34
5. Жүзетін орын.
6. Ұлттық ойын.
7. Спорт түрі.
8. Футбол командасы.
9. Салауатты өмір.
6-тапсырма. Жоспарды пайдалана отырып, «Денсаулық – зор
байлық» тақырыбына шығарма жазыңыз.
Жоспар:
І. Кіріспе. Ессіз білмес естінің қасиетін,
Сау білмейді аурудың қасіретін (Халық мақалы).
ІІ. Негізгі бөлім:
А) Табиғаттың адамға сыйы.
Ә) Дәрумендер дем берер.
Б) Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде.
ІІІ. Қорытынды бөлім. Тәні саудың – жаны сау.
4-тақырып. Медициналық қызмет
Ойтүрткі
Медициналық қызметтің қандай түрлері бар?
Медициналық және дәрігерліқ қызмет дегенді қалай түсінесіз?
Зертханалық диагностика не үшін қажет?
Сауықтыру орталықтарының адам денсаулығына қандай пайдасы бар?
Сөздік қор:
дәрігер,қабылдау,жазылу,шақырыңыз,палата,медбике,сақтандыру
полисі,
дәрігердің
қабылдауына,науқастанып
тұрмын,емхана,аурухана,
кезекші
дәрігер,бас
дәрігер,бөлім
меңгерушісі; сауықтыру пункті; тіркеу; медициналық карта;
сырқатнама; саухат қағаз, саухат қағаз беру,ұзарту,жабу;мөр басу;
қабылдау сағаты; ем-дом кабинеті; қатты (қауіпті, ем қонбайтын,
жұқпалы) ауру; созылмалы дерт; суық тию; тұмау; өкпенің қабынуы;
жүрек ақауы; сал; асқазан ауруы; асқазан жарасы; тамақтан улану;
күн өту; зақым,жарақат; созылу; сыну; күйік; жара,жарақат; жараны
жуу; іріңдеу; шиқан; талу(есінен танып қалу); ес; естен тану; есін
жинау;
асқыну; тамырдың соғуы; қызуы қалыпты (көтеріңкі,жоғары,төмен).
Оқылым
35
Медициналық қызмет —медицинамекемелері мен денсаулықсақтау
органдары негізінде жасалатынқызмет түрі. Медициналық қызмет
медициналық жасақтар мен мекемелердің санитариялық-гигиеналық,
профилактикалық және эпидемияға қарсы шараларды ұйымдастырып,
жүргізуге үнемі дайын болуын,зардап шегушілерге медициналық көмек
көрсетуді, оларды емдеу мекемелері мен емделуге көшіруді,
жасақтардың адам құрамының зақымданғандарын санитариялық
тазартудан өткізуді ұйымдастыруды, халықты кешіру барысында және
орналасқан жерлерінде, сондай-ақ кәсіпорындарда жұмыс істейтіндерге
медициналық кызмет көрсету ісін ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.
Медициналық қызмет түрлері
Бірінші медико-санитарлықкөмек
- Білікті медико-санитарлыкөмек
- Дәрігергедейінгікөмек
Диагностика
- Функционалды диагностика
- Эндоскопиялық диагностика
- Рентгенологиялық диагностика
- Ультрадыбысты диагностика
Лабораториялық диагностика
- Биохимиялық тексеріс
- Иммунологиялық тексеріс
- жалпы клиникалық тексеріс
- Серологиялық тексеріс
- Цитологиялық тексеріс
Салалар бойынша үлкендерге кеңестік-диагностикалық
медициналық көмек:
- Жалпы терапия
- Акушерлікжәне гинекология
- Жұқпалы аурулар
- Невропатология
- Дерматовенерология
- Стоматология
- Эндокринология
- Ревматология
- Кардиология
- Нефрология
- Кәсіби патология
- Иммунология
- Офтальмология
- Травматология және ортопедия
- Жалпы хирургия
36
- Онкология
- Урология
- Оториноларингология
- Анестезиология және реаниматология
- Аллергология (иммунология)
Салаларбойыншабалаларғакеңестік –
диагнсотикалықкөмеккөрсету:
- Педиатрия
- Жұқпалы аурулар
- Невропатология
- Кардиоревматология
- Оториноларингология
- Жалпы хирургия
- Офтальмология
- Иммунология
- Травматология және ортопедия
- Нефрология
- Аллергология (иммунология)
Медициналық реабилитология
- Емдік дене шынықтыру
- Уқалау
- Физиотерапия
- Тұрғындарға стационар алмастыру медициналық көмек (күндізгі
стационар)
1-тапсырма. Сұхбатты оқып, қазақ тіліне аударыңыз.
Дәрігердің қабылдауында
- Зравствуйте!
- Подойдите. Ваше фамилия,имя,отчество? Сколько Вам лет?
- Мне сорок лет.
- Где Вы работаете?
- Я работаю на заводе.
- Кем Вы работаете?
- Я работаю инженером.
-Впервые ли Вы обращаетесь к врачу?
-К врачу обращаюсь в первый раз.
- Кто Вас направил?
- Меня к Вам направил(а)Ерейментауском районе Акмолинской
области.
- На что Вы жалуетесь? Что Вас беспокоит?
- У меня болит живот ( сердце,ноги,голова)
- Часто вы болеете?
-У меня боли в сердце(желудке,в пояснице).
- Как болит?
37
- Живот крутит. В сердце бывает колющая боль. В ноге ноющая
боль. Болит голова, особенно виски.
- Какими болезнями Вы болели в детстве?
- Болела в детстве ангиной, корью, дифтерией.
- Разденьтесь до пояса. Снимите обувь, ложитесь на кушетку. Ложитесь
на спину. А теперь ложитесь на живот. Ложитесь на правый бок.
Расслабьтесь, расслабьте живот. Втаньте! Сядьте! Одевайтесь! Откройте
рот! Дышите спокойно. Дышите глубже! Встаньте, пожалуйста! Стойте
спокойно! Поднимите обе руки вверх, отпустите руки. Поверните голову.
Согните руки логтевых суставах. Наклонитесь, ноги в коленях не
сгибать. Посмотрите вверх (вниз). Следите за моим пальцем. Я Вам
выпешу больничный лист. Приходите на прием в понедельник.
2-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздік бірліктерді қойыңыз.
1. Дене шынықтыру және спорт жөніндегі ..... ...... - дене шынықтыру
және спорт саласындағы мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын орталық
........ орган. 2. Медициналық оңалту – науқастар мен мүгедектер
организмінің ......... және жоғалтқан функцияларын сақтауға, ішінара
немесе толық қалпына келтіруге бағытталған ....... ...... көрсету кешені. 3.
Рентгенологиялық кабинет ..... ...... ..... жүзеге асырады. 4. Тіркеу
диспансерге және орталыққа ....... тіркеуді және медициналық
құжаттарын .......... жүзеге асырады.
Керекті сөздер: уәкілетті орган; атқарушы; бұзылған; медициналық
қызметтер;
рентгендік
диагностикалық
тексеруді;
келушілерді;
толықтыруды
5-тақырып.
Қ
азақтың ұлттық дастарқаны
Сөздік қор: ас,тағам, қонақ келсе-құт, сыбаға , көптен айырылу, әдет-
ғұрып,жалғыз қалады; береке, ырыздық; сақталып отырған; жөн-
жоралғы;мән беру; сыйлы адамдар; құнарлы тағамдар; орны ерекше; дәм
таттыру; ұлағатты іс; бірлік; ірімшік.
Оқылым
Қ
азақтың ұлттық дастарқаны
Ұлтымыздың тұрмыс-тіршілігінде төрт түліктің алатын орны ерекше.
Кең Сахараны жайлаған үйір-үйір жылқы, табын-табын сиыр, отар-отар
қойды ішсе сусын, жесе тамақ, кисе киім, мінсе көлік ретінде
пайдаланған. «Қонақ келсе -құт» деп білген халқымыз үйіне келген
мейманына мал сойып, ақ дастарқанынан дәм таттырып, айрықша
Достарыңызбен бөлісу: |
