173
5. Оқушылардың жобалық-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру.
6. Дарынды балалармен жұмыс жасайтын педагогтардың біліктілігін арттыру
7. Дарынды балалармен жұмыс істеу жүйесін жасау
8. Дарынды балалармен жұмыс істеу үшін оқытудың жаңа технологияларын
жоспарлау мен жіктеу.
9. Дарынды балалармен жұмыс жасаудың әртүрлі қырынан проблемалар
шығару.
Жұмыс жоспары мынадай жүйелеу кезеңдеріне бөлінеді
Бірінші кезең. Ерекше қабілетті оқушыларды анықтау
Екінші кезең. Оқушы қабілеттілігінің бағытын анықтау
Үшіші кезең. Ой өрісін дамыта түсу үшін жұмыс жүйесін құру
Төртінші кезең. Дарынды оқушылармен жекелеген жұмыстар жүргізу
Дарынды балаларды айқындау, оқыту және дамыту тұжырымдамасы
негізінде мынадай шарттар басшылыққа алынған:
- дарынды
балаларды
әлеуметтік
және
құқықтық
қорғауды
гуманизацияландыру және демократияландыру;
- дарынды балаларды айқындауда және олармен жұмыс жүргізуде
биологиялық, әлеуметтік факторларды есепке алу;
- дарынды балалармен жұмыс жүргізудің үздіксіздігі мен жүйелілігі;
- жұмыс жүйесін басқаруды орталықтандыру мен өз бетінше басқарудың
үйлесімді байланысы;
- дарынды балалармен жасөспірімдерді іріктеу үшін диагностикалық
әдістер комплексін пайдалану;
- жеке тұлғаның дарындылығы мен қалыптасу деңгейіне арнайы
таңдалған балалардың білім алу және даму бағдарламасының сәйкестігі;
- осы категориядағы балалар мен оқушыларды басқару жұмысындағы
мемлекеттік және қоғамдық ұйымдастыру құрылымдарының үйлесімділігі;
- дарынды балалармен және оқушылармен жұмыс жүргізуге мұғалімнің
арнайы дайындығы.
174
Біздің мектепті бітірушінің моделі – ол белгілі бір салады үздіксіз білім
алуға дайын және туған өлкесінің дамуы мен гүлденуіне өз өмірін
байланыстырушы тұтас, ең жоғары деңгейде білім алған шығармашыл тұлға.
- Бұл үштілді, әдет пен іскерліктің, жауапты қарым-қатынастың
ережелерін білетін тұлға;
- Бұл келісті, ұнамды, ұжыммен, қоғаммен тіл табыса алатын,тарихтан
келе жатқан өз халқының ұлттық, жанұялық дәстүрлерін бұлжытпайтын
өзіне лайықты тұлға;
- Бұл ҚР-ң азаматы және патриоты деген менталитеті бар заңға
бағынушы тұлға;
- Табиғаттың берген ерекшеліктері мен дарындылық белгілерінде
осындай тұлғаны қалыптастырып шығару оңай іс емес, сондықтан да
дарынды бала ол оқыту мен тәрбиелеу үрдісінде көптеген қайшылықтар мен
проблемалар тудыратын әуелден-ақ күрделі ерекше тұлға.
Мектеп ұжымы мақсаттық бағдарламаны іске асыру кезінде білім беру
мазмұнын таңдап алды, ол біріншіден мемлекеттік стандартқа сәйкес
инвариант, екіншіден балалардың жоғары деңгейдегі интелектуалды,
шығармашылықпен дамуын қамтамасыз ететін базалық вариант (мета
пәндер мен интеграциялық курстар) және үшіншіден, талант қабілетін ашуға
байланысты аймақтық білім беру идеясын жүзеге асырушы мектептік
вариант (факультативтер, таңдаулы курстар, теориялық және қолданбалы
түрдегі ғылыми-зерттеу орталықтары). Оқу жоспарының мүмкіндіктерін
жүзеге асыруға мектептің 38 негізгі қызметте және қосалқы қызметте ЖОО
ұстаздары атсалысады.
Оқушылар дарындылығын дамытуда мұғалімдердің жеке-дара
оқушылармен консультациялары, оқушылардың бір-біріне кеңес беруі мен
жоғарғы оқу орындарының аға оқытушылары мен профессорларының
сабақтары білім мен ғылымның ұштасуына маңызды рөл атқарады.
Біздің мектеп қалай биік жетістіктерге жетеді?
175
Мектепте дарынды балалармен жұмыс әртүрлі бағытта, формалар мен әдіс
тәсілдердің алуан қырлылығымен анықталады. «Жас дарын» мектебінің
дарынды балалармен жұмыстың негізгі бағыттарын атасақ:
Мектеп оқушылардың дарындылығын дамытуда
-
ата-анамен;
-
ғалымдармен;
-
сабақтың үстінде;
-
сабақтан тыс арнайы курстарда;
-
әртүрлі жастағы топтармен жұмыста;
-
тереңдетілген оқу бағдарламалары есебінен;
-
ерте оқыту /химия, информатика, мен физика 5-сыныптан ерте оқыту
енгізілген/;
-
«Жас дарын» олимпиадалық мектебі;
-
жобалау және зерттеу орталығының жұмысы;
-
«Зерде» баспа орталығы;
-
жазғы профильдік лагерьлер мен «Туған елге тағзым» экспедициясы;
-
«Ертіс дарыны» жанынан ұйымдастырылған қашықтықтан және іштей
оқытатын «Жалын» олимпиадалық резерв мектебі, «Жас ғалым»
қосымша білім беру мектебі, «Талапкер» зияткерлер мектебінде;
-
оза оқыту барысында жүзеге асырылады.
Мектептегі жұмыстың осы бағыттарын бейнелейтін модель құрылды.
Модель үйлестіру: бұған педагогикалық ұжым жұмысын ұйымдастыру,
үйірме, клуб жұмыстары, ресурстық қаматамасыздандыру, анализ, бақылау,
дарынды балалар банк қорын жинақтау жатады. Диагонстикалық бағытта:
дарынды баланы анықтау әдістемесі, оқушыларды диагностикадан өткізу,
«дарынды балалар» банкі, психологиялық қолдау.
Оқушының дарындылығын анықтауда баланың отбасылық жағдайын
зерттеу, шығармашылық қабілеттерін анықтау, сауалнамалар, тренингтер
өткізу, пәндік олимпиадаларға, ғылыми жоба сайыстарына қатысу, дарынды
тұлғаны дамытудың әдістер кешенін қолданамыз. Мұғалімдермен жұмыс:
176
мұғалімдердің біліктілігін көтеру, әдістемелік көмек және ынталандыру.
Оқушыларды дамыту, дарынды оқушыны дамыту ортасын құру,
тереңдетілген білім беру бойынша сабақтан тыс іс шаралар, түрлі
интеллектуалдық сайыстарға қатыстыру, АКТ қолдану. Қоғам назарын
аудару, жарнама, мақала, қабырға газеттері арқылы ақпараттық бағыттағы
жұмысты қамтиды.
Дарынды балалармен жұмыс барысында қолдау көрсету және
ынталандыру жүйесінің міндетті жоспары, дарынды бала әрекетін бағалау
өте
маңызды
болып
табылады.
Осыған
байланысты
мектепте
ынталандырудың келесі жүйесі жасалды:
Оқушылардың жетістіктерін мәжіліс залындағы мектеп төріне шығарып
көрсету арқылы жүзеге асырылады («төрге шығу» дегеніміз ол ауыспалы
және де тура мағынада оқушының жеке тұлғалық потенциалының өсуі). Кез
келген оқушының қандай да болсын жетістігі туралы айтылып, мектеп
жиындарында сайысқа қатысып келген баланы құттықтап, қызыл кілеммен
жүргізеді. Мектептегі ерекше айтып өтетін жұмыстың бірі - ата – аналар
«Қамқорлық кеңесінің» жұмысы. Олар оқушылар дарындылығын қолдау
және дамыту, көпбалалы және әлеуметтік жағдайы төмен отбасындағы
балаларды қолдау, мектепішілік іс-шараларға қатысу, өткізу сынды
жұмыстарды атқарады. Жыл бойы жеңіске жеткен оқушыларды және оларды
жетелеген мұғалімдерді марапаттау бағытындағы «Жұлдызды жаңбыр» іс –
шарасы.
Оқушылардың уәждерін арттыру мақсатында енгізілген жобалардың бірі
- «Бір аптаға бір көшбасшы» жобасы. Көшбасшы - іс-әрекетті жүзеге
асыруда сыныптың мүддесін толық сезініп, қорғай білетін, бойына лайықты
қасиеттерді жия білген адам. Ол алға қойған мақсатқа жету үшін сыныптың
көлемінде оқушылардың күш-жігерін біріктіріп, белсенді ықпал ете алады.
Мектептің апталық циклограммасына орай әр аптаға бір көшбасшы оқушы
тағайындалады. Ол сыныптың апта бойғы жұмысына жауапты болады да,
апта соңында көшбасшылықты келесі нәтижелі оқушыға тапсырады.
Достарыңызбен бөлісу: |
