Оқулық құралы Алматы, 2018ж


Макарон өнімдерін өндірудің маңызды сатылары



жүктеу 3,12 Mb.
бет2/34
Дата01.01.2020
өлшемі3,12 Mb.
#25614
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34

Макарон өнімдерін өндірудің маңызды сатылары

Макарон өнімдерін өндіру процесі мынадай негізгі операциялардан тұрады: шикізатты дайындау, қамырды дайындау, шикізатты кесу, кептіру, кептірілген өнімдерді салқындату, дайын өнімді шығару және орау.



  1. Шикізатты дайындау. Ұнды елеу, метал-магнитті қоспалардан тазарту,жылыту (ұнның температурас 100С ден төмен болмауы керек ), ұнның әртүрлі сорттарын араластырудан тұрады.

Қамыр дайындамаларын дайындауға арналған су жылуалмастырғыш аппаратта жылытылады, содан соң рецептурада көрсетілген температура дейін араластырады.

Қоспаны дайындау қамырды илеу үшін арналған суға араластыру болып табылады. Тауық жұмыртқаларын қолданар алдында жуады, ал меланжды ерітеді.



2. Макарон қамырының дайындалуы

Пісіру процесі тұрады:

- ингредиенттерді мөлшерлеу

- қамыр илеу.

Ингридиенттер мөлшерлегіш арқылы өлшенеді, ұн мен су 3:1 қатынасында қосылады.

Илегенде ұн мен судың қарқынды араласуы, ұнның бөлшектерін ылғалдандыру және ісіну - шартты түрде пастаны илеу деп аталатын процесс орын алады. Партияның соңында нан немесе печенье сынағынан айырмашылығы, макарон қамыры үздіксіз байланған масса емес, бірақ суланған саңылаулар мен қылшықтар көп.



3. Қамырды престеу. Престеу мақсаты, экструзия ретінде белгілі болып табылады, иленген қамырды жинақтау, біртекті қамыр массасын алғаннан соң оны матрица тесіктерінен өткіземіз. Тесіктің өлшемі престелген шикізаттың формасын тудырады(жартылайфабрикат).

4. Шикізат өнімдерін кесу. Бұл процесс екі операциядан тұрады:

- матрицадан престеліп шыққан өнімді керекті ұзындықта кесу;

- оларды кептіруге дайындау.

Кептіруге дайындық дайын өнім түріне және пайдаланылатын кептіру жабдығына байланысты . Шикізат өнімдерін конструкторларға, фреймдерге немесе кассеталарға салу арқылы немесе ұзын өлшемділерін іліп қою арқылы кептіреді.



5. Өнімдерді кептіру. Кептірудің мақсаты өнімнің түрін келтіру және микроорганизмдердің дамуын болдырмау болып табылады. Бұл технологиялық үдерістің ең ұзақ және ең маңызды кезеңі, оның дұрыстығы, ең алдымен, өнімнің беріктігіне байланысты. Өте қарқынды кептіру құрғақ өнімнің сызаттардың пайда болуына әкеледі, ал өте баяу кептіру, әсіресе ылғалды жоюдың бірінші сатысында, өнімнің көгеруіне және өздігінен жылуға алып келуі мүмкін. Қазіргі уақытта макарон өнімдері конвективті макарон өнімдерін кептіруді қолданады – яғни қыздырылған ауа арқылы кептіру.

6. Кептірілген өнімдерді суыту. Бұл процесс өте жоғарғы температуралы өнімді бөлме тепературасына дейін және буып-түю үшін керекті температураға дейін салқындату мақсатында жүргізіледі.

Өнім салқындатусыз оралған болса, ылғалдың булануы пакетте жалғасады, бұл орамдағы өнімдердің массасының ұлғаюына және ылғалға төзімді орауышқа ішкі бетіндегі ылғалдың конденсациясына әкеледі. Кептірілген өнімдерді баяу салқындату үшін тұрақтандырғыш деп аталатын арнайы бинттер және камералар қолданылады. Салқындатылған сапасына қойылатын талаптарға сәйкес келмейтін өнімдер жоюдан бас тартылады, содан кейін өнім оралады.



7. Буып-түю. Дайын өнімдерді кішігірім контейнерлерде қолмен немесе орау машиналарымен немесе ірі контейнерлерде сорғымен орауға болады. Дәстүрлі макарон өнімдерінің әрқайсысы әрдайым көрсетілген кезеңдерден тұрады, бірақ өндірілетін өнімнің түрі, сондай-ақ осы жабдықтың болуы және пайдаланылатын жұмыс режимдері кез-келген кәсіпорындағы макарон өнімдерін өндірудің нақты технологиялық схемасын анықтайды.
Сұрақтар:

  1. Макарон өнімдерінің классификациясы

  2. Тағам ретінде макарон өнімдері қандай деңгейге ие?

  3. Макарон өнімдері қандай класстар мен топтарға бөлінеді?

  4. Макарон өнімдері формасына байланысты қандай топтар мен класстарға бөлінеді?

  5. Макарон өнімдері классификациясы бойынша қалай жіктеледі?

  6. Макарон өнімдерін өндірудің негізгі сатыларының ескі мерзімді әдіспен және қазіргі заманғы технологиялармен айырмашылығы қандай??


Әдебиеттер

1. Медведев Г.М. «Технология макаронного производства».-М.:Колос,2000

2. Чернов М.Е. Макаронное производство.-М.: Издательство «Мир»,1994г.

3. Өмірзақова, С. Х. Кондитер өндірісінің технологиясы зертханалық практикумы : оқу құралы / С. Х. Өмірзақова, С. Т. Жалкенова. - Тараз : Нур-Принт, 2000. - 93 б.



4. Калачев, М. В. Малые предприятия для производства хлебобулочных и макаронных изделий : учебное пособие для вузов / М. В. Калачев. - М. : ДеЛи принт, 2008. - 288 с.

5. https://kk.wikipedia.org

1.2 Макарон өнімдерін өндіру шикізаты
Макарон өнімдерін өндіру шикізаттарымен, ұнның түрлері және қоспа дайындау тәсілдерін меңгеру.

Азық-түлік өнімдерінің сапасы, әсіресе макарон өнімдерінің сапасы екі негізгі фактормен анықталады: шикізаттың сапасы және оны қайта өңдеу бойынша операциялардың ерекшеліктері, макарон өнімдерін өндіру технологиясын тікелей зерттеуге дейін, біз макарон өнімдерін өндіру үшін пайдаланылатын шикізаттың негізгі түрлерін және олардың қасиеттерін қарастырамыз.



Макарон өнімдерін өндіруге арналған шикізаттың негізгі түрлері бидай дәнін ұнтақтау арқылы алынған ұн болып табылады. Қосымша шикізатқа әртүрлі концентраттар мен дәмдік қоспалар жатады.

  1. Бидайдың түрлері мен сорттары

Бидай біздің дәуірімізге дейінгі 6,5 мың жыл бұрын адамға белгілі ең ежелгі мәдениеттердің бірі. Қазіргі уақытта бұл бүкіл әлемде өсіруге 220 миллион гектардан астам жер бөлінген маңызды азық-түлік дақылдары.






5-сурет . Бидай дәні:

а — жұмсақ; бқатты


Бидайдың шамамен 20 түрі белгілі, оның ішінде жұмсақ және қатты бидай кең таралған. Жұмсақ және қатты бидай дәндері түрлі жолдармен ерекшеленеді: түс, пішін, айқындылық және т.б.

Сапасы жақсы макарон өнімдерін алу үшін жоғарғы шынылықты және көп мөлшерлі ақуызды жұмсақ ақ бидай қолданылады.



Бидайдың химиялық құрамы мен құрылысы

Бидай дәні мыналардан тұрады: 1- қабық, 2-алейрон қабаты, 3-эндосперм. 4- ұрық.



Қабық - жеміс пен тұқымға бөлінеді. Дән массасының 9% құрайды. Дәннің сыртын жеміс қабығы жабылған. Тұқым қабығы алейрон қабатына жанасқан екі қабаттан тұрады: дәнге түс беретін бояғыш заттардан тұратын жоғарғы қабат пен түссіз ішкі қабаттан.

Алейрон қабаты– қабырғалары қалың және ашық, целлюлозасы бар көптеген өте үлкен жасушалардан тұрады. Клеткалар жартысы ақуыз - алейронмен, сондай-ақ минералды заттар мен май тамшыларымен толтырылған.



6 - сурет. Бидай дәні
Алейрон қабаты дән массасының 5-7% құрайды.

Эндосперм – дән массасының 85%-ын құрайды. Эндоспермнің 2\3 бөлігі крахмалдан және 10-15%-ы ақуыздан тұрады . Крахмал мен ақуыздан басқа эндосперм қанттан,клетчаткадан, майдан, минералды тұздардан және тағы басқа минералды заттардан тұрады.

Ұрық – дән массасының 2-3 % құрайды. Ол ақуызға, қант пен майға бай Бидай дәнінің химиялық құрамы тұрақты емес, себебі ол өсірілген аумаққа, климаттық жағдайларға және қолданылатын өсіру әдістеріне байланысты.

Қатты бидай мен жұмсақ бидай дәндерінің арасындағы негізгі айырмашылық эндосперм құрылымы болып табылады: тығыз, қатты бидайда шынылық жоғары және жұмсақ бидайға қарағанда жақсы ұн түзуге қабілетті.



Бидай дәнінің сапасына қойылатын ең негізгі талаптар

Макарон өнімдерін өндіруге жарамдылығы дәрежесі бойынша астық сапасының маңызды көрсеткіштері: ылғалдылық және астық сипаты, 1000 астықтың салмағы, шынылығы және ластануы.



Бидайдың ылғалдылығы. Ылғалдылық бидайдағы микроорганизмдер мен ферменттердің белсенділігін және әртүрлі микробиологиялық және биохимиялық реакциялардың жылдамдығын арттырады. Бидайдың құрамында ылғалдылық мөлшеріне қарай төрт жағдайға бөлінеді: құрғақ - 14,0% қоса алғанда, орташа құрғақ - 14,0-ден 15,5%, ылғалдылық - 15,5-тен 17,0% -ға дейін, шикі- 17-ден жоғары.

Бидай натурасы – бұл граммен көрсетілген 1 литр астықтың массасы. Бидайдың натурасы жоғары болған сайын оның құрамындағы пайдалы заттары көбейіп, сапасы жақсарады.

1000 гр бидайдың массасы. Дән мөлшері мен салмағын сипаттайды. 1000 дәннің массасын дәндегі пайдалы көрсеткіштердің бірлігімен білуге болады.

Бидайдың шынылығы –көзбен анықтауға болады:.бидайдың шынылығы янтарь түсті және мөлдір сияқты болып көрінеді. Бидайдың шынылығы бидай қимасының 1\4 қатынасындай болатын ұнды бөлігі түгел шынылы немесе жеңіл бұлыңғыр болады. Қалған бидай дәндері жартылай шынылы болады.

Қоспалар. Дәнді жинау кезінде басқа қоспалар араласып кетеді, әсіресе дәндерді тазалаганда күрделі тазалауды қажет ететін жойылуы қиын қоспалар. Қоспалар екіге бөлінеді: дәндік және шөпті.

Шөпті қоспалыға негізгі дәннен ерекшеленетін және тағам ретінде қолдануға болмайтын қоспалар жатады. Дәнді қоспаларға тағам сапасына әсер ететін және негізгі бидай сапасынан ерекшеленетін қоспалар жатады. Осы қоспалардан басқа тағы да қоспалар кездеседі. Бұл қоспалар макарон қнімдерінің сыртқы түріне,әсіресе оның түсінің біркелкілігіне әсер етеді.



Бидай ұны

Дәстүрлі макарон өнімдерінің негізгі шикізаты болып жоғарғы сортты қатты бидай, орысша крупка, ағылшынша семолина, ал итальян тілінде –сэмола жатады. Макарон өнімдерін өндірудегі негізгі технологиялық режимді сақтау қатты бидай құрғақ түрде янтарлы сары не алтын түсті, бөлген кезде мықты және шынылы болып, қайнатқан кезде мөлдір қайнатылған су қалдыратын сапалы өнім алуға көмектеседі. Формасын жоғалтпайды, бір-бірімен жабыспайды, ашық сары түс және жағымды иіс пен дәм береді.



Бидай дәнін ұсақтаудың түрлері.

Бидай дәнін ұсақтау және сортты ұн алу- ұн дайындау заводтарындағы заманауи ұсақтағыштарда жүргізілетін өте күрделі технологиялық процесс. Дәнді ұсақтау маңызды екі топқа бөлінеді: дәнді ұсақтауға дайындау және ұсақтау, ұн жасау.

Ұн- дән эндомпермінің ұсақ және өте ұсақ күйге айналуы. Ұнда қаншалықты эндоспермнің ортаңғы бөлігі сақталса соғұрлым онда қабықша мен алейрон қабатының мөлшері аз болады және ұнның сорты да жоғары болады. Ұнның сорты жоғары болған сайын оның құрамындағы зиянды заттар мөлшері соғұрлым аз болады.

Дәнді ұсақтауға дайындау

Бидай дәнін басқа қоспалардан тазалаудан, қабығынан ажыратудан және жуудан тұрады. Дәнді тазалау негізгі жұмыс күші сита болатын жуу машиналары қолданылады. Жеңіл қоспалардан тазалау үшін желдеткіш машиналар пайдаланылады. Ұрық пен қабықтан тазалау үшін арнайы щеткалы машиналар қолданады.

Дәнді температурасы 30-500С болатын жылы суда арнайы жуу машиналарында жуады. Жуылған дәндер 6-16 сағат тұрады(отволаживание). Бұл тазарту кезінде қабықшаның оңай ажыратылуын тудыратын бидайдың сулануына алып келеді.

Дәнді ұсақтау

Екі негізгі операциядан тұрады:

-дәнді ұсақтау

-ұсақталған дәнді елеу.

Дәнді білікті машиналарда ұсақтайды. Біліктер бір-біріне қарай әртүрлі жылдамдықта айналады.біліктердің ара-қашықтығы керекті дәннің өлшеміне байланысты қойылады негізгісі 0,15-0,75 мм. Бөлшектелген өнімнің бір бөлігі дерлік тек қана қабықшалардан тұрады және кебек бөліп шығарады. Осы массадан ұнды бөліп алу керек. Бұл ұн елеуіш деп аталатын арнайы машиналарда ажыратылады. Елеуден кейін елеуіште қалған өнімдерді арнайы іріктеу машиналарына жібереді.


    1. Ұнның химиялық құрамы мен оның компоненті

Дәннің сортына қарай одан қабық пен ұрықтан ажыратады, ал зндоспермнен ұн алады. Ұнның химиялық құрамы дәннің химиялық құрамынан клетчатканың аз мөлшерімен, минералды заттармен, май және көп мөлшердегі көмірсулармен ерекшеленеді.

Жоғарғы сортты ұнды эндоспермнің ортаңғы бөлігінен алады. Осыған байланысты жоғарғы сортты ұнда крахмал мөлшері көп және аз мөлшерде белокты заттар, қант, май, витамин, ферменттер және минералды заттар болады.

Крахмал. Ұндағы құрғақ заттың 4\5 бөлігін құрайды. Бұл екі түрлі полисахаридтен тұратын жоғарғы молекулалық полимер: амилаза мен амилопектин. Бидай ұнында крахмал өте кіші өлшемді 3 тен 50 мкм болатын овал не сфера пішінді кездеседі. Бөлме температурасында бидай крахмалының ылғалдылығы 9-10 %-ды құрайды. Дәнді салқын суда шайғанда крахмал формасын өзгертпейді, ерімейді. Суды жылытқанда дән крахмалының көлемі 50пайызға ұлғаяды, 62,5°С температурада клейстеризация процесі басталады.

Крахмалдың клейстеризациясы- бұл процесс оның деструкцияның гидротермиялығы, сонымен қатар суда қайнату кезінде өзінің табиғи структурасының бұзылуы.



Белок. Пептидті байланыспен байланысқан аминқышқылдарынан құралған молекулалы заттар. Бидайдың ерігіш белоктарының еру қасиетіне байланысты 4 топқа бөлінеді:

-альбумин- еріткіштерде және таза суда еритін белок

-глобулин-тек тұзды еріткіштерде еритін белок

-глиадин- спирттің сулы ерітіндісінде еритін белок

-глютенин- сілтіде еритін белок

Макарон өнімдерінің технологиясында нан өнімдерін өндірудегі сияқты белоктың суда ерімейтін фракциялары бар - глиадин және глютенин. Тек осы фракциялар қамырдың клейковинасын құрайды.



Майлар. Бидай дәндерінің құрамындағы майлардың (липидтердің) негізгі бөлігі ұрықта кездеседі. Бидайдан ұн өндіру кезінде ұрықтың біраз бөлігін алып тастайды. Нәтижесінде бидай ұнындағы майдың мөлшері 2% -дан аспайды және ұнның деңгейі неғұрлым жоғары болса.

Каротиноидтар. Бұл топқа сары және қою сары түске ие заттарды жатқызамыз. Каратиноидтар макарон өнімдеріне жағымды янтарлы сары түс береді. Каротинотдтардың көп мөлшері қатты бидай өнімдерінде(0,5мг\кг дейін), аз мөлшері жұмсақ шынылықты өнімдерде, өте аз мөлшерде жұмсақ бидайдан жасалған ұнда кездеседі. Сондықтан қатты және жұмсақ шикізатты ұнтақтау өнімдері макарон өнімдерінің негізгі ұнды шикізаты болып табылады. Бидай ұнының барлық каротиноидтарынан тек каротин А провитамин биологиялық белсенді болып табылады, яғни ол осы витаминге адам ағзасында синтезделеді.

Минералды заттар. Ұнның минералды заттарына ұн толығымен еленгеннен кейін күл түрінде қалатын заттар жатады. Бидай дәнінде күл мөлшері жоғарылығын және аз мөлшердегі эндосперм ұнның сортын анықтайды. Соған байланысты ұнда қаншалықты аз мөлшерде күл болса, соншалықты ұнның сорты жоғары болады.

Витаминдер және ферменттер. Олар бидай ұны негізінен эмбрионда және қабықшамен іргелес жатқан эндосермнің перифериялық бөліктерінде шоғырланған. Нәтижесінде, ұн мен суда еритін витаминдер, майда еритін витаминдерде өте аз. Ферменттер ұндағы аз мөлшеріне қарамастан биохимиялық процесте макарон өнімдерін өндіруде және ұнды сақтауда маңызды рөл атқарады. Өндіру кезінде макарон өнімдерінің түссізденуі болмайды, керісінше түсінің қоюлануы байқалады. Осы керексіз процестің байқалуы нәтижесінде қатты бидайдан алынған макарон өнімдері қоңыр түске , ал жұмсақ бидай өнімдері сұр түске ие болады. Бұл түстердің болуы полифенолоксидаза ферментінің, ауа мен ылғал тасымалдауға қатысатын аминоқышқыл тирозиннің болмауынан туындайды.

жүктеу 3,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау