Технологиялар

11 
 
-  білім  алушылардың  жаңа  технологияда  жұмыс  істеуге  үйрету 
әдісін; 
- 
қандай  да  бір  технология  үшін  оқу  бағдарламасының 
түрлендірілген нұсқаларын құрастыруды; 
- күнтізбелік - тақырыптық жоспарлауды; 
- әр сабақты сауатты жоспарлауды; 
- оқу моделін құрастыруды; 
- 
білім  алушылардың  өзіндік  жұмыстары  үшін  таратпалы 
материалдарды дайындауды; 
- білім  алушыларға арналған өзіндік тапсырмаларды құрастыруды; 
- білім  алушылар үшін деңгейлік тапсырмалар жасау; 
- тестілік  бақылау тапсырмаларын дайындау; 
- компьютерлік бақылау үшін тапсырмалар дайындау;  
Оқытушы дұрыс ұйымдастыруы қажет: 
-  жаңа  технологияда пайдаланатын жекелеген әдістер мен тәсілдерді 
қолдануды; 
- түрлі типтегі сабақтарды өткізуді; 
-  өткізілген  сабақтарға  талдау  жасау,  жіберілген  кемшіліктердің 
себептерін анықтауды; 
-  жаңа  технологияда қолданылатын оқу әрекеттерінің әдістерін  білім 
алушыларға үйретуді; 
-  педагогикалық  диагностиканың  қарапайым  әдістерін  қолдана 
отырып, жаңа технологияны пайдалану тиімділігін бағалауды. 
Педагогикалық  қызметті  осылайша  ұйымдастыру  - жаңаша оқытуға 
жеткізетін  жол. 
Оқу үрдісін "технологиялауда" оқыту субъектілерінің, яғни оқытушы 
мен  білім  алушылардың  дайындығының  психологиялық  аспектілері  де 
маңызды рөл атқарады. 
С.И.Годник  зерттеулері  көрсеткендей, жеке тұлға жаңа жағдайларға 
бейімделуде,  жеке  және  кәсіби сапаларды жүзеге асыруда, әрекеттің жаңа 
тәсілдеріне  ие болуға байланысты қиындықтарды сезінуі мүмкін. 
Жаңалықты  меңгеруге  бүкіл  ұжым  құлшыныспен  кіріседі  деп 
үміттенуге  болмайды,  оқытушылардың  бұған  деген  іс  -  әрекеттерінде 
үлкен айырмашылық болады. 
Социологтардың  мәліметтері  бойынша  педагогтердің  тең  жартысы 
инновациялық  әрекетке  бірден  енуге  дайын,  ал  қалған  жартысы 
сенімсіздік, ұстамдылық, тіпті кей жағдайда өшпенділік те білдіруі  мүмкін. 
Оқу орнында технологияны ендіруге жағдай жасайтын ұйымдастыру 
жағдайлары  туралы  айтқанда  жағымды  ахуал,  материалдық  және 
техникалық  құралдар,  технологиялау  үрдісіне  әдістемелік  қолдау,  талап 
және  оқытушылар  іс  -  әрекетін  бағалау,  оқытушылардың  кәсіби  әрекетін 
технологиялау  туралы  білімдерін  тереңдету  мақсатында  біліктілігін 
көтеруге  мүмкіндік  беру  (қайта  даярлау  курстары,  түрлі  ақпараттық 
ресурстарды  пайдалануға  қол  жеткізу)  сөз  болады,  яғни  оқу  орны 

12 
 
әкімшілігін  педагогикалық  ұжым  мен  оқытушы  жұмысына  жаңа 
педагогикалық технологияларды ендіру мәселесі бойынша жұмыс жасауға 
үйретіп, ол жұмыстарды мына жеке бағыттарда ұйымдастыруға болады: 
-  өз  тәжірибесінде  жұмыстың  инновациялық  түрлерін  қолданып 
жүрген  тәжірибелі  оқытушылармен  жұмыс  жасау,  яғни  өз  жұмысына 
қандай да бір технологияны кезеңмен ендіріп, нәтижесін ұжым талқысына 
шығарып,  сол  арқылы  әріптестерінде жаңашылдық үрдісіне ену, олардың 
іс - әрекетін қайталау  тілектерін  туғызу: 
-  әрқайсысына  тәжірибелі  тәлімгерлер  бекітілген  жас  мамандармен 
жұмыс жасау;  
-  туындаған  сұрақтарына  жауап  беріп,  сабақтарына  қатысып, 
әдістемелік  көмек,  ақыл  -  кеңес,  беретін  тәжірибелі  әріптеспен  мұндай 
жұмыс әрқашан нәтиже береді; 
-  өз  жұмысына  өзгеріс  енгізуге  тілек  білдірмеген  оқытушылармен 
жұмыс. Олар үшін технологияны тұтас алғанда және әрбір элементін жеке 
қолданудың тиімділігіне  баса назар аударта отырып ашық сабақтар өткізу. 
Жаңа  педагогикалық  технологияларды  қолданысқа  енгізуде  оқу  - 
тәрбие үрдісінің қолайлылық жағдайын туғызу, оның базалық қорын жасау 
- жұмыс сапасының негізі болып табылады.  
Осы орайда:  
-  ең  әуелі  білім  ордасына  керегі  білімді,  педагогикадан,  әдістемеден 
хабардар, жақсы білім беретін оқытушы; 
- оқыту ісіне керекті құралдардың қолайлы болуы;  
-  мектепке  керегі  белгіленген  программа,  -  деген  ағартушы  -  ғалым 
А.Байтұрсыновтың көрегендігінің өміршеңдігін байқаймыз. 
Оқу  үрдісіне  жаңа  педагогикалық  технологияларды  ендіруді жүзеге 
асыруда төмендегі жайттарды ұмытпау керек: 
1.  Ең  алдымен  оқу  орнының  үрдісін  технологияландыруда  таңдап 
алынған мәселенің жағдайын тереңдеп зерттеу: 
-  бітірушілердің  біліктілік  сипаттамасы  негізінде  білім  алушылардың 
кәсіби әрекетке дайындық деңгейін терең талдау; 
-  курстық,  дипломдық  жұмыстарына  және  мемлекеттік  емтихандар 
қорытындыларына талдау жүргізу; 
-  бітірушілердің  даярлық  деңгейіне  біліктілік,  мөлшерлік  талаптарды 
зерттеу және талдау; 
- 
оқу  орнының  нақты  мамандық  бойынша  білім  беру 
бағдарламаларына  (оқу  жоспарына,  оқу  бағдарламаларына),  олардың 
біліктілік,  мөлшерлік талаптарына сәйкестігі тұрғысынан талдау жасау: 
-  сараптамалық  мінездеме  талаптарының  сабақтардың  мазмұнында, 
өндірістік  тәжірибе  жинақтаудың  барлық  түрлерінің  мазмұнында, 
қорытынды  мемлекеттік  аттестациялау  сұрақтары  мен  тапсырмаларында 
көрініс табуы; 

13 
 
-  осы  талаптардың  оқу  пәндері  мен  тәжірибе  жинақтаудың  түрлері 
арасында  бөлінуі  (кәсіби әрекетке даярлықты қамтамасыз етуге ұжымдық 
жауапкершіліктің  бөлінуі); 
-  білім  алушыларды  кәсіби  әрекетке  дайындаудың  әдістемелік  және 
оқу-материалдық тұрғыда қамтамасыз етілуіне талдау жасау. 
2. Ендірілетін  технологияның теориясы мен әдістемесін зерттеу: 
-  жаңа  педагогикалық  технологиялар  бойынша  әдебиеттерді талдау, 
бұл  ұсынынатын  әдебиеттер  бойынша  ақпараттық  тізімдерді  жасауды, 
әдебиеттерді  жинақтауды,  түрлі  көрмелер  ұйымдастырып,  оқытушылар 
біліктілігін  арттыру  жүйесінде  (әдістемелік  сағаттар,  озық  тәжірибе 
мектебі, мәселелік семинарлар, т.б.) талдауды қажет етеді; 
- басқа оқу орыдарының, салалық құрылымдардың оқу үрдісіне жаңа 
технологияларды  ендіру  тәжірибесімен  танысу  (журнал  мақалалары, 
ғылыми еңбектер жинақтары, басқа оқу орындарының жұмысын бақылау, 
т.б.); 
- 
берілген  бағыттағы  өз  тәжірибесін  оқу  орындарының 
мәжілістерінде  талдау және талқылау; 
-  жаңа  педагогакалық  технологияларды  оқу үрдісіне енгізуге шешім 
қабылдап, педагогикалық ұжым алдында перспективаға мақсат - міндеттер 
қоя  отырып,  педагогикалық  кеңесте  жаңашылдықтың  мәнін  түсіндіріп, 
оны жүзеге асыру жолдарын жобалау; 
- тәжірибелік  - эксперименттік жұмыстың жоспарын құрастыру. 
3. Тәжірибелік - экспериментік жұмыстарды ұйымдастыру.  
Жаңа  педагогикалық  технологияларды  меңгеруге  оқытушыларды 
жалпы  ынталаңдырумен  қатар  оқу  орнында  тәжірибелі,  белсенді, 
бастамашыл,  ендірілетін  технологияның  мәні мен мазмұнын түсінген 8-12 
оқытушылардан тұратын тәжірибелік-эксперименттік топ құрған жөн.  
Оларға  барлық  оқытушыларға  жаңа  технологияны  меңгеруге көмек 
көрсету  қызметі,  өз  тәжірибесін  демонстрациялау  және  талдау  жасау, 
нәтижелерін эксперименттік түрде тексеру міндеттері жүктеледі.  
Сонымен  бірге  оларға  оқу  жоспарлары  мен  оқу  бағдарламаларын 
қайта  жасау,  толықтырулар  енгізуді  қамтитын  жаңа  технологияның 
ғылыми  -  әдістемеліктің  қамтамасыз  етілуіне  оқытушылардың  көмектесу 
міндеті  де қойылады. 
Тәжірибенің  мақсаты  -  қолданылып  отырған  технологияның 
тиімділігін  мұқият  тексеріп,  оны  жүзеге  асырудың  ғылыми  -  әдістемелік 
базасын  жасап,  өз  тәжірибесіне  және оқыту технологиясының теориялық 
негіздеріне  сүйене  отырып,  инновацияны  насихаттаудың  негіздемесін 
дайындау.  
Оқытушылардың эксперименттік тобы жаңа технологияны ендірудің 
жалпы  жоспарына  сай  келетін  өз  жоспарларымен  жұмыс  жасайды. 
Тәжірибе  -  эксперименттік  жұмыстың  екінші  жылында  оған  қатысушы 
оқытушылардың  шеңбері  кеңейіп,  жаңа  технологияларды  жаппай  ендіру 
мәселесі қойылуы мүмкін.