Юнисеф — біріккен ұлттар ұйымы- ның (БҰҰ) балалар қоры

БАЛАЛАРДЫ ТӨТЕНШЕ 

ЖАҒДАЙЛАРҒА ДАЙЫНДАУ

Е

ресектер    әр  түрлі  себептерге  байла-

нысты 

қажетті 

қорғау 

деңгейін 

қамтамасыз  етуге  көбінесе  қабілетсіз 

болғандықтан, апатты жағдайлар мен басқа 

да  төтенше  жағдайлар  кезінде  балалар 

әсіресе  қауқарсыз  болады. 

Жер  бетінде 

өмір үшін абсолютті қауіпсіз жер жоқ, апатты 

жағдайлар қаупі қай жерде де, қашан да бар. 

ШҚО  –  көптеген  қауіп-қатерлерге:  зілзала-

ларға,  су  тасқынына,  шұғыл  төмен  темпе-

ратураға, өртке, селге және т.б. бейім өңір. 

Сондықтан  өңір  апат  қаупін  азайту  (АҚА) 

жөніндегі жобаларды іске асыру үшін таңдап 

алынды.

  

ҚР ішкі істер министрлігінің төтенше жағдай-

лар  комитетімен,  ШҚО  әкімдігімен,  ҚР 

Білім  және  ғылым  министрлігімен  және 

Республикалық  мұғалімдердің  біліктілігін 

жетілдіру институтының филиалымен бірле-

сіп, балалар мен мұғалімдерді төтенше жағ-

дайларға дайындық бойынша оқыту жобасы 

өткізілді.

АҚА жобасын іске асыру нәтижесінде білім 

беру секторында:

•  Пилоттық  мектептер  АҚА  бойынша 

қажетті жабдықтармен, әдістемелік және 

оқыту материалдарымен жабдықталды.

 

•  Мектептердің  құрылымдық  емес  қауіп-

сіздігі  күшейтілді  (талданды  –  ТЖ 

оқиғалары  кезінде  қандай  пәндер  мен 

жабдықтар балалар мен қызметкерлердің 

денсаулықтарына қауіп төндіреді).

•  Мектептердегі 

балалардың 

апат 

жағдайларына  дайындығына  қатысты 

білімі  мен  дағдыларын  білдіретін 

көрсеткіш  30%-ға  жақсарды,  ал  мектеп 

жасына  дейінгі  балалардың  көрсеткіш 

40%-ға жақсарды.

•  14  мектеп  пен  7  мектепке  дейінгі  меке-

меде  апат  қаупін  азайту  бойынша  іс-

шаралар ендірілді. 

•  667 мұғалім мен 6698 бала әлеуетті апат 

жағдайларына  дайындық  деңгейінің 

жоғары екенін көрсетті. 

•  Мұндай жобалар 2015 жылдың басынан 

бастап республиканың басқа өңірлерінде 

өңірлерге  тән  тәуекелдер  ескеріле 

отырып іске асырылуда. 

•  ШҚО  әкімдігі,  ҚР  ІІМ  ТЖ  комитеті,  ҚР 

Білім  және  ғылым  министрлігі  өмірлік 

маңызы  бар  дағдыларды  үйретуге 

бағытталған аталған жобаны іске асыруға 

жәрдемдесті. 

           БАЛАЛАРДЫ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРҒА ДАЙЫНДАУ             

31

Пилоттық  мектептердің  17 

оқушысы  АҚА  бойынша 

бір  минуттық  бейнежазба 

жасауға  байланысты  семи-

нарға  қатысты.  Балалар 

әзірлеген 

бейнекадрлар 

кейіннен  Джакартада,  Ин-

донезияда 

өткен 

АҚА 

бойынша  халықаралық,  Қа-

зақстанда өткен ұлттық және 

жергілікті  деңгейлердегі  кон-

ференцияларда көрсетілді. 

 

Экспериментальдық мектеп-

тер  төтенше  жағдайларға 

жедел,  ұйымдасқан  түрде 

және  пәрменді  жауап  қай-

таруға  арналған  қажетті  құ-

ралдармен  жабдықталды. 

Мектептің  төтенше  жағдай-

лар  кезінде  апат  қаупін 

азайту  элементтері  енгізіл-

ген  іс-қимыл  жоспарлары 

күшейтілді,  ал  бағдарла-

маның  өзі  барлық  экс-

периментальдық мектептер-

дегі жағдайларды модельдеу 

арқылы сынақтан өткізілді. 

2 мектепке (Өскемен қ. және 

Риддер  қ.)  «ҚазҒЗСҚИ» 

АҚ 

мен 

ЮНИСЕФ-тің 

қатысуымен олардың апат-

ты  жағдайларға  құрылым-

дық  дайындығына  бағалау 

жүргізілді. 

1975  жылы  тұрғызылған 

ауыл мектебі де, сондай-ақ 

1996 жылы салынған қала 

мектебі  де  техникалық  та-

лаптарға,  өрт  қауіпсіздігіне 

сәйкес 

келетіні, 

бірақ 

2006  жылғы  сейсмикалық 

жобалау  стандарттарына 

сәйкес  келмейтіні  және 

сейсмикалық 

тұрғыдан 

күшейтуге  мұқтаж  екені 

белгілі болды. 

2011 

2012 

11 МЕКТЕП

3 МЕКТЕП

5 БАЛАБАҚША

2 БАЛАБАҚША

678 МҰҒАЛІМ 

288 МҰҒАЛІМ  

2 044 БАЛА 

2 353 БАЛА 

800 АТА-АНАЛАР 

ЖЕРГІЛІКТІ БАСҚАРУ 

ОРГАНДАРЫНЫҢ 8 ӨКІЛІ

2013 

11 МЕКТЕП

667 МҰҒАЛІМ 

6 698 БАЛА 

МҰҒАЛІМДЕРДІҢ БІЛІМІН 

ЖЕТІЛДІРУ ИНСТИТУТЫНЫҢ 

2 ҚЫЗМЕТКЕРІ

2014  жылы  іске  асырылған  апат  қаупін  азайту  жобасының 

тәжірибесі құжатталды. 

2015  жылы  Зырян  ауданы  балалардың  осалдығына  назар 

аудара  отырып,  апат  тәуекеліне  талдау  жүргізу  бойынша 

пилоттық  жоба  ретінде  таңдап  алынды,  ал  Зубовка 

селосындағы мектеп  Алматы және  Астана ққ. мектептермен 

қатар АҚА бойынша ресурстық мектеп болып анықталды. 

32

БАЛАЛАР МЕН ЖАСТАРДЫҢ 

ҚОЛДАУ КӨРУ ЖӘНЕ ҚОҒАМ 

ӨМІРІНЕ ҚАТЫСУ ҚҰҚЫҒЫ

«ҚАТЫСУШЫ МЕМЛЕКЕТТЕР БАЛАНЫҢ ТЫНЫҒУҒА ЖӘНЕ МӘДЕНИ 

ДЕМАЛУҒА, ӨЗ ЖАС МӨЛШЕРІНЕ ЛАЙЫҚ ТҮРЛІ ОЙЫНДАР МЕН КӨҢІЛ 

КӨТЕРУ ШАРАЛАРЫНА ҚАТЫСУҒА, МӘДЕНИ ӨМІРГЕ ЕРКІН АРАЛАСЫП, 

ӨНЕРМЕН АЙНАЛЫСУҒА ҚҰҚЫҒЫ БАР ЕКЕНІН МОЙЫНДАЙДЫ. 

ҚАТЫСУШЫ МЕМЛЕКЕТТЕР ӘР БАЛАНЫҢ МӘДЕНИ ЖӘНЕ 

ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ӨМІРГЕ ЖАН-ЖАҚТЫ ҚҰҚЫҒЫН ҚҰРМЕТТЕП 

ҚОЛДАЙДЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ МӘДЕНИ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІМЕН 

АЙНАЛЫСУЫНА, ТЫНЫҒУЫНА, МӘДЕНИ ДЕМАЛУЫНА ТИЕСІЛІ ЖӘНЕ ТЕҢ 

ДӘРЕЖЕЛІ МҮМКІНДІК ТУҒЫЗУҒА ЖӘРДЕМДЕСЕДІ.»

БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ТУРАЛЫ КОНВЕНЦИЯ, 31-БАП