Технологиялар

1 
 
І.ЖАНСҮГІРОВ АТЫНДАҒЫ ЖЕТІСУ МЕМЛЕКЕТТІК 
УНИВЕРСИТЕТІ 
 
 
 
 
 
А.Қ. БЕКБОЛҒАНОВА 
 
 
 
 
 
 
ЖАҢА  ПЕДАГОГИКАЛЫҚ   
ТЕХНОЛОГИЯЛАР 
 
 
 
Оқу құралы 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ТАЛДЫҚОРҒАН 
2013 

2 
 
 
УДК 378 
ББК 74.58 
Б39  
 
І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік  университетінің  оқу-
әдістемелік  Кеңесі ұсынған ( 2013 жыл, № 5 хаттамасы ) 
 
 
 
 
 
Пікір жазғандар: 
Баймұханов  Б.Б.Ұлттық  ақпараттандыру  орталығында  жетекші 
ғылыми қызметкері, педагогика ғылымдарының докторы, профессор 
Есенғабылов  І.Ж.  І.Жансүгіров  атындағы  Жетісу  мемлекеттік 
университетінің  доценті, педагогика ғылымдарының кандидаты 
 
 
 
Б39    Бекболганова А.Қ. 
Жаңа педагогикалық технологиялар: оқу құралы. 
/ А.Қ. Бекболғанова. –Талдықорған: І.Жансүгіров атындағы ЖМУ,   
2013. 121 б. 
 
 
 
Бұл  оқу  құралда  жаңа  педагогикалық  технологияны  меңгерудің 
міндеттері,  жолдары,  қолданудың  әдіс  -  тәсілдері  сонымнен  қатар 
педагогикалық  технологияның  түрлері  оны    оқу-  үдерісінде  қолданудың 
тиімділігі  қарастырылады.  Үздіксіз  жаңалық  енгізу  білім  беру 
мекемелерінің  ең басты факторы болып отыр.  
Ұсынылып  отырған  оқу  құралы  ЖОО,  арнайы  орта  оқу 
орындарының  оқытушыларына,  магистранттарға  және  педагогикалық 
мамандықтарда  оқитын  білімгерлерге  арналған,  сонымен  бірге оқытудың 
сапасын арттыру үшін оқу үрдісінде пайдалануға болады. 
 
 
 
 
УДК 378 
ББК 74.58 
 
 
©
 А.Қ.Бекболғанова2013 
©
 «Жетісу университеті» баспа бөлімі,  Талдықорған, 2013 

3 
 
КІРІСПЕ 
 
Білім беру жүйесі – басқару органдарынан, түрлі типтегі және деңгейдегі 
білім беру мекемелерінен, жүйенің жұмыс істеуі және дамуын қамтамасыз  
ететін  қаржы  қорлары  мен  материалдық  обьектілерден,  ғылыми 
орталықтардан тұратын күрделі құрылым болып табылады. Технологиялық 
тәсіл  білім  беру  жүйесінің  кез-келген  саласында  (басқару,  білім  беру, 
қаржыландыру, мониторинг және т.б.) қолданылуы мүмкін. Сондықтан, «білім 
беру  технологиясы»  деген  сөз  тіркесін  бірыңғай  түсіндіру  мүмкін  емес. 
Көптеген  авторлар  бұл  жағдайды  интуиция  деңгейінде  түсінеді  де,  бұл 
ұғымды  тек  қана  оқытушы  мен  білім  алушы  арасындағы  арнайы 
ұйымдастырылған  үдерістерге  ғана  қатысты  қолданады. Егер бұл үрдісті 
оқыту  үдерісі  деп  атайтын  болсақ,  онда  оған  технологияның  осы  салаға 
арналған жиынтығы жатады. Біздің қарастыратынымыз да технологияның осы 
түрі.  
«Технология» ұғымы соңғы кездері  педагогикалық әдебиеттегі ең көп 
қолданылатын  ұғымдардың  біріне  айналды.  Технология  ұғымының 
дидактикалық ұғымдармен байланысы сан алуан: оқытудың технологиясы, 
педагогикалық технология, білім беру технологиясы, тәрбие технологиясы, 
қарым-қатынас технологиясы, даму технологиясы, қалыптасу технологиясы, 
модульдік  технология,  топтық  оқыту  технологиясы  және  т.б.  Бұл 
технологиялардың қайсы түрі болмасын анықтаманы қажет етеді. Сондықтан 
да  әрбір  автор  «технология  дегеніміз  не?»  -  деген  сұраққа  немесе 
технологиямен байланысты жеке ұғымға өз анықтамасын беруге тырысады. 
Нәтижесінде, дәл қазіргі кезде білім беру жүйесінде жүріп жатқан үдерістердің 
технологиясына түсіндіретін жалпы анықтама жоқ. 
Елбасы Н.Ә.Назарбаев халыққа жолдаған жолдауында «Біздің міндет 
жаңа технологияларды, идеялар мен көзқарастарды пайдалана отырып, білім 
мен бәсекеге қабілетті ұрпақ тәрбиелеу» деп ұстаздар қауымының алдына 
жаңа міндеттер қойды. 
Оқыту технологиясы оқыту мазмұнын жүзеге асыру жолындағы алға 
қойған мақсатқа жетудің тиімділігін қамтамасыз ететін оқытудың әдіс, құрал 
және  түрлерінің  жүйесі  болып  табылады.  Педагогикалық  технология  үш 
аспектіде қаралады: ғылыми, процессуалды – сипаттамалы, процессуалды – 
әрекеттік.  Осындағы  жолмен  педагогикалық  технология оқытудың тиімді 
жолдарын  зерттеуші  ғылым  ретінде,  принциптер  мен  зерттеуші  қызметін 
атқарады.  
Технология — өнім алу үшін керекті материалдарды өндеу әдістері мен 
өнім шығаруға керекті жүйелі үрдіс. Кез келген технологияның (өндірістік, 
әлеуметтік)  негізгі  бөлігі  -  түпкі  нәтижені  мұқият  анықтау  және  оған 
жету.Әдістемеге қарағанда технологияның артықшылықтары көп. 
Біріншіден,  технологияда  түпкі  нәтиже  дәл  анықталады.  Дәстүрлі 
педагогикада мақсатқа жету жолдары анық болмайды. Технологияда мақсат 
негізгі болғандықтан, оны дәл анықтауға мүмкіндік бар. 

4 
 
Екіншіден, мақсат диагностикаға сүйеніп қойылғандықтан, оған жету 
үшін істелетін жұмыстардың нәтижесі объективтік әдістер арқылы тексеріледі. 
Үшіншіден,  оқытушы  дайындықсыз  оқыту  үрдісін  жүзеге  асыра 
алмайды. 
Төртіншіден, әдістемеде сабақ жоспарлары  - оқытушының жоспары 
болып  табылады,  себебі  оқыту  үрдісінде  жұмыс  істейтін  оқытушы.  Ал 
технологияда  білім  алушылардың  оқу  іс-әрекетінің  түрлері және мазмұны 
көрсетілген жоба жасалады. Әдістеме бойынша әр оқытушы сабақ жоспарын 
өзінше  жасайды,  демек  сабақта  білім  алушылардың  іс-әрекеті  де  түрліше 
ұйымдастырылады. 
Жаңа технологияның басты мақсаттарының бірі білім алушыны оқыта 
отырып,  оның  еркіндігін,  белсенділігін  қалыптастыру,  өз  бетінше  шешім 
қабылдауға  дағдыландыру.  Педагогикалық  технология  –  педагогикалық 
іскерліктердің  жетістігіне  жеткізетін  ғылыми  жобалау  және  нақты  өндіру. 
Сонымен  педагогикалық  үрдіс  белгілі  жүйе  принциптерінде  құрылатын 
болғандықтан, педагогикалық техналогия сыртқы және ішкі болып бөлінеді. 
Осы  принциптерді  жалғастырмалы  орындау  оларға  объективті  қарым–
қатынастарында және педагогтың тұлғасын толық көрсететін жинағы ретінде 
қалыптастырылады. Педагогикалық технологияны жақсы меңгеру дегеніміздің 
өзі – шеберлік. 
Қазіргі заман ағымы болашақ ұрпақтың ой - өрісінің шыңдалуын, жеке 
тұлға ретінде қалыптасуын талап етуде. Осы орайда ұлы педагог Ушинскийдің 
«Бала балқытылған алтын», - деген қанатты сөзді еске түсіреді. 
Егеменді еліміздің алғы шарттары өркениетті елдер қатарына көтерілуі 
керек болса, өркениетке жету үшін жан – жақты дамыған, рухани бай тұлғаны 
өсіру  керек.  Жас  ұрпақтың  бойындағы  қабілетін  көру,оны  жетілдіру 
ізденгіштік  қасиетін  дамыту  оқытушының  сабақ  берудегі  ізденушілік, 
шеберлік  қаблеттеріне  байланысты  болады.  Ж.Аймауытов  «сабақ  беру 
үйреншікті жай ғана шеберлік емес, ол жаңадан жаңаны табатын өнер» - деген, 
яғни оқу үрдісін жаңаша ұйымдастыру, оқушылардың әрекеті арқылы ойлау 
дағдыларын жетілдіруге, шығармашылық қабілеттерін дамытуға негізделуі 
қажет. 
Жастарды  қызықтыра  тәрбиелеп  басқару  білім  алушының  білімге, 
ғылымға  деген  құлшынысын  күшейтеді,  өркендеуіне  өте  қажет 
шығармашылық  қасиеттерін  ашады.  Білімнің  сапалы  болуы  тікелей 
оқытушыға,  оның  білім  дәрежесі  мен  іздену  шеберлігіне  байланысты. 
Педагогикалық технология дегеніміз – оқытушының өзін – өзі ұстай білуі, 
байқағыштығы,  алғырлығы,  сөзге  шешендігі.  Педагогикалық  технология 
ақпаратты  өңдеу,  сақтау,  беру  әдістері  мен  құралдарының  табыстарына 
байланысты  дамудың  барлық  мүмкіндіктеріне  ие  бола  алатын  әлеуметтік 
технологияның маңызды компоненті болып табылады. Сонымен, технология 
деп  белгіленген  мақсатты  тиімді  орындау  үшін  материалды  түрлендіру 
үрдістері мен әдістерінің жиынтығын, кешеді бірлігін айтуға болады.