті қақпақша орна-

тылуы тиіс;

10) СТГ баллондары жоғары қысымды магистралға орна-

тылған автобустың төбесіне автоматтыға қосымша маги-

стральды қолмен бұралатын вентильдің бетіне қол жетімді 

шекте қосымша керек жарақсыз орнатылуы тиіс;

11) Егер металл газ тұрба құбырлары пайдаланылатын болса, 

онда олар тігіссіз болат немесе мыс тұрбалардан жасалуы 

тиіс . Мыс тұрбалар үшін резеңке немесе пластмассадан 

жасалған қорғаныш қабы болуы тиіс, болатқа (тот баспай-

тынды қоспағанда) қоршаған ортаның әсеріне төзімді жа-

бын салынады;

Автокөлік құралына ГБЖ, отынның дәстүрлі түрі пайдаланыла-

тын отын жүйесін СТГ қайта жабдықтау арқылы орнатылуы мүм-

кін . Мұндай жағдайда газ отын жүйесімен бірге негізгі бензин 

отынының жүйесі сақталады, ал автокөлік био отынды болып 




23

шығады . Дизель автокөлігін қайта жабдықтағаннан кейін әдетте 

газ дизельді отын жүйесіне айналады, онда отын ретінде газ ди-

зельді қоспа пайдаланылады (бірақ, одан да күрделірек, қым-

бат бағалы толық газ отын жүйесіне айналдырып қайта жаб-

дықталуы мүмкін) . Био отындылық, газ толтыру үшін қажеттілік 

туындаған және АГҚКС бару керек болған немесе газ толтыру 

желісі дамымаған аймақта болған жағдайда дәстүрлі отынға 

икемді ауысуға мүмкіндік береді .

Қазақстанда пайдаланылғанына 5–7 жыл болған негізінен еу-

ропалық немесе ресейлік модификацияланған (жақсартылған) 

автокөліктер 4-буынды ГБЖ пайдалануға жарамды болып ке-

леді, ол қолданылатын құрамдауыштарының жиынтығы бой-

ынша мыс . 90-жылдары кең қолданылған 2-буынды ГБЖ са-

лыстырғанда элементтері мен тораптарының конструкциялық 

және электрондық жетілдірілуімен анағұрлым айрықшаланады . 

Сондықтан 4-буынды ГБЖ жинағында көбінесе функционалды 

түрде жоғарыда көрсетілген міндетті тізбеден бір конструкци-

яда екі немесе одан да көп жинақтауыштар қоса атқарылатын 

тораптар мен элементтер пайдаланылады . Сонымен, 5 дәре-

желі қорғануды қамтитын баллон вентильі – Solenoidvalve, PSV, 

Temp . valve, overFlow, manual; қатар қолданылған реттеуіш-бу-

ландырғыштар (редукторлар); бензин/дизель отынынан газға 

бір қалыпты ауыстыруды, температура мен қысым датчиктерінің 

дабылы бойынша газ қоспасының құрамын түзетуді, газбен 

және бензин/дизель отынымен АОҚ жұмыс уақытын есептеу-

ді, пайдалану кезінде және істен шыққан жағдайда датчиктерді 

автоматты түрде тестілеуді, бұзылған датчикті ажыратуды, те-

стілеу нәтижесінен кейін әрбір газ форсункасын сапқа қосуды 

қамтамасыз ететін 64-разряды бар процессорлары болатын 

электронды басқару блоктары (бақылаушылар) (барлығын 

дайындаушы-зауыт technical-report кепілдендірген); автокөлік 

жұмысының түрлі режимінде тұтану бұрышын автоматты түр-

де анықтауға, автокөліктің жүру сапасын сақтауды және отын 

шығынын азайтуды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін элек-

тронды түрлендіргіш және басқа заманауи жабдықтар пайдала-

нылады .



жүктеу 0,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау