Да п а л ы қ дүниетаны мы Әрбір ғалы м


бет24/94
Дата13.09.2023
өлшемі
#43348
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   94
b892

7—443 
97


СІрә, м ұндаи с ұ р а қ қою ар ты қ. А д а м ғ а ауа, су т. б. қа- 
ж е т пе, ш а й т а н д ы қ та сол сияқты , а д а м н ы н «алпы с екі 
мың» та м ы р л а р ы м е н ж үретін , ет пен терінің арасы н ға- 
на ж а й л а м а й , кейде оның еркін, ж үрегін билеп, меңге- 
ріп с а л т а н а т қү р а ты н ш а қ т а р ы бар. Осы м езгілде шай-. 
т а н д ы қ қауіпті. Ш а й т а н д ы қ өз үстем дігін қ ұ р с а , тек! 
а д а м з а т қ а қауіп емес, ш а й та н н ы ң өзіне де қауіп. Себеп, 
ш айтан өзінің ш а й т а н д ы қ әрекеттерін пёріш темен тай- 
т а л а с т а ж ү р іп ж ү зе ге ас ы р м а қ . Егер ол п е р іш теш ж еңіп 
өз өрнегін салып, ж е к е д а р а л ы қ қ а ж етсе, он д а өзінің 
бойындағы м ұңға айналы п та с бекітіліп қ а л ғ а н періш- 
телігі оянып, шайтаы өзімен-өзі кү р еске түсіп кетуі өте 
ы қтим ал . Абай айтып оты рған ж о қ па, м ұ ңлы ш ай тан
қ ұ д а й д ы ң қ у ға н ж а н ы деп. Б ұ л тегін а й ты л ға н сез емес. 
Оның Ібіліс атанып « л ағы нет қа м ы ты н » киюі, А д а м дү- 
ниеге келуіне б айланы сты , оның А д а м д ы м ойы н дам ауы - 
нан б астал ған. Қ у ғы н ға өз күнәсі үшін түскенм ен шай- 
тан қуы лған , 
б ы л а й ш а
а й тқ а н д а , ж а п а ш еккен ж ан. 
Б ой ы н д а күнәсі, мойнында « л а ғы и е т қ а м ы т ы » бар. Б ір а қ , 
ол А д а м н ы ң бұрыиғы періштесі емес пе? Осы ж а ғ д а й д а
ш ай танд ы м ұңлы ойға ж етелей ді. А б а й д ы ң «м ұң лы шай- 
тан» дейтіні содан. А ны ғы на келсек, ш а й т а н н ы ң ж ағ- 
дай ы ауыр. Б ірінш іден, ол ш а й та н д ы ғы н м өлш ерден т.ыс 
асырып ж іб ерсе, дүние ойран б о л м ақ, а д а м азып, мүл- 
дем қ ұ р ы м а қ . А дам б о л м а ға н соң ш а й та н д а ж о қ . Б ұ л
мәиде ш ай тан н ы ң өз әрекеті түптің түбін де өзіне қа р с ы
б а ғы тт а л ға н . Екінш іден, ш а й та н өз күнәсін мойындап 
А л л а ғ а ж а л б а р ы и ы п , А д а м ға им ан келтірсе, онда періш- 
телер қ а т а р ы и а н шығып, ш а й т а н д ы қ істеріи п ы ш а қ кес- 
кендей тыяды. М ұ н д ай ж а ғ д а й д а тек Ш а й т а н ғ а н а емес, 
А дам б а л а с ы өм ірге қ ы з ы ғ у ш ы л ы ғ ы н а н , ы н ты зарл ы ғы - 
нан а йр ы л ад ы . А д ам өмір сүруге ұ м ты л м ай , өмірден 
(ж а л ғ а н н а н ) тыс өмірге қ ұ л ш ы н а д ы . Ол дүниені а п а т қ а
б астай ты н түсінік. С онды қтан ш а й та н тек өзі үшін ғана 
емес, А дам , дүние үшін де қ а ж е т . Д е м е к , ш а й та н д ьіқта
тек А д ам болмы сы на қа р с ы ғ а н а емес, оған керекті де 
қ ы л ы қ т а р бар. М әселе, ш а й т а н д ы қ т ы ң м өлш ерінде, ад ам
б а л а с ы и ы ң осы м өлш ерді белгілей білуінде. О й лай м ы и , 
Абай, мүмкін «м ұңлы ш айтан » деген д е ш а й т а н н ы ң осы 
халін сезген болуы керек.
Ш а й та н А л л а н ы ң ерекш е ж а р а т қ а н ж а н ы . А л л а еш 
құбы лы сты өз м ах а б б а т ы и с ы з өмірге келтірмеген. Д ү - 
ниедегі бар нәрсенің бәрінің өз қ а ж е т т іл іг і, 
керектігі 
бар. Рет-ретімен қ а л ы п т а с қ а н бұл д ү ниеде басы а р т ы қ
98


| еіи нәрсе ж о қ . ІІІа й т а н д а керек. П ерінітё де керек. Б ұ л
і Ллланын А д а м ғ а берген еркі.
Ш а й т а н д ы м ұң б асат ы н ы , ол А л л а өзін қ аж е т т іл ік - 
І пен ж а р а т қ а н ы н , сол м өлш ерд ен а сп ау керектігін біледі, 
I сол б ілгендігінен қ а й ғ ы ғ а түсіп, қ а м ы ғ а д ы . Б із ж о ға р ы - 
да айттық, мүнньің түбі қ а й ғ ы деп. А б ай д ы ң «М ұңлы 
1 шайтан — қ ұ д а й д ы ң қ у ғ а н ж а н ы » деп т олған ы п оты рға- 
I ны да тегін емес.
«М ұңлы ш ай т а н — қ ұ д а й д ы ң қ у ғ а н ж а н ы » деген ән 
! ш умақты ө л ең М. Л е р м о н т о в т ы ң « Д ем он» деген поэма- 
• сынан үзінді. А б ай п о э м ан ы т о л ы қ а у д а р у д ы м а қ с а т ет- 
| пеген, оны ң ай т п а ғ ы а д а м б а л а с ы т у р а лы . Ш а й т а н (Д е- 
I мон) қ а н д а й ай л а -т әс іл қ о л д а н ы п а д а м д ы а з д ы р у ға ниет

қы л д ы рған м ен, ол а д а м н ы ң қ ұ п и ясы н а т а ң - т а м а ш а қа- 
I лады. Б ы л а й қ а р а ғ а н д а , а қ ы л ы д а, ғ ұм ы ры д а қы сқ а, 
і бірақ өм ірге с о н ш а м а ы н т ы қ бұл неткен ж а н деп шай- 
танды қ а й ғ ы ж ей ді. Іб ілістің бұл халін Абай, оның өз 
монологімен білдірді.
«Ақылға, өмірге де адам кенде,
Өлмес емір, қайрат, күш — бәрі менде.
Күнінде жүз қуанып, күліп жүрген 
Осы адам уайымсыз не еткен бенде?»...
А б ай т үсінігінде ш ай т а н н ы ң өзі а д а м қ ұп ия сы ны ң бір 
' сипаты. Б ұ л с и п ат А л л а мен А д ам а р а с ы н д а ғ ы бай ла- 
нысты бейнелейді. Ш ай т а н А д ам
а л д ы н д а емес, А л ла 
а л д ы н д а күн әлі ж а н . Б і р а қ , оның күнәлі болуы н а себеп- 
кер а д а м . Ш а й т а н н а н А д ам тек с а қ т а н а а л а д ы , ол Ал- 
ла н ы ң қ ү д ір ет ін е 
қа т ы с т ы іс. А л л а
ш ай т а н д ы жойып 
ж іб еруге әм ірі ж етеді, б і р а қ о ған қ ұ д а й б ар м а ғ а н . Д е- 
мек, ш ай т а н н ы ң б олм ы сы табиғи қ а ж е т т іл ік . Ш ай тан 
а д а м н ы ң еркін е ы нталы , ол а д а м д ы а зд ы ры п -тозд ы руға 
ты ры сады . А д ам н ы ң еркін с а қ т а у ш ы , күзетш ісі — періш- 
те. О ны ң қы зм ет і а д а м н ы ң сезім, сан а с ы н а кірш ік түсір- 
мей, оны игі істерге б астау. Д е м ек , періш те б олмысы д а
табиғи қ а ж е т т іл ік , а д а м н ы ң зерд есі осы екі істің бірін 
т а ң д а у ы керек. 
Ш а й т а н д ы қ т ы т а ң д а у д ы ң еш қ а ж е т і 
ж оқ, ол А л л а әм ірім ен а д а м н ы ң т а м ы р -т а м ы р ы н а еніп, 
орын теуіп а л ғ ан , әр а д а м н ы ң б ойы нд ағы ш ай тан ы бар. 
Ал періш теге келсек, ол д а а д а м бойында бар. О ның тұ- 
рағы а д а м н ы ң ж үрегі. С о н д ы қ т ан ж ү р е к т а з а л ы ғ ы де- 
генде біз періш тем із үшін қ а м ж ей міз. Егер ж ү р е к қа- 
райса, он д а періш тен ің төм ен ш іктеп 
қ а й ғ ы жегендігі, 
ш ай тан н ы ң ж ү р е к т е ә р м е к құр ғ ан д ы ғы .
Міне, осы ндай т ұ ж ы р ы м д а р А б ай д ы ң періш те мен 
ш ай тан т у р а л ы а й т қ а н о й л ар ы н ан туындайды. Әрине,

жүктеу

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   94




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау