Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

жүктеу 131,69 Kb. бет 2/62 Дата 25.10.2023 өлшемі 131,69 Kb. #44016

Навигация по данной странице:

• Географиялық кеңістік және картография туралы түсінік Географиялық кеңістік, геокеңістік

Картаның тілі – картографияда шартты белгілерді, кескіндеу əдістерін, оларды жасау ережелерін қамтитын белгілер жүйесін картаны құру мен оларды оқу барысында пайдалану. Картаның тілі адамзат ойлап тапқан мəдениет пен өркениеттің баға жетпес құнды элементтерінің бірі болып табылады. Мəдениет пен өнердің туындысы ретінде оның өркендеуі ғылымитехникалық прогрестің даму деңгейімен тығыз байланы сты. Барлық уақытта картаның тілі кеңістіктік-уақыттық ақпаратты сақтау мен оларды беруді қамтамасыз етумен қатар Жер туралы ғылымдар мен оған жақын білім салаларының жалпы тілі қызметін атқарды. Картографияны автоматтандыру мен компьютерлендіруге байланысты картаның тіліне аударылатын назар арта түсті. Картосемиотикалық тұрғыдан алғанда карта тілінің санаттары мен құрамдас бөліктері, оның грамматикасы мен құрылымы, қызмет атқару тетіктері, шартты белгілерді пайдалану ережелері зерттеледі. Іс жүзінде қолданылатын электронды карталардың сапасын арттыруға бағытталған бұл зерттеулер жалпы семиотикамен, машиналық кескіндемемен, көркем дизайнмен жəне қабылдау психологиясымен тығыз байланысты. Зерттеулер картаның тілінде ең аз дегенде екі қабат бар екенін көрс ет ті. Олардың біріншісі-картографиялық нысандардың орналасуын, олардың кеңістіктік формаларын, бағдарын, өзара орналасуын, ал екіншісі-картада кескінделген құбылыстар мен үрдістердің мазмұндық мəнін, олардың ішкі құрылымын, сандық жəне сапалық сипатын көрсетеді. Екі тіл тармағының да грамматикасын картографиялық семиотикардың ережелері айқындайды. Бұл картаның тілін жақсарту бағытында жүргізіліп жатқан картографияның нысандық тілі. Географиялық кеңістік және картография туралы түсінік Географиялық кеңістік, геокеңістік - географиялық қабықтың ауқымында географиялық нысандар мен құбылыстардын болу пішіні; нақты бір аумақта орналасқан және белгілі бір уақыт ішінде дамып келе жатқан географиялық нысандар арасындагы қатынастардың жиынтығы. Географиялық кеңістіктің тұжырымдамасы географиялық құбылыстар мен процестерді (таралуын, орналасуын, орын ауыстыруын, бөлшектенуін, теңдесуін, шоғырлануын, жылжуын, ажырауын, жақындауын және қашықтауын) талдауга және үлгілеуге мүмкіндік береді. Географиялық кеңістік кезінің құрылымдылығымен (географиялық қабықтың күрделі құрамымен), жүйелілігімен (географиялық қабықтын өзара байланыстылығымен, өзара әрекеттілігімен), серпінділігімен (үздіксіз құрылымдық және функциялық (атқарымдық) өзгерісімен), метрикалық қасиетімен (ұзындығы, жақын-алыстығы, ауданы, көлемі және тағы да басқалары) сипатталады. жүктеу 131,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз