М а н т р а - Әлемнің бір сәбиі ретінде
- Ақ жүрегіммен сөз беремін.
- Өзіме, жанымдағыларға
- Күннің шуағын, гүлдің нәзіктігін сыйлаймын.
- Қараңғылықты нұрландырамын,
- Суықты жылытамын.
- Дәл қазір маған қиын болғанымен жасымаймын.
- Әр күні өзімнің жан дүниемді тазартуғатырысамын
- Менің жүрегім қуанышқа, махаббат, мейірімге бөленеді.
- Келер күннің шұғылалы боларына сенемін.
Бес сезім мүшесі - Көз – көру мүшесі
- Құлақ – есту мүшесі
- Мұрын – иіс сезу мүшесі
- Тіл – дәм сезу мүшесі
- Тері – ыстық пен суықты сезу мүшесі
- Осы бес сезім мүшесі арқылы біз өзімізді қоршаған әлемді танып білеміз.
Екі көзің – шырағың - Көз шар тәрізді, қысыңқы, диаметрі 23-25 мм
- Көз сыртқы жағынан үш қабықпен қапталған:
- Сыртқы мықты ақ қабық. Көзді зақымданудан сақтайды.
- Көзді қоректендіретін күрделі қан тамырларынан тұратын тамырлы қабық
- Торламалы қабық . Артқы жағынан қабық арқылы көзді мимен жалғайтын көру жүйкесі кіреді.
Көзді күту шаралары - Бөгде заттың түсуінен қорғай білу;
- Жұмыс орнындағы жарықты реттеу;
- Жарықты сол жақтан түсіру;
- Кітапты оқығанда, іс тіккенде көзден 30-35 см қашықтықта ұстау;
- Теледидарды ұзақ қарамау, 2,5 – 3 м қашықтықтан көру;
- Витаминді тамақ ішу (әсіресе “А”);
- Ой еңбегі мен дене еңбегін алмастырып отыру;
- Темекі тартпау, ішімдік ішпеу.
- Кітапты көлікте, жатып оқымау;
- Көзге бөгде заттардың тиюінен қорғау.
Сауықтыру сәті - Көзді қатты қысып, қайта аш (5 рет)
- Көзді айналдыра қозғалту
- (солға-жоғары – оңға- төмен, 10 рет)
- Қолыңды алға соз. Қолдың саусағына қара, жайлап қол ұшын мұрныңа жақындат, содан кейін жайлап, керісінше алыстат.
Құлағың сау болсын десең - Сыртқы құлақ
- Құлақ қалқаны, есту жолы, барабан жарғағы. Есту жолы қисық пішінді, ұзындығы 2,5 см, тұпақты температураны, барабан жарғағының ылғалдылығын ұстап тұрады.
- 2. Ортаңғы құлақ
- Барабан жарғағының артында ауаға толы қуыс бар.
- Қуыста үш есту сүйекшесі болады: балғаша, төс, үзеңгі. Балғаша барабан жарғағымен байланысқан, үзеңгі ішкі құлақ ұлуымен жалғанған. Ондай жүйелер барабан жарғағының тербелісін күшейту үшін керек.
- 3. Ішкі құлақ
Құлақты күту ережелері - Жылы сумен сабындап жуу;
- Құлықты тазалау;
- Үшкір заттарды пайдаланбау;
- Құлаққа қиқым түссе, шыбын-шіркей кіріп кетсе дәрігерге бару;
- Суық тиюден сақтан;
- Өте қатты дыбыс құлаққа зиян.
- Ішімдік есту мүшесіне зиян.
Тынысың сау болсын десең... - Мұрын арқылы демалу керек;
- Ағзаны микробтар мен бактериялардың түсуінен сақтайды;
- Шаң мен микробтар мұрындағы шаш талшықтарына жабысып, залалсызданады, суық ауаны жылытады;
- Ауызбен демалғанда ауа өкпеге тазармай түседі.
Мұрынды күту шаралары - Күніне тұзды сумен шаю;
- Мұрынды үшкір затпен шұқыма;
- Мұрынға бөгде затты тығуға болмайды;
- Қатты сіңбіруге, мұрынды тарта беруге болмайды. Құлақ ауруына шалдықтыруы мүмкін.
- Түшкіргенде, жөтелгенде қол орамал пайдалан;
- Басқа адамның қолорамалын пайдалануға болмайды.
Мақал – мәтел, нақыл сөз, - Мақал – мәтел, нақыл сөз,
- Түсінбесең ол бір бөз.
Көзіне қарап таны Танауы арқылы ажырат Құлағына қарап таны Соқыр баланың арманы І.Жансүгіров - Мен есітем: күні жарық күндіз бар деп,
- Түн тұнық, ай әдемі, жұлдыз бар деп.
- Көгілдір судың түсі, шөп жасыл деп,
- Сұлулық жер жүзінде мың, жүз бар деп.
- Көл, теңіз, тоғайда ағаш, көгал бар деп,
- Қыста қар, жазда жаңбыр, мұнар бар деп.
- Мереке, оқу жасқа мектеп бар деп,
- Қалғанға оқи алмай обал бар деп.
- А, ием! Бір –ақ минут көзімді ашсаң
- Керексіз: күн, ай, жұлдыз, маған аспан.
- Бір көріп анам жүзін келістіріп,
- Көзімді болысымен қайта жапсаң...
Достарыңызбен бөлісу: |