Бақылау түрлері
|
Ұпайлар
|
Ағымдық бақылау
|
15-30
|
15-30
|
Аралық бақылау
|
15-30
|
15-30
|
Қорытынды
|
20-40
|
20-40
|
Барлығы
|
100
|
100
|
1.10. Курстың саясаты мен процедуралары
Оқу процесінде студенттерге қойылатын әкімшілік талаптар
Рефераттың мерзімінде орындалмауы
|
-5 балл
|
баяндаманың мерзімінде орындалмауы
|
-2 балл
|
СОӨЖ тапсырманың орындалмауы
|
Тақырып бойынша минус балл
|
Аралық тапсырмаға қатыспауы
|
-8 балл
|
Сабаққа кешігіп келуі және қатыспауы
|
Аралық бақылау бойынша минус балл
|
2. ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
2.1. Курстың тақырыптық жоспары
Күндізгі 4 жыл
Р№
|
Тақырып аттары
|
Сағаттар саны
|
Лек
ция
|
Семи
нар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Бала тілін дамыту әдістемесі және курс міндеттері.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Тіл дамыту әдістемесінің ғылым болып қалыптасуы.
|
1
|
|
2
|
2
|
3
|
Балабақшадағы балалар тілін дамыту әдістемесінің
мазмұны, міндеттері мен
әдіс-тәсілдері.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
4
|
Балаларды байланыстырып сөйлеуге үйрету әдістемесі.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
5
|
Балалардың сөздікқорын молайту әдістемесі
|
2
|
1
|
2
|
2
|
6
|
Жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, нақыл сөздерді балабақшада пайдалану
|
2
|
1
|
3
|
3
|
7
|
Көркем шығарманы талдау
|
2
|
1
|
3
|
3
|
8
|
Көркем шығарманы кейіпкерлендіру.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
9
|
Көркем әдебиетпен жұмыс істеу әдістемесі.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
10
|
Балалардың сауатын ашу
|
1
|
1
|
3
|
3
|
11
|
Шағын фольклор жанры шығармаларын оқу
|
1
|
1
|
3
|
3
|
12
|
Сөздің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеу әдістемесі.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
13
|
Сөздің грамматикалық құрылымын қалыптастыру әдістемесі.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
14
|
«Мәнерлеп оқу практикумы» тіл дамыту әдістемесі
курсының маңызды бөлімі.
|
1
|
1
|
3
|
3
|
15
|
Мәнерлеп оқу мен әңгімелеп берудің әдіс-тәсілдері
|
2
|
1
|
3
|
3
|
16
|
Сөйлеу техникасы, оның мәнерлеп оқудағы маңызы.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
17
|
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың тілін дамыту
жұмыстарын жоспарлау
және есепке алу.
|
2
|
|
3
|
3
|
18
|
Мектепке дейінгі ұйымдарда тіл дамыту жұмысына
әдістемелік басшылық.
|
1
|
1
|
3
|
3
|
|
Барлығы:
|
30
|
15
|
45
|
45
|
Күндізгі 3 жыл
Р№
|
Тақырып аттары
|
Сағаттар саны
|
Лек
ция
|
Семи
нар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Бала тілін дамыту әдістемесі және курс міндеттері.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Тіл дамыту әдістемесінің ғылым болып қалыптасуы.
|
1
|
|
2
|
2
|
3
|
Балабақшадағы балалар тілін дамыту әдістемесінің
мазмұны, міндеттері мен
әдіс-тәсілдері.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
4
|
Балаларды байланыстырып сөйлеуге үйрету әдістемесі.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
5
|
Балалардың сөздікқорын молайту әдістемесі
|
2
|
1
|
2
|
2
|
6
|
Жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш,
нақыл сөздерді балабақшада пайдалану
|
2
|
1
|
3
|
3
|
7
|
Көркем шығарманы талдау
|
2
|
1
|
3
|
3
|
8
|
Көркем шығарманы кейіпкерлендіру.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
9
|
Көркем әдебиетпен жұмыс істеу
әдістемесі.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
|
Балалардың сауатын ашу
|
1
|
1
|
3
|
3
|
|
Шағын фольклор жанры шығармаларын оқу
|
1
|
1
|
3
|
3
|
|
Сөздің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеу әдістемесі.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
|
Сөздің грамматикалық құрылымын қалыптастыру әдістемесі.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
|
«Мәнерлеп оқу практикумы» тіл дамыту әдістемесі
курсының маңызды бөлімі.
|
1
|
1
|
3
|
3
|
|
Мәнерлеп оқу мен әңгімелеп берудің әдіс-тәсілдері
|
2
|
1
|
3
|
3
|
|
Сөйлеу техникасы, оның мәнерлеп оқудағы маңызы.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
|
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың тілін дамыту
жұмыстарын жоспарлау
және есепке алу.
|
2
|
|
3
|
3
|
|
Мектепке дейінгі ұйымдарда тіл дамыту жұмысына
әдістемелік басшылық.
|
1
|
1
|
3
|
3
|
|
Барлығы:
|
30
|
15
|
45
|
45
|
Сырттай 2 жыл
Р№
|
Тақырып аттары
|
Сағаттар саны
|
Лек
ция
|
Семи
нар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Бала тілін дамыту әдістемесі және курс міндеттері.
|
2
|
1
|
4
|
4
|
2
|
Тіл дамыту әдістемесінің ғылым болып қалыптасуы.
|
2
|
1
|
4
|
4
|
3
|
Балабақшадағы балалар тілін дамыту әдістемесінің
мазмұны, міндеттері мен
әдіс-тәсілдері.
|
2
|
2
|
5
|
5
|
4
|
Балаларды байланыстырып сөйлеуге үйрету әдістемесі.
|
2
|
2
|
5
|
5
|
5
|
Балалардың сөздікқорын молайту әдістемесі
|
2
|
2
|
4
|
4
|
6
|
Жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш,
нақыл сөздерді балабақшада пайдалану
|
3
|
2
|
4
|
4
|
7
|
Көркем шығарманы талдау
|
3
|
2
|
4
|
4
|
8
|
Көркем шығарманы кейіпкерлендіру.
|
2
|
2
|
4
|
4
|
9
|
Көркем әдебиетпен жұмыс істеу
әдістемесі.
|
3
|
2
|
4
|
4
|
|
Балалардың сауатын ашу
|
3
|
1
|
4
|
4
|
|
Шағын фольклор жанры шығармаларын оқу
|
3
|
1
|
4
|
4
|
|
Сөздің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеу әдістемесі.
|
3
|
2
|
5
|
5
|
|
Сөздің грамматикалық құрылымын қалыптастыру әдістемесі.
|
3
|
2
|
5
|
5
|
|
«Мәнерлеп оқу практикумы» тіл дамыту әдістемесі
курсының маңызды бөлімі.
|
3
|
1
|
4
|
4
|
|
Мәнерлеп оқу мен әңгімелеп берудің әдіс-тәсілдері
|
3
|
2
|
5
|
5
|
|
Сөйлеу техникасы, оның мәнерлеп оқудағы маңызы.
|
3
|
2
|
4
|
4
|
|
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың тілін дамыту
жұмыстарын жоспарлау
және есепке алу.
|
3
|
2
|
5
|
5
|
|
Мектепке дейінгі ұйымдарда тіл дамыту жұмысына
әдістемелік басшылық.
|
3
|
1
|
5
|
5
|
|
Барлығы:
|
15+30
|
0+30
|
75
|
75
|
2.2. Дәріс тақырыптарының тезистері.
Дәріс тақырыбы №1. Бала тілін дамыту әдістемесі және курс міндеттері.
Тіл дамыту әдістемесі – педагогикалық қызмет заңдылықтарын зерттейтін, мектеп жасына дейінгі ұйымда балалардың тілін қалыптастыруда бағытталған педагогикалық ғылым.Тіл дамыту әдістемесі педагогикалық ғылымдардың бір бөлігі, оның өзінің белгілі мақсаты, міндеті,мазмұны бар. Әдістеменің басты міндеті – балабақшада тәрбиеші баланың қажетті сөздік дағдылар мен қабілеттерін дамыту үшін ғылыми педагогикалық негізде тіл дамытудың тиімді әдіс – тәсілдерін жинақтау, жасау. Курстың басты мазмұны баланың ауызекі тілін қалыптастыру, қоршаған ортамен сөздік қарым-қатынас жасау дағдыларын қалыптастыру. Педагогикалық ғылым ретінде әдістеменің психологиялық-педагогикалық зарттеу әдістері бар. Зерттеу әдістерін теориялық және эмпирикалық (практикалық) деп бөлуге болады.
Теориялық әдістерге: зерттеу мәселесі бойынша теориялық әдебиеттерді талдау және оқу, эксперимент, әңгімелесу, бақылау барысында алынған материалды қорытындылау, талдау, модельдеу жатады.Эмпирикалық әдістерге: бақылау, әңгімелесу, рейтинг, тәрбиешілердің жұмыс тәжірибесін игеру, тәжірибелі-педагогикалық жұмыс, педагогикалық эксперимент жатады. Осымен қатар, әдістеме дидактикада өңделген әдістерді қолданады. Әдістердің үш тобын бөліп көрсетеді: көрнекілік, сөздік және практикалық. Бұл әдістер бір-бірімен тығыз байланысты. Көрнекілік әдістер сөздік арқылы түсіндіріледі, ал сөздікте көрнекілік тәсілдер қолданылады. Тіл дамыту әдістемесі басқа ғылымдармен байланысты, әсіресе тіл туралы ғылымдармен: тіл білімі (тіл білімдері бөлімі – фонетика, орфоэпия, лексикология, грамматика, морфология, синтаксис): психолингвистика. Тіл функциялары туралы білім, тіл білімі және психологияда жасалған.
Негізгі әдебиеттер: 1, 2, 8,12,16,22,23,25 31.
Қосымша әдебиеттер: 8, 11, 12.
Дәріс тақырыбы №2. Балабақшадағы балалар тілін дамыту әдістемесінің мазмұны, міндеттері мен әдіс-тәсілдері.
Мектеп жасына дейінгі балалардың ауызекі сөйлеуін қалыптастыруда 7 түрлі міндет қойылады.
1. Сөздік қорын дамыту.
Мектепке дейінгі кезеңде балалар негізгі сөздерді айналасындағы адамдармен қарым-қатынаста қоршаған ортаға байланысты. Әсіресе қоршаған орта.
2. Грамматикалық дағдыларын қалыптастыру.
Сөздік қор – тілдің құрылымдық материалы болып табылады. Грамматика – сөйлемдегі сөздердің өзгеруін қалыптастырады. Сонымен бірге, тілдің сындарлы үлгісін анықтайды.
Бала айналадағы адамдардан грамматикалық дұрыс құрылған сөйлемдерді естілді, осы арқылы ол тілдегі сөздердің үлгісін менгереді. Тәрбиеші баланың өмірден алған сөйлеу қабілетін, оқыту арқылы адам әрі жаттықтырады. Сонымен бірге, балаларға жаңа сөздер үйретеді, грамматикалық дұрыс байланыстқан сөйлемдер құрып сөйлеуге тәрбиелейді.
3. Тілдің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеу.
Бала дыбыстарды дұрыс дыбыстауы керек. Сөйлем сөздегі дыбыстардың дұрыстығымен жұмыс жасауда, тәрбиеші фонетика мен орфоэпияның заңдылықтарына сүйенеді.
Бала озінің ана тілінде сөйлеп, сөйлемдердегі екпінді айыра білуге тиіс. Баланы бір-бірімен сөйлескенде, әдепті, тәртіпті бояуға үйретудің маңызы зор. Оған: амандасу, сөйлесіп тұрған адамына жылы қабақпен қарау назар аудару көпшілік жерде өзін-өзі ұстау білу жатады. Баланы мәнерлер сөйлеуге үйрету керек.
4. Диалог түрінде, әңгемелесу дағдысын қалыптастыру.
Бұған баланың тыңдау қабілеті мен түсінуі, әңгімеге араласуы, сұраққа жауап беруі мен сұрақ қоя білуі жатады. Бұдан, баланың қаншалықты грамматикалық сөздерді дұрыс сөйлегені, сөздік қорының молайғанын білүге болады. Әңгімелесу кезінде, бала өзін-өзі мәдениетті түрде ұстай білу керек.
5. Әңгімелеп сөйлеуге үйрету – монолог түрінде.
Баланың өзінің көрген-білгенін әңгімелеп беруі – мектепке барғанында өте қажет. Мектепте осы қабілеті одан әрі қалай бекиді. Баланың әңгімесінен біз сөйлем немесе сөз құрап сөйлей алуын, сөзінің мазмұнын сөздік қорын қаншалықты меңгергенен анықтаймыз. Балаларды ауызша әңгімелерді таңдай білуге, оны сосын қайталап айтып беруге үйретеміз.
Сонымен қатар, әңгіме құрап айтуға, шығармашылық белсенділігін қалыптастырамыз. Баланың бұл белсенділігі – бала бақшадағы мейрамдарда, үлкендердің алдына шығып тақпақ айтуға немесе басқа топтың алдына шығып сөйлеуіне деген қабілетін арттырады.
6. Көркем әдебиетпен таныстыру.
Мектеп жасына дейінгі ұйымдарда балалар әдебиетіндегі ең үздік шығармалар оқылып, топтастырылады.
Тәрбиеші балаларды көркем шығарманы тыңдауға түсінуге, шығармадағы кейіпкерлерді суреттеп айтуға үйретеді. Балалар жатталатын тақпақтың мазмұнын ұғып, оны мәнерлеп айта білу керек. Олардың оқуға деген қызығушылықтарын, кітаптың ішіндегі түрлі – түсті суреттерді қарап шығуын, кітаппен жұмысты ұқыпты да дұрыс қолдануларын қадағалау маңызды болып табылады.
7. Балаларды сауат ашуға дайындау. Балабақшадағы тіл дамыту жұмысы – баланы мектепке әзірлейді, бала ауызекі жақсы сөйлеуі тиіс, басқа адамды тыңдай білуі қажет. Мектепке жақсы әзірлікпен келген балада мынадай қасиеттер болуы керек:
1) Мұғалім педагогтың айтқанын тыңдау.
2) Өзінің ойын, пікірін грамматикалық түрде дұрыс сөйлеммен жеткізу, оны дұрыс сөйлеу. Бұл қасиеттер мектеп алды даярлық тобында немесе ересектер тобында қалыптасады. Бұл кезде балалар 2 - 4 сөздерден сөйлем құрап, сөйлей алады. Осы 7 міндет балалардың тілін дамытуда зор роль атқарады. Әрбір міндетте – оқыту мен тәрбиелік жағы жатыр, ақыл – ой тәрбиесі дамиды деп те айта аламыз.
2. Балабақшадағы тіл дамыту бағдарламасы. Тіл дамыту бағдарламасы – балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты кезеңдерінде қоршаған орта туралы білімдерін, сөйлеу мәнерін қалыптастырып жеке бас қасиеттерін қарайды. Мысалы: диалог түрде сөйлеу дағдысын қалыптастыруда мынадай қасиет тәрбиеленуі керек: көпшілдік, жылы қабақ, әдептілік. Бұл, тіл дамыту бағдарламасы – балабақшадағы оқыту мен тәрбиелеу бағдарламаның негізінде құрылған.
Мазмұны бойынша – баланың шығармашылық және интеллектуалдық қасиетін қалыптастыру, дамыту болып табылады. Мұнда – тәрбиешінің рольі, іс - әрекеті. Тіл дамытуда қолданылатын дидактикалық принциптер, оқу материалының бір – бірімен тығыз байланыстылығы, нақты әрі түсінікті етіліп берілген.
Тіл дамыту бағдарламасының жоспары мен әдіс – тәсілдері.
1. Ана тілінде оқыту, белсенді тіл қызметін талап ету.
2. Бала мен үлкен арасындағы байланыс. Тіл дамыту қызметіне басшылық жасау.
3. Көркем әдеби шығармалармен танысу. Тіл дамыту қызметіне балалар әдебиетін қолдану.
4. Балалардың тілін дамытуда тәрбиешінің сөйлеу мәнері тиімді құрал болып табылады.
Сөйлеу мәнерін қарастыруда – оқыту басты әдіс болып табылады. Мектеп жасына дейінгі ұйымда – сабақ ең негізгі форма болып қолданылады.
Дидактикалық мақсаты бар мынадай сабақ түрлерін атап көрсетуге болады.
1. Жаңа материалдарды оқыту сабағы.
2. Білім, дағды, іскерліктерін бекіту.
3. Қорытындылау, тұжырымдау.
4. Білімдердің қорытындысын бақылау.
5. Аралас сабақ.
3. Педагогикалық ғылым ретінде әдістеменің психологиялық-педагогикалық зарттеу әдістері бар. Зерттеу әдістерін теориялық және эмпирикалық (практикалық) деп бөлуге болады.Теориялық әдістерге: зерттеу мәселесі бойынша теориялық әдебиеттерді талдау және оқу, эксперимент, әңгімелесу, бақылау барысында алынған материалды қорытындылау, талдау, модельдеу жатады.Эмпирикалық әдістерге: бақылау, әңгімелесу, рейтинг, тәрбиешілердің жұмыс тәжірибесін игеру, тәжірибелі-педагогикалық жұмыс, педагогикалық эксперимент жатады. Әрбір әдіске қысқаша тоқталар болсақ:
Сөйлеуді қалыптастыру мәселесі бойынша кез-келген зерттеуге психологиялық, психолингвистикалық, лингвистикалық, дидактикалық, әдістемелік жақын келу тән. Осыған байланысты тіл дамытудың әдістемелік, психологиялық, лингвистикалық негізі ашылатын әдебиеттер оқылады. Зерттеушіні қызықтыратын теориядағы сұрақтардың жағдайы, оқығандығының дәрежесі анықталатын педагогикалық әдебиеттерді талдау және оқудың маңызы зор (отандық, шетел, қазіргі және бұрыннан, ежелден қалған әдебиеттер).
Модельдеу әдісі – бұл әдістің негізінде аналогия принципі жатыр. Оны жұмыстық болжамды өңдегенде, оқу-тәрбие процесін және оның фрагменттерін жобалауда қолданылады. «Модельдер» көмегімен оқу-тәрбие процестерінің элементтерінің арасында байланыс ашылады.
Қорытындылау және талдау әдісі – зерттеудің әр түрлі кезеңдерінде және әр қайсысының нәтижесі және тұтас жұмыс бойынша қорытынды шығаруда қолданылады.
Бақылау – балалардың сөйлеуіне, тіліне, тәрбиешінің әрекетіне жүргізіледі. Ол қарым-қатынастың әр түрлі ситуацияларында балалардың тілінің ерекшеліктерін, сөйлеу іскерлігі мен дағдысын игеру дәрежесін анықтауға көмектеседі.
Мектепке дейінгі мекемелерде педагогикалық құжаттарды талдау және оқу- ата-аналармен тәрбиешілерді анкеталау арқылы қызықтыратын мәселесі бойынша жұмыс жағдайын анықтауға көмектеседі.
Әңгімелесу – (балалармен, ата-аналармен, педагогтармен) зерттеу барысында мәселені талдау, анықтау үшін қолданылады. Әңгімелесуге анкеталау және интервью әдістері де қатыстырылады.
Тәжірибелі-педагогикалық жұмыс – оқу және тәрбие процесіне өзгертулер енгізу әдісі. Бұл әдіс эксперименттің бір бөлігі болып табылады.
Осымен қатар, әдістеме дидактикада өңделген әдістерді қолданады. Әдістердің үш тобын бөліп көрсетеді: көрнекілік, сөздік және практикалық. Бұл әдістер бір-бірімен тығыз байланысты. Көрнекілік әдістер сөздік арқылы түсіндіріледі, ал сөздікте көрнекілік тәсілдер қолданылады.
Көрнекілік әдістер – балабақшада жиі қолданылады. Тікелей және жанама әдістер ретінде қолданыс табады. Тікелей көрнекілік әдісі және оның түрлеріне: саяхат, натуралды заттарды қарау, мекемені бқылау жатады.
Жанама әдістер бейнелік құралдарды қолдануға негізделген. Бұл ойыншықтарды, картиналарды, фотосуреттерді қарау, ойыншық және картинаны суреттеу, әңгімелеу жатады. Ол білімді, сөздік қорды бекіту үшін, байланыстырып сөйлеуге оқытуға, сөздің жалпы функциясын дамытуға көмектеседі. Бұл әдіс сонымен қатар тікелей танысуға келмейтін құбылыстар мен объектілермен танысу үшін де қолданылады. Сөздік әдістер – бұл көркем шығармаларды әңгімелеу, оқу, жаттау, мазмұндау, көрнекілік материалға сүйенбей әңгімелеу. Барлық сөздік әдісте көрнекілік тәсілдер қолданылады: заттарды, ойыншықтарды, картиналарды көрсету, балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты иллюстрацияларды қарау. Практикалық әдістер – сөйлеу дағдылары мен іскерліктерін қолдануға бағытталған. Бұған әр түрлі дидактикалық ойындар, драматизациялық ойындар, көріністер, дидактикалық жаттығулар, хороводтық ойындар жатады. Олар барлық сөйлеу міндеттерін шешу үшін қолданылады.Балалардың сөйлеу қызметінің сипатына байланысты репродуктивтік және продуктивтік әдістерді бөлуге болады. Репродуктивтік әдістер – дайын үлгілерді, сөйлеу материалын қайталауға, қайта өңдеуге негізделген. Балабақшада олар сөздік жұмыста, сөйлеудің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеу бойынша жұмыстарда қолданылады. Репродуктивтік әдіске көрнекілік әдісін және оның түрлерін, суреттерді қарауды, көркем шығармаларды оқу, мазмұндау, жаттау, әдеби шығармалар мазмұны бойынша драматизациялық, дидактикалық ойындарды яғни балалар сөзді, оларды байланыстыру заңдарын, кейбір грамматикалық құбылыстарды игеретін барлық әдістерді жатқызуға болады. Продуктивтік әдістер – балалардың өздерінің байланыстырып сөйлеуіне негізделген. Осыдан сөйлеу қызметінің шығармашылық сипатын аңғаруға болады, яғни бұл әдіс байланыстырып сөйлеуде қолданылады. Оған әңгімелесуді, мазмұндауды, байланыстырып сөйлеуді дамытуға арналған дидактикалық ойындарды, шығармашылық тапсырмаларды, модельдеу әдісін жатқызуға болады.Тіл дамытудың әдістемелік тәсілдері дәстүрлі түрде үш негізгі топқа бөлінеді: сөздік, көрнекілік, ойындық.Сөздік тәсілге - сөйлеу үлгісі, қайталап айту, түсіндіру, нұсқау беру, балалар сөйлеуін бағалау және сұрақ жатады. Сөйлеу үлгісі – балалар еліктеу үшін, алдын-ала дұрыс ойластырылған педагогтың сөйлеу әрекеті. Үлгі мазмұны және формасы бойынша түсінікті болу керек. Оны нық, қатты және асықпай айту керек. Үлгі еліктеу үшін берілетін болғандықтан ол балалардың сөйлеу әрекетіне дейін ұсынылады. Бірақ кейде ересек топтарда үлгіні балалардың сөйлеуінен кейін қолдануға болады, бірақ бұл кезде ол еліктеу үшін емес, салыстыру және түзету үшін қызмет етеді. Қайталап айту – есте сақтау мақсатымен бір сөз элементін бірнеше рет қайталау. Практикада қайталаудың көптеген нұсқалары қолданылады: педагогтың артынан, басқа балалардан кейін, тәрбиеші мен балалардың бірігіп қайталауы, хормен.Түсіндіру – кейбір құбылыстар мен әрекет амалдарының мәнін ашу. Дидактикалық ойындардағы әрекеттерді және ережелерді түсініру үшін, сөздің мәнін ашу үшін сонымен қатар затты зерттеу және бақылау процесінде кең түрде қолданады. Нұсқау беру – арнайы нәтижеге жету үшін балаларға әрекет амалдарын түсіндіру. Оқытуға, ұйымдастыруға және тәртіпке арналған нұсқау беру түрлері бар.Балалар сөйлеуін бағалау – сөйлеу әрекетінің сапалы орындалуын сипаттайтын баланың сөйлеуін талқылау. Баға қалыптастыру сипатында ғана емес, оқыту сипатында болу керек. Бағалауда сөйлеудің барлық жағымды жақтары ескеріледі, ал кейбір қателіктер үлгі және басқа да әдістемелік амалдардың көмегімен түзетіледі. Сұрақ – жауапты талап етеді. Сұрақтар негізгі және қосымша болып бөлінеді. Негізгі репродуктивті - кім? не? қандай? қайда? қалай? және құбылыстар арасында байланыстар мен қарым-қатынастар орнатуды талап ететін ізденушілік - неге? қалай ұқсайды? Болады. Қосымша сұрақтар – жетекші және сыбырлап айту сипатында болады. Педагог сұрақтарды әдістемелік дұрыс қоюды игеруі керек. Олар негізгі ойды білдіретін, мақсатқа бағытталған, нақты болу керек.Көрнекілік тәсілдер – дыбыстарды дұрыс айтуға оқыту барысында артикуляциялық органдардың жағдайын, иллюстртивтік материалды көрсету. Ойындық тәсілдер – сөздік және көрнекілік болады. Олар балада әрекетке деген қызығушылығын оятады, оқыту процесінде жағымды эмоционалды фон құрады, балалардың сөздік белсенділігін және сабақтың нәтижелілігін жоғарлатады. Сонымен, қорытындылай келе аталған әдістер мен тәсілдер нақты педагогикалық процесте бірдей қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |