Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

жылына 8-12 үрпақ береді. Бітенің өсімталдыгы 40 жұмыртка, 
ересек фаза күйінде өсімдік қалдықтарында өрмекші, кенелер 
топтасқан орындарда қыстайды.
Қара ориус - 
Orius niger.
Жартылай қатты қанаттылар 
Hemiptera
тобының антокоридтер 
Anthocoridae
тұқымдасына жатады. Көп 
қоректі 
жыртқыш ңандала.
Өрмекші 
кене, біте
және 
қоңыр
кобелек
жұмыртқаларымен 
1-2 
жастагы 
жұлдызқүрттарымен 
қоректенеді. Бір аналық қандала тәулігіне қандала тәулігіне 100-120 
ересек кенелерді, 30-40 қанатсыз бітелерді жоюға қабілетті келеді.
Денесінің ұзындыгы 1,5-2 мм, түсі қара. Басында екі ұзына 
бойлы созылған қара дақтар болады. Көздері 
қызгылт-сур
түсті. 
Мүртшалары 4 бунақты, қүрсагы 4 сегментті. Дернәсілі үзынша, 
үзындыгы 3-3,5 мм, 
күңгірт-сүр
түсті. Даму кезінде 5 рет түлейді. 
Ұрықтанган аналык қандалалар өсімдік қалдықтары астында 
қыстайды. Қыстаудан ерте наурызда шыгады. Алгашқы кезде 
қандалалар, 
кенелер 
және 
үсақ 
бөжектермен 
коректенеді 
(жоңышқада, арамшөптерде). Қара ориус жылына 7-8 үрпақ береді.
Кәдімгі алтынкөз 
Chrysopci earned Sleph.,
басқа түрлері ішіндегі 
ең көп таралганы. Қанаты жазылганда 40 мм-ге дейін жетеді. 
Олардың дернәсілдері 
куздік, маңта, кіиіі
жер көбелектердің 
жұмыртқалары мен кіші жастагы жүлдызқүрттарын, сонымен қатар 
бітелер
мен 
өрмекіиі
кенелерді белсенді түрде жоя алады. 
Дернәсілдері тэулігіне 50-60 бітелерді, 20 кенені жэне көбелектің 
біршама жұмыртқалары мен кіші жастагы жүлдызқүрттарын жояды 
(сурет-5).
Сурет-5. Кэдімгі алтынкөз - 
Chrysopa cornea
Stepli.
133

Ересек алтынкөз бітенің бал шырынымен, өсімдік гүлінің 
тозаңымен және жапырақ пен гүлдерден бөлінген сөлдермен 
коректенеді. Ол ересек күйінде қүрылыстарда, үйлер мен қора 
жайларда қыстап шығады. Сәуір айында тәуліктің орташа ауа 
температурасы 
11-16°С 
аралыгында 
белсенділігі 
артып, 
жоңышкалықта, бақтарда, ал мамыр айынан мақта егістіктерінде 
тіршілік етеді. Аналықтары мақтаның сабагы мен жапырақтарына 
бір-бірден үзын сабақшаларга жұмыртқа салады. Аналықтарының 
өсімталдығы 190-700-ге дейін жұмыртқа салады. Жүмыртқаның 
даму 
ұзақтылыгы 
ауа 
температурасына 
байланысты 
3-12, 
дернәсілдері 12-15, пілләсі - 6-8 күнге созылады. Ересектері 30-35 
күн өмір сүреді. Бір маусым ішінде алтынкөз 3-5 үрпақ беріп 
дамиды. Оның дамуына ауа температурасының ең қолайлы кезеңі 
25-30°С және 60% ылғалдылық аралыгында болады. Алтынкөзді 
биофабрикалар мен биозертханаларда көбейтіп, дернәсіл күйінде 

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: