Испандиярова А. Т., Мукашева Р. А

 
75 
қымбат.  Сондай  –ақ  әшекей  бұйымдар  арзан  металл  мен  шыныдан  да 
жасалады.  
 
*Мәтінді қайталап оқыңыздар. 
*Сөздерді сәйкестендіріңіздер. 
 
                                                 Бағалы 
   бұйым 
     
 
 
Сәнді 
зат 
           
Арзан 
нәрсе 
         
 
Алтын 
сырға 
Күміс 
алқа 
Гаухар 
моншақ             сақина 
 
білезік 
                                                                                Жазамыз 
 
11. Қос сөздерді тақырып бойынша бөліп жазыңыздар. 
   Аяқ-киім, етек-жең, ата-ана, әке-шеше, костюм- шалбар, ыдыс- аяқ, ас- 
су,  бала-  шаға,  аға-  іні,  дәм-  тұз,  киім-  кешек,  жауын-  шашын,  көрші- 
қолаң,  той-  думан,  құрт-  май,  кемпір-  шал,  ауру-  сау,  бай-  кедей,  дәрі- 
дәрмек, жер- су, аға- бауыр. 
 
 
                                                                                   Оқимыз
 
12. Монологті оқып, диалог құрыңыздар.  
       Менің  әжем  алпыс  жаста.  Оның  аты-  Мейіргүл.  Бұрын  мектепте 
мұғалім  болып  жұмыс  істеген.  Қазір  ол  –зейнеткер.  Ол  киім  тіккенді 
ұнатады.  Өзі  ерекше  талғаммен  тігеді.  Өзіне  және  немерелеріне  жазғы 
киімдерден  көйлек,  жейде,  костюм-  шалбар  тіксе,  қысқы  киімдерден 
өзіне  шапан,  тон,  немерелеріне  пальто  тігеді.  Әжем  шапанның  етек- 
жеңдеріне ою салады. 
      Менің  әжем-    аққұба  келегн,  отра  бойлы,  толықтау  адам.  Оның 
саусақтары  ұзын.  Қолы  шебер.  Ол  түрлі  әшекейлер  таққанды  ұнатады. 
Қолына  әрқашан  күміс  білезік  және  сақина  салады.  Қонаққа  барғанда 
жібек  көйлегін  киеді,  сәнді  сөмкесін  ұстайды.  Менің  әжем  –мейірімді 
адам. Біз оны жақсы көреміз. 
 
13. Әсемге, Әдеміге және Көркемге әшекей тағыңыздар.
 
 

 
76 
       
   
 
     Бұл- Әсем.                      Бұл- Әдемі                    Бұл- Көркем. 
                                                                                 
 Сөйлейміз
 
14. Сұрақтарға жауап беріңіздер. 
№ 
Сұрақтар 
Жауаптар 
1. 
2. 
 
3. 
4. 
 
5. 
Әжеңіздің мінезі қандай? 
Ол  бос  уақытында  немен 
айналысады? 
Әжең қыста не киеді? 
Әжең күзде, көктемде қандай 
киімдер киеді? 
Әжең  жазда  қандай  киімдер 
киеді? 
 
 
Жазамыз  
 
15.Сөйлемдерді  түсініп  оқып,  таныс  емес  сөздердің  астын 
сызыңыздар. 
«Киім» 
тақырыбы 
бойынша 
сөздерді 
теріп 
жазыңыздар. 
 
Алтын адамның биік бас киімі, бешпенті, шалбары, мен 
етегіне   
дейін 200-ден астам аң, құс сияқты алтын әшекейлермен 
безендірілген.  Сақинасы  алтыннан  жасалған.  Оның 
«Алтын адам» аталуы да сондықтан. 
 
                                                             Сөйлейміз
 
16.  «Тағы  не  болады?»  ойынына  қатысып,  ұпай 
жинаңыздар. 
 

 
77 
1) Жібек көйлек болады, ...   ...   ...   ...   ...   ...   ...   ...  
2) Барқыт шапан болады, ...  ...   ...   ...   ...   ...   ...   ... 
3) Алтын сақина болады, ...   ...  ...   ...    ...   ...   ...  ... 
4) Жүннен тоқылған қолғап болады, ..   ...   ...   ...  ... 
5) Былғары етік болады, ...    ...   ...   ...   ...    ...   ...  ... 
6) Жазғы киім болады, ...   ...   ...   ...   ...   ...   ...   ...    
 
Жазамыз 
17. Сөйлемді толықтырыңыздар. 
1) Қыздар сырғаны ___________ тағады. 
2) Әйелдер білезікті __________ салады. 
3) Әйелдер алқаны ___________ тағады. 
4) Әжем сақинаны ___________ салады. 
5) Әйел адамдар белдікті______ тағады. 
6) Белдіктерді ____, _____   ______ жасайды. 
7) Әшекейлерге ____ , _____,_____ жатады? 
8) Әшекейлерді жұмысқа ________  тағады. 
9) Алтын сырға, ____сырға, ____сырға, ___сырға, _____сырға болады. 
 
Сөйлейміз
 
Қатысымдық алаң 
18. Жоба үлгісін ұсыныңыздар. 
♦Жоба: «Қазақтың ұлттық киімінің қазіргі заманғы үлгісі» 
♦Жоба жасаудың кезеңдері: 
-Ұлттық киімдегі адамдардың суретін жинаңыздар; 
-Еуропалық үлгідегі киім киген адамдардың суретін жинаңыздар; 
-«Сымбат» журналын оқып, киім үлгілерін қараңыздар; 
-Өздеріңіз жасаған киім үлгілері жобасын топта талқылаңыздар; 
-Жобаны слайл арқылы көрсетіңіздер. 
Жазамыз  
19. Сөз тіркестерінің алғашқы сыңарына сұрақ қойып жазыңыздар. 
            
                    Үлгі:   
 
 
киетін тон 
_________________________________________________________ 
Киетін тон  -    қандай тон? 

 
78 
беретін сыйлық 
____________________________________________________ 
тігетін ин_______________________________________________________ 
тағатын білезік 
_____________________________________________________ 
жейтін тағам 
_______________________________________________________ 
ішетін сусын 
_______________________________________________________ 
көретін фильм 
_____________________________________________________ 
тындайтын ән 
______________________________________________________ 
ашылатын есік 
_____________________________________________________ 
ұнайтын бөрік 
_____________________________________________________ 
орындайтын тапсырма 
______________________________________________ 
көмектесетін бала 
__________________________________________________ 
 
20.  Төмендегі  сөз  тіркестерін  тәуелдік  жалғауының  I  ,II  жағына 
қойыңыздар. 
                                                                                                                                                                          
           
                                                                                      грамматика 
 
                                                                                       
беретін сыйлық ______________________________________________
 
тігетін ине ______________________________________ ________ 
тағатын білезік _____________________________________________ 
жейтін тағам __________________________ 
ішетін сусын ________________________     
көретін фильм __________________________ 
тындайтын ән _____________________________ 
ұнайтын бөрік____________________________   
орындайтын тапсырма __________________________ 
көмектесетін бала ______________________________ 
 
21.Көп  нүктенің  орнына  төменде  берілген  сөздердің  бірін  қойып 
жазыңыздар. 
 Үлгі: 
Киетін тоным -  киетін 
тоның, 
Киетін тоныңыз  
Досыма беретін сыйлығым.