Юнисеф — біріккен ұлттар ұйымы- ның (БҰҰ) балалар қоры

ИНТЕЛЛЕКТІСІНДЕ  ӨЗГЕШЕЛІКТЕРІ  БАР  (ИӨБ)  ЖӘНЕ  ДЕМБ 

БАЛА (ҮЙДЕГІ 29 БАЛАНЫ ҚОСА АЛҒАНДА) АТА-АНАЛАРЫМЕН 

ЖӘНЕ  ЕРІКТІЛЕРМЕН  БІРГЕ  СПОРТТЫҚ  ІС-ШАРАЛАРҒА 

ҚАТЫСТЫ

ИӨБ  ЖӘНЕ  ДЕМБ  БАЛА  СЕМЕЙ  ЖӘНЕ  ӨСКЕМЕН  ҚАЛАЛА-

РЫНДА КӨРУ, ЕСТУ ҚАБІЛЕТТЕРІН, АУЫЗ ҚУЫСЫН ТЕКСЕРУ, 

ФИЗИОТЕРАПИЯ  БОЙЫНША  МЕДИЦИНАЛЫҚ  ТЕКСЕРУДЕН 

ӨТТІ

Тексеру нәтижелері медицина қызметкерлері үшін ШҚО-да 

инклюзивті медицинаны дамыту қажеттігін және мүгедек 

балалар  мен  ДЕМБ  балаларды  тексеру  бойынша  арнайы 

білімнің болу қажеттігін көрсетті. 

СЕМЕЙ Қ. ММУ 150 СТУДЕНТІ, ӨСКЕМЕН Қ. МЕДИЦИНА КОЛЛЕД-

ЖІНІҢ 75 СТУДЕНТІ ДЕМБ БАЛАЛАРМЕН ӨЗАРА ҚАЛАЙ ҚАРЫМ-

ҚАТЫНАС ЖАСАУ ҚАЖЕТТІГІ ТУРАЛЫ БІЛІМ АЛДЫ

ИӨБ  ЖӘНЕ  ДЕМБ  БАЛАНЫҢ  АТА-АНАСЫ  МЕН  ЖЕРГІЛІКТІ 

СЕРІКТЕСТЕР  ӨТКІЗІЛГЕН  ОТБАСЫЛЫҚ  ФОРУМДАРҒА 

ҚАТЫСТЫ

33  ДЕМБ  БАЛА,  30  ЕРІКТІ  (ӘЛЕУМЕТТІК  ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР, 

МҰҒАЛІМДЕР),  29  АТЛЕТ  ПЕН  СЕРІКТЕС  ИНКЛЮЗИВТІ  СПОРТ 

МОДЕЛІ РЕТІНДЕ ТҮРЛІ ЖАРЫСТАРҒА ҚАТЫСТЫ

ДЕНЕ  ШЫНЫҚТЫРУ  ПӘНІНІМ  МҰҒАЛІМІ  ИНКЛЮЗИВТІ  СПОРТ 

ӘДІСТЕМЕСІ БОЙЫНША ӨЗІНІҢ ДАҒДЫЛАРЫН ЖАҚСАРТТЫ

АТА-АНА  ИӨБ  ЖӘНЕ  ДЕМБ  БАЛАЛАРҒА  КҮТІМ  ЖАСАУ 

БОЙЫНША БІЛІМДЕРІН АРТТЫРДЫ

ЖАЛПЫ  ТӘЖІРИБЕ  ДӘРІГЕРІ  МЕН  СТУДЕНТ,  СОНДАЙ-

АҚ  15  ОФТАЛЬМОЛОГ  ИӨБ  БАЛАЛАР  МЕН  ЕРЕСЕКТЕРГЕ 

МЕДИЦИНАЛЫҚ  КҮТІМ  ЖАСАУ  ЖӘНЕ  КӨРУ  ҚАБІЛЕТІН 

БАҒАЛАУ НЕГІЗДЕРІ БОЙЫНША БІЛІМДЕРІ МЕН ДАҒДЫЛАРЫН 

АРТТЫРДЫ

ЖАС  АТЛЕТ  (2  -ДЕН  7  ЖАСҚА  ДЕЙІНГІ  ИӨБ  ЖӘНЕ  ДЕМБ 

БАЛАЛАР)  ҚАТЫСУШЫЛАР  ӨТКІЗГЕН  ДӘРІС  АЯСЫНДАҒЫ 

ТЕКСЕРУДЕН ӨТТІ

ҮЕҰ  МЕН  БАҚ-ТЫҢ  ӨКІЛІ  ДЕМБ  БАЛАЛАРДЫҢ  ҚҰҚЫҚТАРЫ 

МЕН  ӨМІР  СҮРУ  САПАСЫ  ТУРАЛЫ  БІЛІМДЕРІН  АРТТЫРЫП, 

БҰҚАРАЛЫҚ  АҚПАРАТ  ҚҰРАЛДАРЫНДА  БАЛАЛАРДЫҢ 

МӘСЕЛЕЛЕРІН  ЭТИКАЛЫҚ,  ҚҰҚЫҚТЫҚ  ТҰРҒЫДАН  КӨРСЕТУ 

БОЙЫНША ПРАКТИКАЛЫҚ ДАҒДЫЛАР АЛДЫ

65

300

225

75

92

20

50

27

37

65

2014

2013

ЖҰМЫС НӘТИЖЕЛЕРІ

18

Ата-аналардың 

өздерінің 

негізгі табыс көздері 

балаларға арналған жәрдемақылар мен 

отбасының басқа мүшелерінің табыстары 

екенін көрсетті

ДЕМБ БАЛАЛАРДЫҢ АТА-АНАЛАРЫ АРАСЫНДА 

ЖҮРГІЗІЛГЕН САУАЛНАМА НӘТИЖЕЛЕРІ

ИӨБ балалардың

61.9% 

мамандандырылған 

мектептерге барады, 

мұндай 

балалардың  

қалған 

үнемі үйде

38.1% 

50%

Ата-аналардың                балаларына 

медицина мамандарын іздеумен байланысты 

қиындықтардың бар екенін көрсетті

Ата-аналардың               медицина саласының 

қызметкерлеріне қаралған кезде білікті сұхбаттың 

болмайтынын көрсетті

Ата-аналардың               мамандандырылған 

мұғалімдердің жоқтығын көрсетті

Ата-аналардың               бейімделген оқу 

материалдары мен оқулықтарды іздеуде 

қиындықтарға тап болатынын көрсетті 

Ата-аналардың                дене шынықтырудың 

балалары үшін маңызды деп санайтынын, 

бірақ               мамандандырылған спорт 

секцияларын іздеуде қиындықтарға кезігетінін 

айтты

      .        дене шынықтыру саласында 

мамандандырылған мұғалімдердің жоқ екенін 

көрсетті

38.1%

52.4%

66.7%

38.1%

85.7%

66.7%

42,9%

Ата-аналардың  көпшілігі  мамандандырылған  орталықтардың,  әсіресе,  спорт  секцияларының 

санын арттыру және олардың балаларымен жұмыс жасау үшін мамандар тарту қажеттігін көрсетті. 

Олар сонымен қатар мұғалімдер мен медициналық қызмет көрсету саласындағы мамандарды 

тартудың, сондай-ақ отбасылар қоғамдастықтарына қолдау көрсетуге бағытталған бейімделген 

бағдарламаларды дайындаудың, сонымен бірге отбасылар, мемлекеттік органдар мен мектептер 

арасындағы өзара қарым-қатынастың қажеттілігін атап көрсетті. 

            

БАЛАНЫҢ ӨЗІНЕ ӘДІЛ ӘРІ ҚҰРМЕТПЕН ҚАРАЙТЫН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСҚА ҚҰҚЫҒЫ 

            

19

ИӨБ АДАМДАР ӨЗ БЕТІМЕН ЖУЫНЫП, КИІНЕ АЛМАЙДЫ 

ДЕП ЕСЕПТЕЙДІ

ОЛАР ӨЗ БЕТІМЕН ҚОҒАМДЫҚ КӨЛІКТІ ПАЙДАЛАНА 

АЛМАЙДЫ ДЕП САНАЙДЫ

ИӨБ АДАМДАР СПОРТ КОМАНДАСЫНДА ДЕНІ САУ 

ОЙЫНШЫЛАРМЕН  ОЙНАУҒА ҚАБІЛЕТТІ ДЕП САНАЙДЫ

ИӨБ АДАМДАР ӨЗ ОТБАСЫЛАРЫМЕН БІРГЕ ТҰРУЫ ТИІС 

ДЕП САНАЙДЫ

74.4%

31.9%

61.5%

100 АДАМ ИӨБ БАЛАЛАРДЫ ҚОҒАМНЫҢ ҚАБЫЛДАУЫН 

ӨЛШЕУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ КЕЗДЕСЕТІН 

КЕДЕРГІЛЕРДІ БАҒАЛАУ БОЙЫНША ЖҮРГІЗІЛГЕН 

САУАЛНАМАҒА ҚАТЫСТЫ ӨЗ ПІКІРЛЕРІН БІЛДІРДІ

48.9%

БАҚ МҮГЕДЕКТІГІ БАР АДАМДАРДЫ ЖАҒЫМСЫЗ ЕТІП 

СИПАТТАЙДЫ ДЕП ОЙЛАЙДЫ

ИӨБ БАЛАЛАР ҚОҒАМДЫҚ ОРЫНДАРДА ӨЗАРА ҚАРЫМ-

ҚАТЫНАС ЖАСАҒАН КЕЗДЕ ҚИЫНДЫҚТАРҒА ТАП БОЛАДЫ 

ДЕП САНАЙДЫ

ИӨБ БАЛАЛАР АҚЫЛ-ОЙ ДАМУЫНДА ТЕЖЕЛУ БАР 

БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН АРНАЙЫ МЕКТЕПТЕРДЕ ОҚУЫ ТИІС 

ДЕП САНАЙДЫ.  

ИӨБ БАЛАЛАР ҮЙДЕ ОҚУЫ ТИІС ДЕП САНАЙДЫ

44.6%

51.8%

40.2%

36.8%

Мүгедектігі бар адамдар үшін негізгі кедергілер:

МҰҒАЛІМДЕР МҰНДАЙ БАЛАЛАРДЫ ОҚЫТУҒА ДАЙЫН ЕМЕС, 

МЕКТЕПТЕРДЕ МҰНДАЙ БАЛАЛАР ҮШІН ҚАЖЕТТІ АРНАЙЫ РЕСУРСТАР 

ЖОҚ, БАСҚА БАЛАЛАР ОЛАРҒА ТЕРІС КӨЗҚАРАСТА, СОНДЫҚТАН ОЛАРДЫ 

ҚАБЫЛДАМАЙДЫ ДЕП ЕСЕПТЕЙДІ

>60%

ИӨБ балаларды өзге балалармен бірге сыныпқа араластыруда әлеуетті кедергілер

20