түсіндір.
1. Өз тілің – бірлік үшін,
____________________
2. Шешеннің тілі ортақ,
____________________
3. Шешеннің сөзі — мерген,
______________________
4. Жүзден біреу — шешен,
_____________________
5. Ақынның хаты өлмейді,
____________________
Шебердің көзі –
мерген.
Батырдың аты
өлмейді.
Шебердің қолы
ортақ.
Өзге тіл –
тірлік үшін.
Мыңнан біреу
– көсем.
2-тапсырма. Берілген мақал-мәтелдерден түсіп қалған сөздерді мағынасына қарай қой.
1. Өнер алды – ... тіл.
2. Тіл... жарады,... жармаса,... жарады.
3. Жанды жаралайтын да..., емдейтін де....
4. Адамның өзі жетпеген жерге... жетеді.
5. Бал тамған тілден... тамар.
3-тапсырма. Төмендегі сұрақтарға жауап бер.
1. Сіздің ойыңызша, айтыс өнері жалпы өнерде алар орны қандай?
2. Адам тәрбиесінде айтыстың рөлі қаншалықты маңызды?
3. Сіздің ойыңызша, айтыс өнері жалпы өнерде алар орны қандай?
4-тапсырма. Айтыс түрлері туралы ақпарат тауып оқы. Сыныппен бөліс.
Бәдік айтысы - ...
Жұмбақ айтысы -
Жануарлар мен адамның айтысы -
Қыз бен жігіт айтысы -
сөз
сөзі
тас, бас
у
қызыл
Интервью жанры:
көсемсөз жанры, журналистің бір не бірнеше адаммен
қандай да бір өзекті мәселе төңірегінде сұхбат жүргізуі интервью барысында
белгілі бір оқиғаның, құбылыстың мән-мазмұны маман әңгімелесушінің
түсіндіруі, айтуы бойынша терең ашылады. Интервью жанры, негізінен,
хабарламалы интервью және түсіңдірмелі интервью болып екіге бөлінеді.
5-тапсырма.
Жұпта мақал-мәтелдерді қатыстырып, интервью
құрастыр. Сіз айтыс қарауға келген журналист мамансыз. Сіздің
сұхбат алушыңыз белгілі айтыскер ақын. Ұсынылған тақырып
«Қазіргі жастардың көркем әдеби шығармаларға қызығушылығы
және айтыс өнеріне деген көзқарастары қаншалықты?»
Бағалау критерийі
Тапсырма
№
Дескриптор
Оқушы
тұрақты
тіркестер
мен
көркемдегіш
құралдарды
қолданып, ауызша мәтіндер
құрастырады.
1
2
3
4
мақал-мәтелдердің жалғасын табады;
мағынасын түсіндіреді;
мақал-мәтелдерден түсіп қалған сөздерді
мағынасына қарай қояды;
сұрақтарға жауап береді;
жанрлық ерекшелігін сақтап, интервью
құрастырады;
мақал-мәтелдер қолданады.
12-БӨЛІМ: ҚАЗАҚТЫҢ АЙТЫС ӨНЕРІ МЕН МӘДЕНИЕТІ
12.3. Сабақтың тақырыбы: Ринат Зайытов пен Аманғазы Кәріпжанов айтысы
Оқу мақсаттары
8.3.1.1 перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы қажетті
ақпаратты анықтау.
Сабақ мақсаттары
перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы қажетті
ақпаратты анықтайды.
Құндылықтарды дарыту
құрмет, өмір бойы оқу
Бастапқы білім
Айтыс – ақиқат
Тірек сөздер
Байтақ ел, дара туған, күллі әлем
Сабақтың жүргізілу барысы
Оқылымалды тапсырма
1-тапсырма. Суретте кімдер бейнеленген? Бұл кісілер туралы не білесің?
О
Қажетті сөздер: тыңдарман, ғаламтор, қабырға қайыстырады, көзі ашық, қарсылас, бос
уақыт, елеулі оқиға, Кітап – ең сабырлы ұстаз (Н.Ә. Назарбаев).
2-тапсырма.
«Сөздік қоржын» әдісі арқылы сөздерді мағынасына қарай сәйкестендір.
Дәптерге берілген сөздермен сөйлем құрап жаз.
1.
Дара туған
Бақыт тіледім
2. Бағы ашылған
Бағы жанды, бақытты болды.
3. Бақ тіледім
Бүкіл әлем
4. Күллі әлем
Ерекше тұлға
Оқылым тапсырмасы
3-тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқып, төменде берілген сұрақтарға жауап бер.
Ринат Зайытов:
Ардақты айбын асқан Алашымнан,
Ақылды азаматтар жаратылған.
Ақ тулы Абылайлар дара тұлғаң,
Бұқар жырау байламды бағыт беріп,
Бірлігімен қазақтың бағы ашылған.
Төле би, Әйтеке мен Қазыбектер,
Ой түйінін қопарған нақ асылдан.
Қабанбай, Бөгенбай мен Наурызбайлар,
Қазақты алып шыққан нақ асылдар.
Кеңгірбай, Алшынбай мен Құнанбайлар,
Ақ сұңқардай аспанда аласұрған.
Ұлы Абай, Мұхтар менен Шәкәрімдей,
Семейдің даласында дара туған
Бас иіп, бақ тіледім бар анаға,
Ардақты асылдарды ана туған.
Аманғазы Кәріпжанов:
Ассалаумағалейкум, қазақ деген,
Тарихтың тамшылаған бұршақтары.
Келеді мен де сырды айта бергім,
Әйтеуір бір ұлы едім байтақ елдің.
Ал, бүгін тәуелсіздік айтысы деп,
Сонан соң жан сырымды айта келдім.
Жәнібек, Қабанбай мен Ақтамберді,
Боранбай, Ырғызбайдың ұрпақтары.
Абай мен Мұхтар болып күллі әлемге,
Тұтанды киелі елдің бір шақпағы.
Мерекең құтты болсын қазақ деген,
Тарихтың мұң көтерген бөлшектері!
Ақындар жырында
қозғалған негізгі идея?
Ринат Зайытов жыры
Аманғазы Кәріпжанов
жыры
Жырда қандай тарихи
О
Достарыңызбен бөлісу: |