Пресс-конференция семинар-сабағы
Пресс-конференция – таза ақпараттық сипаттағы дискуссия типіндегі семинар-сабақ. Оның мақсаты шәкірттерді қызықтырған сауалдар бойынша шұғыл түрде өзекті ақпарат беру болып табылады. Ол сабақтың белсенді де, шұғыл формасы, оның негізінде ақпараттық процесс жатыр. Сұрақ-жауап формасы – семинар сабақтың өзегі.
Шәкірттер арасында міндетті түрде шешуді талап ететін сауалдар мен проблемалар қордалынып қалған шақта пресс-конференция өткізіледі. Кейде мұғалім уақыт тауып, сабақтың соңынан ұғынылмаған сауалдың бетін ашу үшін пресс-конференция өткізуіне де болады.
Аталған семинар-сабақтың белсенділігі мынада: ұсыныс жасау тізігіні шәкірттердің қолына көшеді. Олар – интервьюерлерге, ал, мұғалімдер – респондентке айналады.
Осылайша оқу ұжымының педагогикалық технологиясы өзгеріп, шәкірттерге кез келген рөлді орындау ұсынылады: «қитұрқы» да, келеңсіз сұрақ қойып, оған мұғалімнің жауап бере алатындығын шыдамдылықпен күту, яғни оның өз ұстазынан сынақ алу арманы орындалғанына оқушы разы болады ма, соны білу кең орын алады. Сол арқылы біз тек ашық түрде ғана емес, сонымен бірге жасырын түрде де осындай қадамға барамыз.
Шешендік өнерді
меңгеру
50-сурет.
Ашық себеп ойды мазалаған сауалдың сырқа шығуына түрткі болса, жасырын себептер:
Көңіл-күйдің жалпы ауанын анықтау;
Бірте-бірте өз мойнына жаңа рөлді атқаруды алу;
Ақпаратты сіңіру деңгейін бағалап, қажет кезінде «күрделі» немесе «қарапайым» дәріс оқу мен сабақ беруді жөнге келтіру;
Шәкірттердің психологиялық жақтан қанағаттанушылығы, оларға сабақтың қорытындысын жасату;
Оларды өз ойын ашып айтуға, тәуекелшілік етуге, пікірталасқа түсе білуге үйрету.
Шәкірттердің сауалы сан алуан, кейде арандатушы болып келуі де мүмкін. Сондықтан, пресс-конференцияда мұғалімнің рөлі өте зор. Ұстаз өз шәкірттерінің бойына шығармашылық пен қиыннан қиысын табуды сіңіре білуі қажет. Ол үшін мұғалім тұтастай жүйеленген қасиетке ие болуы шарт (50-сурет).
Пресс-конференция семинар-сабағын төмендегіше жіктеуге болады:
1). Шағын ауқымды «ПК»:
-қатысушылар санының аздығы;
-тікелей кері байланыс;
-ресмиліктің жоғарғы емес дәрежесі
|
2). Орташа ауқымды «ПК»:
-қатысушылар санының көптігі;
-кешіктірілген кері байланыс;
-ресмиліктің жоғарғы дәрежесі
|
2). Кең ауқымды «ПК»:
-БАҚ арнасы бойынша;
-кері байланыс адалығы
|
Енді, жаңартпашылық мектептердегі шәкірттер аудиториясы қандай қасиеттерге ие деген педагогикалық мәселеге тоқталайық.
1. Басты рөлді сыныптағы оқушылардың біртектілігі (гомогенділігі) ойнайды. Мынандай факторлар – жалпы танымдық қызығушылық, білім, өмір тәжірибесі, жас ерекшелігі, жыныс, көңіл-күй ауаны ақпаратты белсенді қабылдауға көмектеседі. Сыныптағы оқушылардың кері көңіл-күйі (жалығу, сүреңсіздік, тартымсыздық, әсерсіздік) жиылып келгенде пресс-конференцияны жоққа шығарады.
2. Белгілі бір деңгейде сыныптағы оқушылардың сандық жағы өзіндік рөл атқарады. Қатысушы оқушылар саны аз болған сайын пресс-конференция жалпылық сияқты құны кемитінін есте сақтау керек.
3. пресс-конференцияға қатысушы шәкірттердің бойында белсенділікке ие мынандай мотивтер болуы шарт:
Танымдық
Имандылық (қатынасу борышы)
Сезімталдық (ынтазарлығын, эстетикалық қажетін т.с.с. қанағаттандыру)
4. Ақпарат көзімен тікелей байланыс (көру және есту) және бір-бірімен байланыс аудиторияның алма-кезек ауысып отыратын ахуалына жағдай туғызады.
5. Сыныптың көңіл-күйі көп жағдайда сұраққа жауап беруші респонденттің, яғни мұғалімнің жауап бере бастаған кезінде жалпы назар аударып, құлық қоюға байланысты болып келеді.
Пресс-конференция өткізудің іс-шарасы алдына ала дайындық және пікірталас кезеңдерінен тұрады.
Алдын ала дайындық кезеңі
Егер сабақтың қорытынды кезеңі ерекше дайындалуды қажет етпейтін болса, онда шәкірттер өз сұрақтарын ауызша қояды, сонымен қатар жазбаша түрде де сауал қоюды да жоққа шығаруға болмайды.
Егер пресс-конференция белгілі бір пәндік проблема бойынша өткізілетін болса, онда алдын ала мынандай дайындық түрлері керек:
Проблемаларды түйіндеу
Сұраққа жауап беретін респонденттерді іріктеу
«Пресс-конференцияның» анонсы
Сынып бөлмесі мен техникалық құралдарды дайындау
Лайықты көрме ұйымдастыру
Өткізу кезеңі – пікірталас
Тұсау кесуді өткізу
Жетекшімен, респонденттермен таныстыру
Қатысушылармен таныстыру
Жетекшілердің қорытынды жасауы
Бұл арада ең бастысы пресс-конференцияның өткізілу және уақыт тәртібін сақтау.
Енді пресс-конференцияны өткізу барысында әр кезеңге қанша уақыт бөлінетін көрсетейік:
І кезең
ІІ кезең
ІІІ кезең
IV кезең
V кезең
|
Жүргізушінің Пресс конференцияның мақсатын, өткізілу технологиясы мен таңдалынған әдістеменің негізін ұғындыруы
Қатысушылардың жүргізушіге жазбаша сауалдарын дайындауға көшуі
Пресс конференцияға қатысушылар мен жүргізушінің сауалдарға жауап беруі
Сараптамалық топтың (бір мезгілде қатарлас) нәтиженің қортындысын шығаруға дайындығы
Жүргізуші мен сарапшылардың алдын ала қорытындыны шығаруы
|
15 мин
5 мин
90 мин
10 мин
120 мин
|
Пресс-конференция өзінің өткізілу функциясы жағынан сан алуан болып келіп, кең көлемде басқарушылық және мынандай педагогикалық функциялар атқарады (51-сурет).
Пресс-конференция түрлі сипаттағы проблемалардың (пәндік және жеке бастық) ақпараттық ізденісі өңделеді, жіктеледі, жөнге келтіреді, сарапталады да негізгі ақпарат екінші дәрежедегілерден бөлініп алынып, соның негізінде шешім қабыданады, әрі оны енгізудің әдісі мен формалары анықталады. Пресс-конференцияда ресми және ресми емес, ауызша және жазбаша, жеке адамдық және жасырын, динамикалық түрдегі ақпараттар қолданылады. Оларды Пресс-конференцияға қатысушылар ішінде бүгіп қалмай, педагогикалық ұжыммен, сыныптастарымен бөліседі.
Пресс-конференцияда тиімді қарым-қатынас орын алып, респонденттерден алынған ақпараттың арқасында қойылған сауалдарға орнықты жауаптар алынып, соның негізінде педагогикалық ұжымда, сыныпта туындаған проблемаға қатысты негізгі қажетті ақпарат шұғыл жүзеге асырылады. Ақпарат алмасу мен кері байланыс өте тиімді жолға қойылады.
    
51-сурет.
Пресс-конференция белгілі бір қызығушылық тудыратындықтан, онда қарым-қатынас жасаудың әр түрі қолданылады. Аталған педагогикалық кеңестің негізі жазбаша қарым-қатынас, иесі белгісіз жазбаша сауалдар жүргізушілер мен қатысушылардың өзіне шұғыл назар аударуын талап етеді. Арнайы педагогикалық іс-шарада пресс-конференция өткізу технологиясын түсіндіру мен қорытынды шығару кезінде визуалды қарым-қатынас қолданылады. Респонденттердің сауалға жауап беру реакциясы арқасында жүзеге асатын ауызша қарым-қатынас та үлкен мәнге ие бола түседі.
|
