Испандиярова А. Т., Мукашева Р. А

 
82 
кезде  классикалық  киімдер  аясы  ерлер  үшін  де,  әйелдер  үшін  де 
трикотаж  күртешелердің  ештеңеге  міндеттемейтін  еркін  түрлерінің 
енуіне  байланысты  біршама  кеңеюде.  Әйелдер  киімінің  құрамына  ерлер 
пиджагі, жейдесі, шалбары түпкілікті енді. 
Классикалық  стиль:  •  Қимылға  кедергі  келтірмейді,  ыңғайлы;  •  Нәзік 
реңкті  немесе  ұсақ  суретті  жоғары  сапалы  мата;  •  Түстері  қатты  ашық 
емес  және  нәзік;  •  Аксесуарлары  мен  әшекейлері  ұстамды;  •  Орташа 
өкшелі немесе өкшесіз жайпақ аяқ  киімдер. 
Спорттық  стиль –  демалыста,  спортпен  айналысқанда,  саяхатқа 
шыққанда киюге ыңғайлы киімдер. Жалпы спорттық стильдегі киімдерде 
адам өзін еркін және ыңғайлы сезінеді. 
Романтикалық  стиль –  әдемілік,  ерекшелік,  сүйкімділік  немесе 
нәзіктікті  әдеттегіден  тыс  бөліп  көрсетеді.  Романтикалық  стильдің 
ерекшелігі 
– 
қатпарлар, 
желбіреушелер, 
шілтерлер, 
банттар 
жиынтығынан тұрады. 
Фольклорлық  стиль (этникалық  стиль)  –  ұлттық  сипаттағы 
осы 
заманғы 
 киімдер.  Бұл  стильде  ұлтық  ою-
өрнектер, кестелер
,  қол 
жұмысының көптеген элементтері кеңінен пайдаланылады.  
  
Сөйлесім. Мәтін бойынша ой алмасу. 
 Оқылым бойынша тапсырмалар: 
1. 
Мәтінді түсініп оқып, таныс емес сөздердің астын сызыңыз.  
2. Сіздің киім кию стиліңіз қандай? 
3. Стильді қалай қалыптастыруға болады? 
4. Әр адамның өзінің стилі болуы міндетті ме? 
 
Жазамыз. 
 
Грамматика. Жазылым. 
 
1-Тапсырма.  Қаржыгер, экономист, кәсіпкер және іскер адамдардың 
киім  киісіне  қойылатын  төмендегі  талаптарды  қазақшаға 
аударыңыз және есте сақтаңыз. 
Основные требования к внешнему виду студентов 
Одежда делового стиля 
1)  Деловой костюм: брюки, пиджак однотонного цвета. 
2)  Юбка(брюки)  однотонных  цветов.  Длина  юбки  –  не  более  чем  10  см 
выше колена. 
3)  Блузка, рубашки делового стиля. 
 Брендированный аксессуар: 
Бейдж (на левой груди) 
 Не допустимы: 

 
83 
1)  Спортивная одежда; 
2)  Декольтированные платья; 
3)  Летние сарафаны пляжного типа; 
4)  Шорты и короткие юбки; 
5)  Вызывающий яркий макияж. 
Тыңдаймыз. Сөйлейміз. 
         Монологті оқып, диалог құрыңыз. 
       Менің  әжем  жетпіс  жаста.  Оның  аты  –  Мейіргүл.  Бұрын  мектепте 
мұғалім  болып  жұмыс  істеген.  Қазір  ол  –  зейнеткер.  Ол  киім  тіккенді 
ұнатады.  Өзі  ерекше  талғаммен  киінеді.  Өзіне  және  немерелеріне  жазғы 
киімдерден көйлек, жейде, костюм-шалбар тіксе, қысқы киімдерден өзіне 
шапан, тон, немерелеріне пальто тігеді. Әжем шапанның етек-жеңдеріне 
ою салады.  
Менің  әжем  аққұба  келген,  орта  бойлы,  толықтау  адам,  Оның 
саусақтары  ұзын.  Қолы  шебер.  Ол  түрлі  әшекейлер  таққанды  ұнатады. 
Қолына  әрқашан  күміс  білезік  және  сақина  салады.  Қонаққа  барғанда 
жібек  көйлегін  киеді,  сәнді  сөмкесін  ұстайды.  Менің  әжем  –  мейірімді 
адам. Біз оны жақсы көреміз. 
 
Жазылым 
2-тапсырма.  Сөйлемдерді  түсініп  оқып,  таныс  емес  сөздердің  астын 
сызыңыз. «Киім» тақырыбы бойынша сөздерді теріп жазыңыз.  
1.Алтын  адамның  биік  бас  киімі,  бешпенті,  шалбары  мен  етегіне  дейін 
200-ден астам аң, құс сияқты алтын әшекейлермен безендірілген. 
2.Сақинасы алтыннан жасалған.
 
 
 
3.Оның «Алтын адам» аталуы да сондықтан. 

 
84 
3- тапсырма. «Тағы не болады?» ойнына қатысып, ұпай жинаңыз. 
1.Жібек көйлек болады,---------------------------- 
 2.Барқыт шапан-------------------------------------- 
 3.Алтын сақина------------------------------------- 
 4.Жүннен тоқылған қолғап----------------------- 
 5.Былғары етік------------------------- 
 6.Жазғы киім ------------------------------ 
4-тапсырма.  Көп  нүктенің  орнына  төменде  берілген  сөздердің  бірін 
қойып жазыңыз. 
Үлгі: Досыма беретін сыйлығым. 
--------------  беретін сыйлығым                     тігетін инесі 
-----------------тағатын білезігім                      жейтін тағамы 
------------------ішетін сусыным                       көретін фильмі 
----------------- тыңдайтын әнім                        ұнайтын бөрігі 
---------------- орындайтын тапсырмам            көмектесетін бала 
          Қажетті  сөздер:  досыма,  анамның,  қолыма,  күнде,  таңертең, 
күндіз, үнемі бәріне, бізге, университетте. 
 
5-тапсырма. Сөйлемдерді қажетті сөздермен толықтырып жазыңыз. 
 
      Киім – адамның күнделікті тіршілігіне қажет--------------------. 
Киім  адамның  жас  ерекшелігіне  қарай--------  мен----------киімдері  деп 
бөлінеді. 
Қазақтың ұлттық киімдері- оның-------------- мен--------------белгісі. 
Қазіргі  заманның  адамдары  күнделікті  ---------------,  салтанатты-------, 
ресми-------------- талғаммен киініп баруға тырысады. 
Қажетті  сөздер:  жасөспірімдер,тарихы,  мәдениетінің,  бұйым,  ересектер, 
жұмысқа, кештерге, кездесулерге. 
 
6-тапсырма.  Берілген  тірек  сөздерді  қатыстырып,  тақырып 
бойынша сөйлем құрып жазыңыз. 
 
         Қажетті сөздер: юбка-костюм, галстук, әсем әшекейлер, жағасы бар 
ақ  жейде,  жаңа  үлгідегі  сәнді  түфли,  костюм-шалбар,  спорт  киімдері, 
юбка, ақшыл түсті көйлек, жеңіл спорттық аяқ киім. 
Жұмысқа барғанда...    Саяхатқа барғанда....       Театрға барғанда... 
 
 
 
 
Тыңдаймыз.Сөйлейміз.