11.09.2018.
№102 (5609)
3
almaty-akshamу.kz
almaty-aksham@mail.ru
ЋАЛА-ЋАРБАЛАС
1 шiлдеде «Алматы аћшамыныѓ» жарыћ крге-
нiне 30 жыл толды. Кзiћараћты, зерделi оћырман
бџл басылымныѓ кљнi кеше ћалай, ћандай жаѕ-
дайда шыћћанынан жаћсы хабардар.
Осыѕан орай ќрiптестерiмiз, ћалалыћ, республи-
калыћ ћџрылымдар, белгiлi тџлѕалар, жалпы оћыр-
мандарымыз тарапынан келiп жатћан ћџттыћтау,
iлтипат, лебiздердi жариялап отыруды да мiндетiмiз санап, зор риза
кѓiлiмiздi бiлдiремiз.
IЛТИПАТ
З ЏСТАНЫМЫ БАР БАСЫЛЫМ
Бџл ретте ќрiптесiмiз Ислам Бейсебаевтыѓ
бастамашылыѕы айтарлыћтай
Мамадияр ЖАЋЫП,
Ћазаћстанныѓ ћџрметтi журналисi,
ћазаћ баспас'зiнiѓ ардагерi
мiрiмiз бџћаралыћ аћпарат ћџралда-
рымен тiкелей байланысты болѕан соѓ да,
жасымыз џлѕайѕанмен, ресмиi, оппозиция-
лыѕы бар дегендей, он-он бестей газет-
журналды ћадаѕалап, ћарап отырамыз. Не
жазып жатыр екен деп, сарыжаѕалдыларын
да, басћасын да ћарайсыѓ. Ќрине, бќрiн
оћымайсыѓ, шолып ћарап, оћыѕан ж%н-ау
дегендерiн таѓдайсыѓ. Солай таѓдай-
тындардыѓ iшiнен к%бiрек табылатын
басылымныѓ бiрi – «Алматы аћшамы».
Бџл газеттiѓ тарихы бiздiѓ, журналис-
тердiѓ к%з алдында. Оныѓ жарыћћа шыѕуы
– ћазаћ баспас%зiнiѓ тарихында орны бар
оћиѕа. Осындай тџрпатты газеттiѓ болуы
заѓды, џлттыћ мљдденiѓ талабы ѕой.
Орысшасы бар, ћазаћшасы неге жоћ?
Бiреулерге бџл ћалыпты жаѕдайдай да едi.
Ал џлттыћ санасы оянѕан жџрт мџндай
басылымды ћажет еттi. Айтыскер аћын-
дарымыз мџны еске салѕан соѓ, жiгiттер
ћолѕа алды. Олардыѓ сол бiр џлтжандылыћ,
азаматтыћ ќрекеттерiн жоѕары баѕалауымыз
керек-аћ.
Бџл ретте ќрiптесiмiз Ислам Бейсе-
баевтыѓ бастамашылыѕы айтарлыћтай.
Алдымен «Аћшам» орысша «Вечерканыѓ»
ћосымшасы болып жљргенi белгiлi. Соны
к%рсетiп, Исламныѓ: «Ћџдай ћаласа, жеке
газетке айналамыз», — деп сенiммен
айтћаны бар. Бастан кешкен соѓ, байћап
ќрекет етуге кеѓес бергенбiз. зiнiѓ ашыћ
мiнезiне басып, Ислам: «Сiздiѓ жазаѓыздан
артыћ бере ћоймас» деп кљлген. Ќѓгiменiѓ
былай %рбуiнiѓ себебi бар: Желтоћсан
оћиѕасына байланысты облыстыћ «Жетiсу»
газетiнiѓ редакторлыѕынан босатылып,
партиядан шыѕарылѕанмын; Алматыдан
жџмыс «табылмай», Ћаскелеѓге кљн сайын
ћатынап, аудандыћ газетте корректор болып
жљргем. Ислам сол «Жетiсуда» ћызмет
iстеген. Азаматтыѓ «Аћшамды» шыѕаруѕа
бастамашы болып, атсалысып жљргенiне аћ
тiлегiмiздi бiлдiргенбiз. Бџл газеттiѓ
шыѕуына Желтоћсан оћиѕасыныѓ да ќсерi
болѕаны аныћ.
Содан берi «Аћшаммен» ажыраѕан емес-
пiз. Сонда-аћ ол %з бетiн к%рсеткен. Респуб-
лика сарайында %ткен, Ерiк Асћаровтар
ћатысып, жџртты дљрлiктiрген айтыс та
«Аћшамда» жарыћ к%рдi. Басћа газеттердiѓ
оны жариялауѕа жљректерi дауаламаѕан.
Газеттер шыѕып жатады. Бiреулерi
тоћтайды. Бiраћ жџрт оларды жаћтамайды.
Ћиындыћпен шыћса да «Алматы аћшамы»
ћазаћ баспас%зiнiѓ ћажеттi басылымдары-
ныѓ ћатарына ћосылды. Осынау ћасиеттi
ортадан оныѓ кетпейтiнi де аныћ. йткенi,
ол сол ортаны толыћтырып тџр. Онсыз бџл
орта ћоѓылтаћсиды.
зiнiѓ мќртебесiне ћарай, «Алматы
аћшамы» «мыѓ жасаѕан шањардыѓ шам-
шыраѕы», %ѓiрлiк басылым саналѕанмен,
ћазiр ол џлттыћ деѓгейге к%терiлiп отыр. з
џстанымы ћалыптасћан, %з келбетi бар
басылым. Бџѕан ол ел мљддесiне, џлттыћ
ћџндылыћтарѕа ћатысты мќселелердi
к%терiп, парасатты пайымдар жасауымен
жеттi. Жарияланымдарына тереѓ талдау,
бiлiкшiлiк тќн.
Осынау сљйiктi басылымымыз 30 дейтiн
белеске шыѕып, онда еѓбек ететiн ќрiптес-
терiмiз орда бџзѕандай iс атћарып жатса,
алда ћамал алатын кезеѓ де бар. «Аћшам-
даѕы» ћаламдастарѕа табыс тiлеймiз! Елге
елеулi iстiѓ басында жљрiѓiздер!
КЕРЕК ДЕРЕК
ЗИЯЛЫНЫЃ С5ЗI
АЛМАТЫЛЫЋТАР ЋАНДАЙ
ТАЅАМДЫ КП ТЏТЫНАДЫ?
Бљгiнгi таѓда Алматы ћаласы тџрѕындарыныѓ саны 2 млн. адамѕа
жетiп ћалѕаны кпшiлiкке жаћсы белгiлi. Осы ретте ћала халћы ћандай
тамаћ тљрлерiн жќне олардыѓ ћаншалыћты млшерiн тџтынатынын
бќрiмiздiѓ де бiлгiмiз келiп тџратыны жасырын емес.
Ћџттыбек АЙМАХАН
Мiне, осыѕан байланысты жаћында
ѕана Алматы ћаласыныѓ љй шаруашылыѕын
зерттеу статистикалыћ басћармасы жан-
жаћты тексеру жџмыстарын жљргiзген екен.
Ол бойынша 894 љй шаруашылыѕы iрiктелiп
алынып, оныѓ нќтижесiнде биылѕы жылдыѓ
бiрiншi тоћсанында мынадай ћорытынды
шыћћан. Мысалы, љй шаруашылыѕын
зерттеу барысында %ткен жылдыѓ бiрiншi
тоћсанымен салыстырѕанда, љстiмiздегi
жылы азыћ-тљлiк тауарлары шыѕындарын
тџтыну к%лемi 5,5 пайызѕа %скенi байћал-
ѕан. С%йтiп, Алматы ћаласы бойынша
биылѕы бiрiншi тоћсанда тџтыну шыѕыны
жан басына шаћћанда 210 720 теѓгенi
ћџрады. Оныѓ iшiнде азыћ-тљлiк тауарыныѓ
баѕасы – 97 042 теѓге, азыћ-тљлiк емес
тауарлар – 48 191 теѓге, аћылы ћызмет
баѕасы – 65 487 теѓге болѕан. Бџл ретте
тџтыну шыѕындар љлесi бойынша еѓ к%п
шыѕын азыћ-тљлiк тауарларын сатып алуѕа:
– 46,0 пайыз, азыћ-тљлiк емес тауарларды
алуѕа – 22,9 пайыз жќне аћылы ћызметтерге
– 31 пайыз шыѕын кеткен.
Осылайша аѕымдаѕы жылдыѓ бiрiншi
тоћсанында Алматы ћаласы бойынша
тџтыну шыѕыны халыћтыѓ жан басына
шаћћанда 132 232 теѓгенi ћџрап, респуб-
ликалыћ к%рсеткiштен 1,52 есеге асып
тљскен. С%йтiп, %ткен жылдыѓ бiрiншi
тоћсанына ћараѕанда, биылѕы сќйкес
кезеѓде мына топтаѕы азыћ-тљлiктi тџтыну
к%рсеткiшiнiѓ: нан жќне жарма %нiмдерi –
1,0 пайызѕа, сљт жќне сљт %нiмдерi – 7,7,
жџмыртћа – 20,4, к%к%нiстердiѓ – 1,0
пайызды жќне ћант, тосап, бал, шоколад,
кондитерлiк %нiмдердiѓ 10,5 пайызѕа %скенi
байћалды. Сондай-аћ, биылѕы бiрiншi
тоћсанда Алматыда еѓ к%п тџтынылѕан
азыћ-тљлiктер мыналар болып табылады –
сљт жќне сљт %нiмдерi (72,3 пайыз), нан
жќне жарма %нiмдерi (27,9 пайыз), жџмырт-
ћа (60,7 дана). Ал еѓ аз тџтынылѕандар
ћатарында еѓ негiзгiлерi балыћ жќне теѓiз
%нiмдерi (2,6 кг.) болѕан.
Жаћып АСАНОВ,
ЋР Жоѕарѕы сотыныѓ т'раѕасы:
МЏНЫЃ БАРЛЫЅЫНА
ТЉСIНIСТIКПЕН ЋАРАЙМЫН
– БАЋ-та, ќлеуметтiк желiлерде бiз туралы, мен туралы ќр тљрлi ќѓгiмелер бар.
Сын да бар, негатив те бар. Тiптi мен реформатормын ба, ќлде џраншыл, с%зiнен iсi
аспайтын демагогпiн бе деген сџрау жљргiзiлген екен. Мџныѓ барлыѕына тљсiнiстiкпен
ћараймын. Мџны мен дџрыс жаћћа баѕыт сiлтейтiн, ћолѕа алѕан шараларымыздыѓ дџрыс-бџрыстыѕын
к%рсететiн компас ретiнде ћабылдаймын.
АЋШ-тыѓ Ћазаћстандаѕы
елшiлiгiнiѓ ћызметкерi
ћобызбен «Аћћу»
кљйiн орындады
Келер жылы елiмiзде 80 млн. тоннадан астам мџнай
%ндiрiледi екен.
Елiмiзде БЏЏ-ныѓ мќлiметi бойынша, 2050 жылѕа
ћарай ауылдыѓ 70 пайызы ћалаѕа ћоныстанатын
к%рiнедi.
Келер жылдан бастап жалаћысы т%мен азамат-
тардыѓ табыс салыѕы 10 есеге азаяды.
Жыл соѓына дейiн Алматы ћаласындаѕы ћоѕамдыћ
к%лiктердiѓ 80 пайызы жаѓарады.
Келесi жазѕы Азия ойындары 2022 жылы Ћытай
Халыћ Республикасыныѓ Ханчжоу шањарында %тедi.
Ћырым к%пiрi тамыз айында рекорд жаѓартты.
К%пiрден тќулiгiне 27,3 мыѓ к%лiк %ткен.
Елiмiзде %неркќсiп %нiмдерi жыл басынан берi 11,9
пайызѕа ћымбаттады.
Елiмiзде ћоѕамдыћ орындарда темекi тартуѕа
тыйым салу ћолѕа алынбаћшы.
Ресейге ћарсы АЋШ-тыѓ жаѓа санкциялары кљшiне
ендi. Ћарашада санкциялардыѓ таѕы бiр легi мќлiм
болмаћшы.
Ресейде жљйке аурулары бiр жылда 6 пайызѕа
т%мендеген.
Астанада бџзылѕан лифтiлердi 40 минут iшiнде iске
ћосуѕа мљмкiндiк бар.
Алматылдыћтар медициналыћ саћтандыру ћорына
20,6 млрд. теѓгеден астам ћаржы ћџйѕан.
Астанада «Жастар» театры %ртендi.
Жараћатына байланысты шаршы алаѓнан бiраз
алыстаѕан Ћ.Ислам боксћа ћайта оралмаћшы. Бџл
ж%нiнде ол %зi мќлiмдедi.
Абхазияныѓ премьер-министрi жол апатынан ћаза
тапты.
Елiмiздегi LOL ћуыршаћтарынан ћатерлi дертке
ќкелетiн зат табылды.
Ћазаћстанныѓ ќуе кеѓiстiгiн пайдаланушылар саны
6 пайызѕа %стi.
Соѓѕы кезде шет елде оћуды ћалайтын ћазаћ
жастары к%бейген.
Ћазаћстандыћтар ќлемдегi еѓ аз ћозѕалатындар
санатына ендi.
Алматыда «Алаш туы астында» деректi фильмi
к%рсетiлдi.
Љндiстан – џшћыш ќйелдер саны бойынша ќлемде
бiрiншi мемлекет.
Џлттыћ Банк телефон арћылы т%лем жљйесiн iске
ћосты.
Ћазаћстандыћтардыѓ геномын аныћтайтын
зертхана ашылды.
Маѓѕыстауда «Kлкетану» пќнi жљре бастады.
Биылѕы жылдыѓ алѕашћы жартыжылдыѕында
Астанада 5454 неке тiркелдi.
Астанада љш ћабатты љйге баспалдаћпен жљгiрiп
шыѕудан жарыс %ттi.
АЋШ-тыѓ Ћазаћстандаѕы елшiлiгiнiѓ ћызметкерi
ћобызбен «Аћћу» кљйiн орындады.
К%шпендiлер ойынынан Ћазаћстан 72 медальмен
оралды.
Франция туристер еѓ к%п баратын орын.
Ќлемде 750 млн. адам сауатсыз екен.
Италияныѓ Флоренция билiгi тарихи орындарда
тамаћ жеуге тыйым салды.
Халћы еѓ к%п ћозѕалатын мемлекет – Уганда мен
Мозамбик.
Биылѕы жылы ћала бойынша %неркќсiп %нiмдерiнiѓ
шыѕарылымы 2,7 пайызѕа артты.
Алматы шањарыныѓ тарихи орталыћтары кешендi
тљрде 60 пайызѕа жаѓарды.
Ћалада 13 мыѓ оћушы тегiн тамаћпен ћамтамасыз
етiледi.
Шањарымызда 170 мыѓ шаѕын жќне орта
кќсiпкерлiк мекемелерi жџмыс iстейдi.
Алматыда 118 мыѓ бейнебаћылау орнатылѕан.
Елiмiзде айналымнан жалѕан 8 млн. теѓге
шыѕарылды.
