АЖ мен оның басты компаненті - ақпараттық технологияны
жобалаудың технологиялық тізбегінің міндетті базалық конструкциясы болып
технологиялық операция - технологиялық процестің бөлек тетігі табылады.
Бұл
түсінік
ақпараттық
технологияларды
жасау
процесін
кибернетикалық тұрғыдан қарастыру негізінде анықталады. Берілген процесті
автоматтандыру технологиялық процестерді формалау қажеттілігін алдын ала
анықтайды, өзара байланысқан жобалық процедураларының тізбегін және
олардың бейнеленуін технологиялық бірізді біріктіреді.
Пәндік
облысты
жоба-алдылық
зерттеу
объектінің
барлық
сипаттамалары мен ондағы басқару іс-әрекетін, ішкі және сыртқы ақпараттық
байланыс ағымдарын, есептердің мен жаңа технологиялық жағдайларда
жұмыс істейтін мамандар құрамын, жүйенің болашақ қолданушылары
ретіндегі олардың компьютерлік және кәсіби дайындық деңгейін анықтаудан
тұрады.
Бірінші түрді, яғни қолданбалы программалар пакетіне кіретін типтік
жобалық шешімдерді пайдаланудың мүмкіншіліктерін қарастырайық. Бәрінен
де эффективі ақпараттандырылатын жұмыс түрлеріне келесілер жатады:
- бухгалтерлік есеп, басқару және қаржылық та кіреді;
- экономикалық қызмет саласына анықтамалық және ақпараттық қызмет
көрсету;
- басшы еңбегін ұйымдастыру;
- құжат айналымын автоматтандыру;
- экономикалық және қаржылық іскерлік;
- оқу.
Жобалаудың автоматтандырылған жүйелері – жобалау жұмыстарын
жүргізудің екінші, жедел дамып келе жатқан түрі.
Құрылымдық методология автоматизациясынан басқа және жүйелік және
программалық CASE инженериясының қазіргі заманғы әдістерін қолдану
мүмкіншіліктері келесі негізгі артықшылықтарға ие:
- автоматтық бақылау (ең алдымен жоба бақылауы) құралдары есебінен
жасалатын АЖ (АТ) сапасын жақсартады;
- қысқа уақыт ішінде болашақ АЖ (АТ) протатипін құруға мүмкіндік
береді, бұл бастапқы кезеңдерде күтілетін нәтижені бағалауға мүмкіндік
береді;
- жүйені жобалау және жасау процесін жеделдетеді;
- құрастырушыны созылмалы күрделі жұмыстан босатып, оған
жобалаудың шығармашылық бөлімінде ойын толық жинақтауға мүмкіндік
береді;
- қазір функцияланып тұрған АЖ-ны (АТ) дамуын және жүруін
қолдайды;
Жүйенің адаптациялық қасиеттері ұйымның өндірістік және ішкі
басқару ортасының айналасындағы сыртқы фон өзгерістеріне бейімделу
қабілеттілігін көрсетеді. Тапсырыс берушінің маңызды міндеті – жобалау
кезеңінде бүкіл жүйенің функциялануында маңызды мәнге ие басқарушы
және шығатын параметрлер мәндеріндегі ауытқулар жіберу шекараларын
қалыптастыру.
Жалпы түрде есеп қойылуы төрт принципиалды маңызды
компоненттерден тұрады:
- ұйымдық-экономикалық схема және оның сипаттамалары;
- қолданылатын математикалық модельдер жиыны;
- есептеу алгоритмдерінің сипаттамалары;
- жүйенің ақпараттық моделін құру концепциясы.
Математикалық модель және оның негізінде құрылатын алгоритмдер:
анықтылыққа (мірмәнділікке), есептегі әртүрлі альтернативті жағдайларға
қатысты инварианттылыққа және нәтижелілікке (оны қадамдардың соңғы
санынан шешу мүмкіндігі) қойылатын барлық талаптарды қанағаттандыруы
керек. Алгоритмдеудің нәтижесі логикалық құрылған және реттелген блок-
схема болып табылады.
Есептердің қойылуы және кейіннен компьютерлік жүзеге асырылуы
ақпараттық технологиялардың теориялық негізін тиек ететін негізгі
ұғымдарды меңгеруді талап етеді. Оларға жататындар:
а) экономикалық
ақпараттың
қасиеттері,
ерекшеліктері
және
құрылымы.;
ә) шартты-тұрақты ақпарат, оның мазмұны мен мәні;
б) ақпаратты тасымалдаушылар, машиналық тасымалдаушының макеті;
в) ақпаратты формализациялы сипаттау құралдары;
г) алгоритм, оның қасиеттері және берілу формалары;
ғ) кіретін және нәтижелік ақпаратты бақылаудың қызметі және әдістері;
д) компьютер құрылғыларының құрамы және қызметі;
е) программалық құралдар құрамы, операциялық жүйелер, қолданбалы
программалар пакеттері (ҚПП), АЖО менеджері, АЖО басшысы, АЖО
(қаржыгері, АЖО бухгалтері т.с.с.) типті программалардың интеграцияланған
пакеттерінің қызметі [17].
Сақтандыру компаниясы бір-бірімен автоматтандырылған жүйемен
байланысқан.
1.7 кесте - Техникалық жабдықтау
Техникалық құралдар
атауы
Физикалық модуль
Сипаттамалары
ДЭЕМ Intel Pentium 4
Процессор
Зерделік сақтаушы құрылғы
МҚДЖ
Монитор
Батырмалар тақтасы
Intel, 2.4MHz
512Mb
40Gb
17 дюймдік
102 батырмалы
Тышқан
2 баспалы
Принтер
Принтер
HP LaserJet
Фкас – модем
Факс – модем
Sony – 42S
Телефон
Телефон
Panasonik
Нақты объектінің ақпараттық жүйесінің арнаулы программалық
жабдықтауына функционалды ҚПП кіреді. Функционалды ҚПП деп
параметрлік икемділік бар және басқару шешімін қабылдауға қажетті
ақпаратты алуға бағытталған, өзара байланысқан программалардың бірігуі
айтылады. Нақты басқару объектісінің әрбір ақпараттық жүйесінде осы
ақпараттық жүйенің қызметін жүзеге асыратын, өзінің функционалдық ҚПП –
ң жиынтығы болады. Арнаулы программалық жабдықтауға нақты ақпараттық
жүйені тұрғызудағы оның қызметін жүзеге асыру үшін құрастырылатын жеке
есептердің шешілу программалары және функционалдық ҚПП – ң бірігуі
жатады.
1.8 кесте - Программалық жабдықтау
Тип
Атауы
Мүмкіндіктері
Жалпы программалық жабдықтау
ОЖ
Microsoft Windows NT
Server 4.0
Күшті
32-битті
көп
есепті
сенімді
серверлері
ОЖ,
құпиялық,
масштабталатын
МББЖ-ны қолдау.
Microsoft Windows NT
Workstation 4.0
MS Office XP
Дербес ЭЕМ үшін күшті
32-битті
көп
есепті
сенімді серверлері ОЖ,
ЛЕЖ
қолдау,
құпиялылығы.
Microsoft Windows 2000 Дербес ЛЕЖ үшін күшті
32-битті
ОЖ,
ЭЕМ
қолдау.
Арнаулы программалық жабдықтау
ҚПП
Visual Studio 2010
C# тілі
SQLserver базасы
Программа құру.
Қорғау
ОЖ паролі
Желіге енуді бақылайды.
МББЖ паролі
МБ кестелеріне ену құқын анықтайды.
Сақтандыру компаниясының негізгі офисін бір немесе бірнеше локальді
есептеуіш жүйе қамтиды.