ҚР әкімшілік құқығы Санасыров Н. Т. 2016 ж



жүктеу 0,76 Mb.
бет13/30
Дата04.01.2022
өлшемі0,76 Mb.
#31518
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   30
Лекции АДМ ПРАВО КАЗ

Талқылау сұрақтары:

  1. Әкімшілік жазалаудың себептері қандай?

  2. Әкімшілік жазалаудың түрлерін атаңыз?

  3. Әкімшілік жазаладың қолдану аясы қандай?



ДӘРІС 10 ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ-БҰЗУШЫЛЫҚ


  1. Әкімш. құқ/бұзушылық түсінігі.

  2. Әкімш. құқ/бұзушылық түрлері.

  3. Әкімш. құқ/бұзушылық туралы істерді қарайтын уәкілетті органдар.


1. Жалпы құқ/бұзушылық - бұл адамға, мемлекетке зиян келтіретін, құқыққа қайшы, қоғамға қауіпті, кінәлі іс-қимыл. Құқық бұзушылық қоғамға қауіптілігіне қарай екіге бөлінеді.

1. Қылмыс - бұл ҚР қылмыстық кодексінде көрсетілген, қылмыстық жауапкершілік пен қылмыстық жазаны туындататын қоғамға аса қауіпті іс-әрекет.

2. Теріс қылық - қоғам өмірінің әр түрлі саласындағы жасалатын ж/е әр түрлі салдар туғызатын қоғамға орташа ж/е кішігірім қауіпті іс-әрекеттер (әкімшілік, азам.-құқ-тық, материалдық бөліктік, тәртіптік).

Әкімш. құқ/бұзушылық үшін жаза қолданылады. Әкімшілік жаза әділ, құқ/бұзушылықтың сипатына, оның жасалу мән-жайларына, құқық бұзушының жеке басына сай келуі шарт. Жеке адамға әкімш. жаза қолдану кезінде жасалған әкімш. құқ/бұзушылықтың сипаты, кінәлінің жеке басы, оның құқ/бұзушылық жасағанға дейінгі ж/е одан кейінгі мінез-құлқы, мүліктің жағдайы, жауаптылықты жеңілдететін ж/е ауырлататын мән-жайлар ескеріледі. Бір әкімш. құқ/бұзушылық үшін негізгі ж/е қосымша әкімш. жазалардың қолданылуы мүмкін.



Әкімш. құқ/бұзушылық үшін жауаптылықты жеңілдететін мән-жайлар:

1. кінәлі адамның шын өкінуі;

2. кінәлі адамның құқ/бұзушылықтың зиянды зардаптарын болдырмауы, залалды өз еркімен өтеуі немесе келтірілген зиянды жоюы;

3. әкімш. құқ/бұзушылықты күшті жан толқынысының әсерімен не жеке басының немесе отбасының ауыр жағдайлары салдарынан жасау;

4. әкімш. құқ/бұзушылықты кәмелетке толмаған адамның жасауы;

5. әкімш. құқ/бұзушылықты жүкті әйелдің немесе 3 жасқа дейінгі баласы бар әйелдің жасауы;

6. әкімш. құқ/бұзушылықты күш қолдану немесе психикалық мәжбүрлеу нәтижесінде жасау;

7. әкімш. құқ/бұзушылықты қажетті қорғанудың заңдылығы шарттарын бұзу, құқықка қарсы қол сұғушылық жасаған адамды ұстау, бұйрықты немесе өкімді орындау кезінде жасау.



Әкімш. құқ/бұзушылық үшін жауаптылықты ауырлататын мән-жайлар:

1. тиісті уәкілетті адамдардың құқыққа қарсы мінез-құлықты тоқтатуды талап еткеніне қарамастан оны жалғастыра беру;

2. бұрын жасаған әкімш. құқық бұзушылығы үшін әкімш. жауапкершілікке тартылған, мерзімі бітпеген адамның біртекті әкімш. құқ/бұзушылықты 1 жыл ішінде қайталап жасауы;

3. кәмелетке толмаған адамды әкімш. құқ/бұзушылыққа тарту;

4. кінәлі адамның біле тұра ауыр психикалық ауруымен ауыратын адамдарды, не әкімш. жауаптылығы туындайтын жасқа жетпеген адамдарды әкімш. құқ/бұзушылық жасауға тартуы;

5. ұлттық, нәсілдік ж/е діни жек көрушілік немесе жауласушылық себебі бойынша, басқа адамдардың заңды әрекеті үшін тек алу, сондай-ақ, басқа құқық бұзушылыкты жасыру немесе оның жасалуын жеңілдету мақсатында әкімш. құқ/бұзушылық жасау;

6. адамға немесе оның жақындарына қатысты белгілі бір адамның өзінің қызметтік, кәсіптік немесе қоғамдық борышын орындауына байланысты әкімш. құқ/бұзушылық жасау;

7. кінәлі адамның біле тұра жукті әйелдерге қатысты, сондай- ақ жас балаға, басқа да қорғансыз немесе дәрменсіз адамға не кінәліге тәуелді адамға қатысты әкімш. құқ/бұзушылық жасау;

8. адамдар тобының әкімш. құқ/бұзушылық жасауы;

9. табиғи апат жағдайында немесе басқада төтенше жағдайлар кезінде әкімш. құқ/бұзушылық жасау;

10. маскүнемдік, нашақорлық немесе уытқүмарлық масаң күйде әкімш. құқ/бұзушылық жасау.

2. Әкімш. құқық бұзушлық түрлері.

Жеке адамның құқықтарына қол сұғатын әкімш. құқ/бұзушылықтар:

а) азаматтардың тіл тандау құқықтарын шектеу;

б) еркін жүріп тұру ж/е тұрғылықты жер таңдау құқықтарын шектеу;

в) азаматқа ақпарат беруден бас тарту;

г) еңбек туралы заңдарды бұзу;

д) зейнетақымен қамтамасыздандыру туралы заңдарды бұзу;

е) еңбекті қорғау ережелерін бұзу;

ж) ұжымдық шарт, келісім жөніндегі келіс сөздерге қатысудан жаптару;

з) ереуілге қатысуға немесе оған қатысудан бас тартуға мәжбүрлеу.

Азаматтардың сайлау құқықтарына қол сұғатын әкімш. құқ/бұзушылық.

а) үгітке тиым салынған кезеңде оны жүргізу.

б) Президентке, депутатқа немесе езге де сайланбалы қызметке кандидат туралы көрінеу жалған мәліметтер тарату;

в) сайлау комиссиясы (рефер. комиссиясы) мүшесінің, байқаушының құқықтарын бұзу;

г) азаматтарға басқа адамдар үшін дауыс беруге мүмкіндік жасау мақсатында сайлау бюллетендерін (дауыс беруге арналған бюллетендер) беру, т. б.

Кәмелетке толмағандардын құқығына қол сұғатын әкімш. құқ/бұзушылық.

а) ата-аналардың немесе олардың орнындағы адамдардың балаларды тәрбиелеу жөніндегі міндеттерді орындамауы

б) кәмелетке толмағандарға алкоголь, темекі бұйымдарын сату ж/е т.б.

Сауда ж/е қаржы саласындағы әкімш. құқық бұзушылық.

а) Тұтынушыларды елеусіз мөлшерде алдау (тауардың тұтыну қасиеттеріне немесе сапаларына қатысты кем өлшеу, таразыдан жеу, кем есептеу, алдау).

б) қару-жарақ пен оқ-дәрі сату тәртібін бұзу;

в) тауарларды құжаттарсыз сату;

г) банк, валюта зандарының талаптарын бұзу;

д) клиенттерге, несие (кредит) берушілерге ж/е алушыларға (заемшыларға) банк қызметін көрсетуге байланысты талаптарды бұзу.



3. Әкімш. құқық бұзушылық туралы істерді қарауға уәкілетті органдар.

1. аудандық ж/е соларға теңестірілген соттардың судьялары;

2. кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау жөніндегі аудандық (қалалық) қалалардағы аудандық комиссиялар;

3. ішкі істер органдары, мемл-тік инспекция органдары.



жүктеу 0,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   30




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау