Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

жүктеу 131,69 Kb. бет 25/62 Дата 25.10.2023 өлшемі 131,69 Kb. #44016

Навигация по данной странице:

• Изосызық тәсіл
• Изосызықтардың мынадай түрлері бар
• Диаграммалар әдісі
• Картограмма және картодиограмма әдісі Картограмма

Изосызыктар әдісінің түрлері Изосызықтар – географиялық картадағы қайсыбір шаманың (қысым, температура, ылғалдылық, т.б.)бірдей сандық көрсеткіштері бар вертикаль қимадағы немесе графикадағы нүктелердегі қосатын сызықтар. Изосызық тәсіл – грек тілінен аударғанда изос бірдей деген мағына білдіреді. Изосызықтар тәсілі – кеңістіктегі үздіксіз және біртіндеп өзгеретін құбылыстардың – жер бетінің биіктігін, ауа температурасын, жауын - шашын мөлшерін және т.б. шамасын ( немесе қарқындылығын) картаға түсіру үшін қолданылатын бейнелеу тәсілі. Изосызықтардың мынадай түрлері бар: изотерма, изогиета, изобар. Изотермалар – (изо. және грек. Тhermе - жылылық, ыстық) – географиялық картадағы бір сәттегі немесе орташа бір кезеңдегі (жыл, ай бойғы) ауаның, судың және топырақтың бірдей температуралы нүктелерін қосатын сызықтар. Изогиета – географиялық карталардағы тәулік, ай, жыл ішінде жауатын атмосфералық жауын – шашын мөлщерінің бірдей нүктелерін немесе бір айда немесе бір жылда жауатын жауын – шашынның көп жылғы орташа мөлшерінің бірдей нүктелерін қосатын сызықтар. Изобара – барометрлік қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтар. Карталардың бетінде белгілі бір уақытқа арналып жасалады. Изобаралар тәуліктің, айдың, жылдың, т.б. орташа, ең жоғары немесе ең төменгі қысымдарына арналып жасалуы да мүмкін. Диаграммалар әдісі-картада ауданда қалыптасқан, бірақ нақты бір нүктелерде зерттелетін құбылыстарды белгілеу үшін қолданылады. Оған көптеген табиғи құбылыстарды жатқызуға болады – ауаның қысымы мен температурасы, жауын-шашын, жел, өзен режимі және т.б. Картограмма және картодиограмма әдісі Картограмма-контурлық географиялық карта, онда әр түрлі тығыздықтағы штрихпен, нүктелермен немесе әр түрлі қанығу дәрежесіндегі бояумен картаға түсірілген аумақтық бөліністің әрбір бірлігі шегінде қандай да бір көрсеткіштің салыстырмалы қарқындылығы көрсетіледі. Осы немесе басқа көрсеткіштің қарқындылығын қалай бейнелейтініне байланысты нүктелік және фондық картограммалар ерекшеленеді. жүктеу 131,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз