Азаматтық –
құқықтық
жауапкер-
шілікті
ерікті
сақтандыру
Бұған дейін қандай
сақтандыру түрімен
қолданғаны
АНКЕТА
және
ПОЛИС
Сақтандыру
компаниясы-
ның
қызметкерлері
Қосымша
материалдар
Менеджердің
арызды қабылдауы
АНКЕТА
және
ПОЛИС
Сақтандыру
компаниясын
ың
қызметкерлері
Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар. Автоматтық
тәртіпте жүйені қалыптастыру үшін жүйенің қамтамасыз ету бөлігі қажет,
мына ресурстардан тұрады – техникалық жабдықтаудан, математикалық
жабдықтаудан,
программалық,
ақпараттық
және
ұйымдастырушы
жабдықтаудан.
Программалық
және
математикалық
жабдықтау
машиналық
программалар жиынтығын, алгоритмдерді, экономика – математикалық
әдістерді және моделдерді қосады.
Ақпараттық жабдықтау ақпараттық ресурстарды құрайды (кіру,
уақытаралық және шығу тапсырмалары), олардың ену құралдары.
Ұйымдастырушы жабдықтау АЖ қалыптастыру және құруын
жабдықтауға арналған. АЖ жоспарлау әдісі және құралы ұйымдастырушы
жабдықтауға кіреді.
Ақпараттық ресурстарды жиынтық мәліметтер деп атайды, белгілі бір
мекеме үшін құндылықты көрсететін және материалдық ресурстар ретінде
көрсетіледі. Оларға негізгі және көмекші мәліметтер массиві жатады, сыртқы
зердесінде кіріс құжаттары жатады [18].
Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар.Ақпараттың
қолдануысыз басқару процесі мүмкін болмағандықтан, ақпараттық жүйеде
ақпаратпен жабдықтауды ұйымдастыру өте маңызды.
Ақпараттық жабдықтау (АЖ) – бұл ақпараттық жүйеде қолданатын
экономикалық ақпаратты жіктеудің және шартты белгілеудің бірыңғай
жүйелері мен құжаттардың және ақпарат массивтерінің үйлестірілген
жүйелерінің бірігуі болып табылады. Ақпараттық жабдықтаудың негізгі
бағыты сақталуынан, ақпараттың жинақталуынан, ақпараттық базаға өзгеріс
енгізуден басқару шешімдерін қабылдау үшін кіріс ақпараттарының
берілуінен тұрады.
Ақпараттық жүйені ақпараттық жабдықтау өзіне жүйеде қолданатын
экономикалық ақпараттар және құжаттар сыныптамаларын, нормативті –
анықтамалы ақпараттарды (НАА) қосады.
Ақпараттық база (АБ) – бұл ақпараттық жүйенің функционерлену
кезінде қолданылатын бір қалыпқа келтірілген ақпараттар жиынтығы.
Машинадан тыс ақпараттық база – ақпараттық жүйені жұмыс істеуде
қолданатын құжаттар мен белгілердің бірігуін бейнелеп, есептеу
техникасынсыз адамға түсінікті болатын ақпарат базасының бөлігі.
Машинадан тыс ақпараттық базасына жіктеу мен шартты белгілеу жүйелері,
нормативті – анықтамалы құжаттар, жедел ақпарат жатады. Жіктеу мен
шартты белгілеу жүйелері мәліметтерді бірмәнді жазып, ақпаратты есептеу
желісінің жадында тиімді іздеп және белгілеу үшін қолданылады. Ал
нормативті – анықтамалы құжаттар – шартты-тұрақты ақпарат қатарына
жатады және ұзақ уақыт бойы есеп айырысуда өзгеріссіз қолданылатын
әртүрлі тәртіптегі мөлшерлеулерді, мөлшерлерді және басқа да мәліметтерді
құрайды. Жедел ақпарат дегеніміз – ол субъектінің күйін осы уақыт сәтінде
бейнелейтін, яғни бастапқы, өңделмеген ақпарат. Жедел ақпаратқа әдетте
бухгалтерлік және жедел есеп мәліметтері жатады.
Машина ішіндегі ақпарат базасы – бұл ақпараттық жүйені жұмыс
істеуде қолданылатын, машиналық тасығыштардағы мәліметтер массивінің
бірігуін бейнелейтін ақпарат қорының бөлігі. Мұндағы машиналық тасығыш –
дербес электронды есептеуіш машинаға (ДЭЕМ) ақпаратты автоматты түрде
ендіруде пайдаланылатын материалдық объект [18].
2.2 кесте - Ақпараттық жабдықтау
Элементтер
Сипаттамалар
Ақпараттық технология
Мәліметтер базасында негізделген
Мәліметтер базасы типі
Реляциондық
Кодтау жүйесі
Фасеттік жүйе
Ақпараттық қорғау
АЖ-мен жұмыс істеу кезінде
парольдер жүйесі қолданылады.
Ұйымдастырушы
жабдықтауға
қойылатын
талаптар.
Автоматтандырылған ақпараттық жүйені тұрғызу мен жұмыс істеудің негізгі
шарты ұйымдастырумен жабдықтау. Ұйымдастырумен жабдықтау дегеніміз –
ақпараттық жүйені тұрғызу мен жұмыс істеуге арналған шаралардың, әдістер
мен жабдықтардың жиынтығы. Ол ақпараттық жүйені тұрғызу мен қолдануға
қатысты ең көлемді мәселелерді қарастырып және элементтердің құрамын,
байланысын, өзара әрекетін, ұйымдастыру құрылымын анықтайды, сондай-ақ
жүйе қызметін реттейтін құқықтық актілерді қамтиды.
Ақпараттық жүйені тұрғызу – ақпарат кезеңдерін зерттеуді, жобалау
шешімдері мен жобалау құжаттарын өңдейді, жүйе элементтерінің
әрекеттеріне ену ретін анықтауды қарастыратын күрделі де жұмысы көп
кезең.
Ұйымдастырумен жабдықтау ақпараттық жүйенің тиімді жұмыс істеу
үшін өте қажет. Бұл дегеніміз, нақты объектіні басқарудағы экономикалық
негізге сүйенген шешімдердің сапасын және жеделдігін арттыру үшін
экономикалы – математикалық әдістер мен үлгілерді, қазіргі заманғы есептеу
техникасын, жаңа ақпараттық технологияларды қолдану өте маңызды екенін
білдіреді. Жалпы ұйымдастыру мен жабдықтаудың мақсаты жүйені тұрғызу
