Оқулық «Білім беруді дамытудың Федералдық институты»

13 - т арау

1. Бақылауды автоматтандырудың негізгі бағыттары

Машина жасау саласында бақылау операциялары жұмыс кӛлемінің комақты үлесін алады. Жарамсыз ӛнім келесі операцияларға немесе бұйым тұтынушысына түспегендей кӛптеген бақылаушылар дайындамаларды, жартылай фабрикаттарды, дайын бӛлшек пен бұйымдарды тексереді. Бақылаудың автоматтандыруы тек қана бақылаушыларға деген қажеттілікті азайтпай, бақылауды жасау бойынша барлық бағдарламаланған әрекеттерді тұрақты орындауға және бӛлшектердің, жалпы бұйымның бақыланбалы параметрілерін (мӛлшері, пішіні және т.б.) жете тексеруге мүмкіндік береді.

• 
  мақсаты бойынша — сызықтық ӛлшемнің, пішіннің, жазықтың кедер-бұдырлығын, бӛлшектердің физика-механикалық және химиялық қасиеттерін, құрастырма бірліктерде бӛлшектердің ӛзара орналасуы мен қосылыстың сапасын (талап етілетін саңылаулардың, тартылыстардың және т.б. ұстануы), бұйымның функционалдық па- раметрілерінің және т.б. орындауын тексеру;
  
• 
  ӛлшенетін бұйымдардың саны бойынша— жаппай және іріктеп;
  
• 
  бақылау операциялардың саны бойынша — операциялар бойынша және соңғы;
  
• 
  автоматтандырудың дәрежелері бойынша — қол, механикаландырылған және автоматтандырылған;
  
• 
  технологиялық үрдіске әсер тигізу сипаты бойынша – актив және пассивті;
  
• 
  ӛлшеу тәсілі бойынша — тікелей, жанама, аралас.
  

• 
  тексерісті берілген дәлдікпен қамтамасыз ететін бақылаудың рационалды сұлбасы және ӛлшем кӛрсеткіштерінің тұрақтылығы;
  
• 
  бақылау операцияға қажетті мүмкін болатын еңбек шығындарының ең кіші мәні;
  
• 
  бақылау операцияға қажет уақыттың ең аз шығындарына қол жеткізу;
  
• 
  бір бақылау ӛтпеліде бірнеше параметрлердің бақылауын қосу, яғни құрылғыларды біруақытта бірнеше шамаларды бақылау үшін қолдану;
  
• 
  ең үнемді құралдар мен құрылғыларды пайдалану;
  
• 
  пайдалануда және жӛндеуде қарапайым, қайта жӛндеуге дейін максималды ұзақ жұмыс істейтін құрылғыларды қолдану.