Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

жүктеу 131,69 Kb.

бет	17/62
Дата	25.10.2023
өлшемі	131,69 Kb.
	#44016

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 62

Картография емтихан ответтері КД-21

Картографияның заманауи кезеңі

Қазіргі картография – ежелгі немесе осыдан 30 жыл бұрынғы қолданылу мақсатын түбегейлі өзгертті. Ежелгі Египетте, антикалық Грекияда және Рим тәрізді басқа да өркениет ошақтарында карталар бойынша арақашықтықтар мен аудан табудың қарапайым тәсілдері қолданыла бастады. Алғашқы адамдар өздерінің жүріп өткен жолында мол азық қорлары бар аумақтарды байқаса, келесі жолы осы орынды адаспай табу мақсатында ағаштардың қабықтарына әр түрлі таңбалармен шартты белгілер тастап отырған. Алғашқы қолданысы жол бағдарлаудан басталған карта тарихы орта ғасырларда, әсіресе Ұлы географиялық ашулар кезеңінде жиһангез-саяхатшылар үшін жаңа жерлер мен байлықтарды игеруде таптырмас құрал болды.
Қазір картография ғылымы жаңа заманауи технологиялар мен бағдарламалардың пайда болуымен өзінің зерттеулеріне ғарыштан түсірілген әуесуреттерді, сондай-ақ сандық карталар жасуға мүмкіндік ашқан әртүрлі компьютерлік бағдарламаларды қолдануда.
Осы жұмыста картография ұғымы мен оның қалыптасу тарихына, картография ғылымының бүгінгі міндеті мен іске асыру тетіктері қарастырылған. Сондай-ақ, тақырыпқа сай, өз еліміздегі картография ілімінің тарихы мен қалыптасу жолы сипатталып, оның даму мүмкіндіктері мен осы саладағы кейбір мәселелерді шешу жолдары көрсетіледі.
Курстық жұмысты жазу барысында әр түрлі әдебиеттер мен әлемдік ғаламтор желісінің мәліметтері пайдаланылды.Картографияның басқа ғылымдармен байланысы өте кең. Мәселен, қоғамдық ғылымдар ішінде, тарих, экономикалық география; жаратылыстану ғылымдарының ішінде, физикалық география, ландшафтану, геология, климатология, топырақтану, өсімдіктану, жануартану салаларымен байланысты. Астрономиялық, геодезиялық өлшеу жұмыстарының нәтижесінде картография жердің пішіні мен мөлшері, ауданы, белгілі бір нүктенің географиялық орны туралы ақпарат алу мүмкіндігіне ие болды.
Қазіргі картография әртүрлі технологиялық жетістіктердің пайда болуынан басталды. Компас, телескоп, сектант, квадрант және баспа сияқты құралдарды ойлап табу карталардың бәрін оңай әрі дәл жасауға мүмкіндік берді. Жаңа технологиялар сонымен бірге әлемді дәлірек көрсететін әртүрлі карта проекцияларының дамуына әкелді. Мысалы, 1772 жылы Ламберттің конустық конусы құрылды, ал 1805 жылы Альберске тең ауданды-конустық проекция жасалды. 17-18 ғасырларда Америка Құрама Штаттарының Геологиялық қызметі және Ұлттық геодезиялық зерттеу жолдарды картаға түсіру және үкімет жерлерін зерттеу үшін жаңа құралдарды қолданды.
20 ғасырда әуе суреттерін түсіру үшін ұшақтарды қолдану карталарды жасау үшін пайдаланылуы мүмкін мәліметтер түрлерін өзгертті. Содан бері спутниктік кескіндер деректердің негізгі көзіне айналды және үлкен аумақтарды егжей-тегжейлі көрсету үшін қолданылады. Қорытындылай келе, Географиялық ақпараттық жүйелер (ГАЖ) - қазіргі кезде картографияны өзгертетін салыстырмалы түрдегі жаңа технология, себебі ол әртүрлі мәліметтер түрлерін қолдана отырып, карталардың көптеген түрлерін компьютерлермен оңай жасауға және басқаруға мүмкіндік береді.Географиялық карталар еліміздің аумағын қамтып,табиғатын қайта түлетіп, шаруашылықты дамытуға қажетті ақпараттар сақтаған қуатты құрал болып табылады. Картография және топография негіздері курсын оқытудың мақсаты картографияның ғылыми негізі болып саналатын картатану, математикалық картография, картометрия және топографияның теориялық негіздерімен таныстыру арқылы студенттердің географиялық картаны біліп, түсініп оқи білу дағдыларын қалыптастыру.

жүктеу 131,69 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 62