Тақырыбы: Жетім балалардың жыныстық ролдік және құқықтық дамуындағы мәселелер. Дәріс мақсаты

1. 
   Балалар мекемелерінің тәрбиеленушілер жыныстық ролдік идентификацияның мәселесі.
   
2. 
   Жетім балалардың құқықтық дамудың ерекшелігі.
   

Келесі мәселе балалар мекемелерінде тәрбиеленушілердің жыныстық ролдік идентификациялық мәселері. Балалар үйіндегі ер балалар жыныстар бойынша идентификациялану мүмкіндіктерінен айырылған, себебі үлгі алып өсетін ерадамдар өте аз. Топтық "Біз" күшінде қыздар мінез-құлықтың агрессивті формасында жүреді. Бұл олардың бөтен адамдармен ортасында өмір сүре алмау формасы. Отбасына болашақ жыныстық рол туралы нашар білімі, әр түрлі жыныстар туралы білімнің жоқтығы эталондардың құрылуын қиындатады. Толық емес идентификация өзінің денесіне деген эмоционалды бағалауын, қатынасын бұзады, бұл психологиялық қиындықтарды туғызады, болашақта бұл қиындық адекватты емес, психожынысқа алып келуі мүмкін.

Тұлғаның әлеуметтік кеңестігі қоғам заңдылықтарымен адамның құқықтарымен міндеттерімен толық байланысты. Балалар үйіндегі тәрбиеленушілер топтық, құқықтық норматив бойынша өмір сүреді. Топтық жағдайларға бағыттала отырып. Ата-ананың қамқорлығынсыз дамудың әлеуметтік жағдайы, өмір талаптарын (әр баланың әр уақытта балалардың арасында болуы, өзінің оңаша қалуына мекемеде кеңестіктің болмауы, өзінің жеке заттарының болмауы) баланың қарым-қатынасындағы сферадағы бұзылыстар бұл баланың тұлғалық дамуына өз-өзіне деген қарым-қатынасын, өзін тұлға ретінде дамуын тануында қиындықтарға алып келеді. Балалар мекемелерінде тұратын барлық балалар құрдастардың көп болғанына бейімделуге мәжбүр болады.

Көп балалар арасындағы негізгі әлеуметтік талаптар болады, бұлар эмоционалды қиындықтарды, қорқыныш, агрессия тудыруы мүмкін. Негізгі психологиялық мәселе-баланың басқа балалармен, ересек адамдардан демеалып, өзі оңаша отыруына мүмкіндік беретін орынның болмауы. Осындай қалыптасып қалған тәрбиенің талаптармен өмір сүретін балаларда иждивенчеенал позеция пайда болады. Оларда жауапкершілік деген болмайды. Бала қаншалықты балалар мекемелерінде өмір сүріп үйренсе де, олардың ережелеріне қаншалықты бейімделсе де бұл орта педагогтармен, психологтармен, дәрігерлермен, әлеуметтік қызметкерлермен жасанды қалыптасқан орта болып табылады. Балалар мекемелерінде балалар одан шыққанға дейін барлық дайындықта өмір сүреді. Олар үшін бәрін біреу істеп береді: оларға біреу тамақ әзірлеп береді, киім сатып алып береді т.б.

Жетім балалар мен ата-аналық қамқорлықтан айырылған балалардың формальды дисциплинасы олардың үлкендермен қарым-қатынасында тағы бір қауіп бар. Балалар ерекше гуманистикалық қарым-қатынасты қажет етеді. Бұндай көмектер балаларда адамдарға деген дұрыс позецияны қалыптастыру керек, басқа ересек адамдарға қарым-қатынасында жағымсыз, агрессивті қатынасын жою қажет.

2. Жетім балалардың құқықтық дамудың ерекшелігі.

Құлықтық даму тәрбиеленушінің толық тұлғаның өсуінің басты бір мәселесі болып табылады. Құлықтық дамудың мәселелері кіші мектеп жасынан басталады, және бұндай мінез-құлық көбінесе ұрлықта, жауапкершіліктің болмауында, эмпатияның төмендеуінде яғни түсіну қабілетінің болмауында және моральдық нормалар мен ережелерді қабылдауында байқалады. Егер кіші мектеп жасындағы балалар осы немесе басқа моральды іс-әрекетке баруда оны ойламастан, өзінің ойлағанын орындауға деген импульсивті еркімен, қоршаған адамдардың сезімдерін дұрыс түсінбегендіктен немесе өзін ашуландырған адамдардан өшін алу үшін жасаса, ал жоғары мектеп жасындағылардағы құлықтың даму мәселелері аса күрделі болады.

Тәрбиеленуші жасөспірімдердің көпшілігінде төмен моральды тұрақтылық болады. Бұл баланың шыдамсыздығында, өтірік айтуында, әлеуметтік жауапкершіліктің төмендеуінен байқалады.

Тәрбиеленушінің құлықтық дамуы тұлғаның позитивті дамуының маңызды құраушысы болса да, көбінесе тұлғаның жалпы интеллектуалдық және эмоционалды дамуының бұзылысына байланысты болады. Тағы бір көрініс баланың балалар мекемелеріндегі балаларға жағымсыз қатынасы.

Баланың балалар мекемедегі тұлғаның дамуындағы мәселелері жетім балалардың әлеуметтенінде қиындықтарға алып келеді. Баланың әлеуметтену қиындығының астарында баланың осы немесе басқа әлеуметтік рольді иемденудегі қиындықтарды айтуға болады.

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

1. 
   Жыныстық рольдік идентификацияның бұзылу себептерін атаңыз.
   
2. 
   Балалар үйіндегі негізгіпсихологиялық мәселе.
   
3. 
   Қандай себептен жетім балаларда индевенчееная позициясы дамиды.
   

8 дәріс. Әлеуметтік-педагогикалық іс-әрекетке тәрбиеленушілердің әлеуметтенуі

Мақсаты: Әлеуметтік-педагогикалық іс-әрекеттегі тәрбиеленушілердің әлеуметтенуі туралы түсінік беру, тәрбиеленушілердің сәтті әлеуметтену жағдайларымен таныстыру

Кілттік сөздер: әлеметтену, әлеуметтік-педагогикалық іс-әрекет

Негізгі сұрақтар: 1. Жетім жасөспірімдердің әлекметтену мәселесі

2. Тәрбиеленушілердің сәтті әлеуметтенуінің жеке жағдайлары

Бір жағынан бұл ауыр кезең үшін негативті көріністер, тұлғаның дисгармониялылығы, бала қызығушылықтарының өзгеруі, ересектерге бағытталған жағымсыз мінез-құлық тән болады. Басқа жағынан қарағында жасөспірімдік кезең жағымды факторлармен де ерекшеленеді - балалардың өзбеттілігі өседі, басқа юалалармен, ересектермен барлық қатынастары көпжақты және мазмұнды болады, іс-әрекет сферасы кеңейеді және өзгередіөзіне және басқаларға деген дауапкершілік дамиды, т.б.

Маңыздысы, бұл кезең баланың сапалы жаңа әлекметтік позицияға шығуымен сипатталады. Мұнда оның балалар мекемесінің, қоғамның өкілі ретіндегі, өзіне деген саналы қатынасы дамиды. Мұндай тұрғылар жасөспірім тұлғасының даму психологиясына арналған Л.И. Божович, Л.С.Выготский, И.В. Дубровина, И.С. Кон, А.В. Мудрик, Н.Н. Толстых қойылымдарында негізделген.

Л.И. Божович пен Л.С. Выготскийдің дамудың әлеуметтік жағдайы концепциясында жасөспірім тұлғасының әлеуметтену детерминанттары ағза мен тұлғаныі ішінде болмайды, олар басқа адамдармен әлеуметтік әрекеттесі жағдайында болады. Балалар мекемесіндегі қарым-қатынас және біріккен әрекет барысында әлеуметтік мінез-құлық үлгілері игеріліп қоймайды, сонымен қатар бала тұлғасының психикалық процесстерінің жүруін анықтайтын негізгі психологиялық құрылымдары қалыптасады.

Жасөспірімге есею қиындығынан өтуге көмектесу үшін тәрбие жұмысында бұл жас дамуының жақсы, прогрессивті тенденцияларына сүйену қажет: айналадағылармен қатынастағы өз мүмкіндіктерін бекітуге ұмтылыс, жаңа әлеуметтік күтілімдер, жаңа іс-әрекет түрлерін игеруге дайындық.

Балалар мекемелеріндегі тәрбиеленуші жасөспірімдердің әлеуметтену процесінде бірнеше мәселелермен байлансты бұзылыстар анықталған:

• 
  иеленген девиантты мінез-құлық модельдері;
  
• 
  жасөспірімдер дамуының спецмфикалық ерекшеліктерін педагог тәрбиешілермен екерілмейді;
  
• 
  интеллектуалды даму мәселелері (танымдық сфера): жоғары ситуативтілік, әлемді нашар бейнелеу, абстрактілі-логикалық және вербальды-логикалық дамуының төмендеуі;
  
• 
  Эмоционалды-еріктік сферасындағы қиындықтар мен ауытқушылықтар: апатия, асоциалды әрекетке баратын гиперактивтілік;
  
• 
  Продуктвті қарым-қатынас дағдыларының дамымауы: сырттай қарым-қатынас, агрессияға ауысу, эмоционалды қарым-қатынасқа түсе алмау, эмпатия сезімдерінің дамымауы, импульсивтілік, аффективтілі қозғыштық, т.б.
  
• 
  Мінез-құлықтың ситуативтілігі, мәселені конструктивті шешуге қабілетсіздігі, өз іс-әрекетін жоспарлауға қабілетсіздік, құмарлық;
  
• 
  өзіне ұғыну құрылымындағы бұзылыстар («Біз» феномені), Мен-концепциясының әлсіз дамуы;
  
• 
  махаббатқа қажеттілігінің жүзеге аспауы, эмоционалды құқық бұзушылыққа әкелетін тұрақсыз орны;
  
• 
  психологиялық уақыт тізбегінің бұзылысы;
  
• 
  жыныстық рольдік идентификаия мәселелері: жыныстық идентификация бұзылысы, агрессивті мінез-құлық формаларын иелену, отбасындағы болашақ жыныстық роль туралы ойлардың әлсіз болуы, жыныстардың әлеуметтік ерекшеліктері туралы білімдердің болмауы;
  
• 
  иждивениялық позициясының пайда болуы, ұқыптылық пен жауапкершіліктің болмауы, негативизм;
  
• 
  құлықтық даму мәселелері: эмпатияға қабілетінің төмендеуі, моральды нормаларды қабылдаумауы, төмен моральдық тұрақтылық, әлеуметтік жауапкершіліктің төмендеуі;
  

1. Іс-әрекеттің педагогикалық бағыттылығы:

- жасөспірімнің өзі туралы ойлауының автономділігінің дамуы, эмоционалды қысымшылық психикалық стресс, жоғары агрессивтілік, импульсивтілік сияқты негативті психологиялық көріністерді басу үшін олардың тәуелсіздігі;

- жасөспірімнің қарым-қатынас барысындағы өзіне деген дұрыс қатынасты қалыптастыру үшін ересек адам тәрбиешіге деген қатынасының екі тәсілін ұстануы тиіс: тұтас тұлға ретінде жасөспірімге қарау; көптеген нақты бағалаулар.

2. Әлеуметтік психологиялық бағыттылығы:
9 апта

17 кредит сағат

9 дәріс. Жетім жасөспірімдердің әлеуметтенуі және әлеуметтендіру

Дәріс мақсаты: жетім жасөспірімдердің әлеуметтенуі және әлеуметтендіру мағынасын ашу, жетім жасөспірімдердің әлеуметтену критерилерімен таныстыру.

Жаңа сөздер: әлеуметтену, әлеуметтік-педагогикалық қызмет, жетім-жасөспірім.

Негізгі сұрақтар:

1. 
   Жетім-жасөспірімдердің әлеуметтенуінің негізгі түсінігі
   
2. 
   Тәрбиеленуші жасөспірімдердің әлеуметтенуінің критерилері
   

1. 
   Жетім жасөспірімдердің әлеуметтену процесінің концептуалды-әдістік айғағының теориялық анализі әлеуметтенудің нәтижесі жеке тұлғаның сапасы көрсеткіші ретіндегі әлеуметтігі екендігін айқындады.
   

Біздің тұрғыдан жасөспірімдердің әлеуметтенуін жеке тұлғаның қоғамдағы әлеуметтік тәжірибені игеруі және өзіндік әлеуметтік тәжірибені қалыптастыру деп қарастырамыз. Осыған орай, бейімделу мен үйрену әлеуметінің тәжірибесі анағұрлым бай болса, соғұрлым жасөспірімдердің әлеуметі жоғары болады. Жасөспірімдердің әлеуметтену процесінің негізгі компоненттері болып, әлеуметтік бейімделу және өзіндік психологиялық үйрену жатады.

Жасөспірімдердің әлеуметтенуі негізделген ҚР-ң жалпы білім беру стандарттарына сүйене отырып, былайша анықтаймыз:

Жасөспірімдердің қоғамға әлеуметтік бейімделуін:

• 
  адамдармен сөйлесу мәнерін игеру; жаңа әлеуметтік ролдерді үйрену; дүниежүзілік мәселелерге қызығушылық таныту; ұжымдағы өзіндік әлеуметтік статусқа көңіл бөлу; мектептен тыс қоғамдық өмірде әлеуметтік қарым-қатынас орнату; білім алу және болашақ қызметін таңдауда түсінігі;
  
• 
  діни және азаматтық өмір салтын қажетсіну; өзіндік және басқа жеке тұлғаның ойын адамдық құндылық ретінде қарау; ұлттық және дүниежүзілік мәдени құндылықтарды игеру; қоршаған ортаны қорғау және қай қызметте де оны аялау жауапкершілігн сезіну; жасөспірімдердің қоғамдануына өзіндік үйренуі;
  
• 
  мен-концепциясының толықтай қалыптасуы; өзін-өзі сыйлау және өзіндік қадір сезімінің дәрежесі, өзін-өзі бағалау, өз қызметін және оның нәтижелерін бағалау;
  
• 
  өзін-өзі ұстау қабілеті және түсінушілік;
  
• 
  өз мәселесін өзі шешу қабілетіс және оған дайын болу; өз-өзін қалыптастыру мақсатында қоғамдық жұмыстарға қатысу; шешім қабылдай алу.
  

2. 
   Жасөспірім тәрбиеленушілердің әлеуметтену критерилері.
   

1. 
   құндылықты
   
2. 
   коммуникативті мінез-құлық
   
3. 
   эмоционалды ерікті
   
4. 
   өзін-өзі бағалаушылық
   

1. 
   Құндылықты: діни және азаматтық өмір салтын қажетсіну; жеке және басқа адамның өзін-өзі бағалау жүйесін меңгеру; ұлттық және дүниежүзілік мәдени құндылықтарды қажетсіну; қоршаған ортаны қорғаудағы жауапкершілік; өзіндік көзқарастар,оларды өзгерту және жаңа құндылықтарды қабылдау;
   
2. 
   Коммуникативтік мінез-құлық: адамдармен сөйлесу мәнерін меңгеру; жаңа әлеуметтік ролдерді игеру; дүниежүзілік мәселелерге, ұжымдағы өзіндік статусқа қызығушылық таныту; мектептен тыс қоғамдық ұмыстарға қатысу, әлеуметтік өмір нормаларына бағыну; болашақ оқу орнын және мамандық таңдауда дұрыс шешім қабылдау; өзін-өзі қалыптастыруда қоғамдық жұмыстарға қатысу;
   
3. 
   Эмоционалдық еріктік: өз сезімін бақылау және түсінушілік; өз мәселесін өзі шешу және оған дайын болу;
   
4. 
   Өзін-өзі бағалаушылық: мен-концепциясының толықтай қалыптасуы, өзін-өзі сыйлау және қабылдау, өз қадірін бағалау сезімі; өзін-өзі бағалау және оның нәтижесі.
   

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Жасөспірімді әлеуметтендіру түсінігін ашу
   
2. 
   ҚР жалпы білім беру стандарттарына байланысты жасөспірімдерді әлеуметтендіру стандартын анықтау
   
3. 
   Бір-бірімен байланысты тәрбиеленуші жасөспірімдерді әлеуметтендіру критерилерін көрсету
   

Ұсынылған әдебиеттер:

Сабақ графигімен байланысты


Дәріс 10 Жетім балалардың әлеуметтік – психологиялық дамуының психологиялық – педагогикалық диагностикасы.

Дәрістің мақсаты: Жетім балалардың әлеуметтік – психологиялық дамуының психологиялық – педагогикалық диагностикасы туралы түсінік беру.

Кілттік сөз: әлеуметтену, әлеуметтік - педагогикалық диагностика, даму, жетім балалар.

Негізгі сұрақтар:

1. 
   Педагогикалық диагностика түсінігі және принциптері.
   
2. 
   Психологиялық диагностика
   

1. 
   Педагогикалық диагностика түсінігі және принциптері.
   

Жетім балалармен психологиялық – педагогикалық диагностикасын ұйымдастыру принциптері негізгі сапасы ретінде қолданылуы мүмкін.

• 
  «клиент ситуациясын» тәрбиеленушінің өзінің тұлғалық ерекшеліктерін тұрақтылығын және басқа да тұлғалық сапаларын білу құштарлығын сипаттаушы принципін құру; сонымен қатар психолог өзі қатысушының өзін-өзі тануға қызығушылығын шақырады және «экспертиза ситуациясындағы» диагностикасын жүргізуге мүмкіндік бермеу сыналушы әртүрлі амалдармен тексеріске жүгінеді;
  
• 
  Тиімділік принципі-аз ғана уақытпен күшті процедураға жоғалту арқылы максималды қажетті ақпаратты береді,әдістемелер таңдауы.
  
• 
  Дұрыс интерпритациялау және басқа өмірлік көрсеткіштермен сәйкестендіру, тәрбиеленушінің қызмет нәтежесі принципі
  
• 
  Коррекциялық принцип-тексеріс нәтежесін қатысушылармен жұмыс істеу мақсатында әлеуметтік - психологиялық көмек көрсетуде қолдану мүмкіндігінің болуы
  
• 
  Математикалық статистика элементін иемдену принципі-диагностика процедурасының жартысы қажет болып табылатын, зерттеу нәтежесі тексерілуі.
  
• 
  Сапалы және сандық әдістемелерді таңдау принципі валидтілік талаптарымен, сенімділікпен және нақтылығымен сәйкестендірілуі.
  

1. 
   зерттеу мақсатын қою
   
2. 
   тұлғаны зерттеудің негізгі міндеттерін қою
   
3. 
   валидтілік сенімділік және нақтылық есебінен диагностикалық әдістерді таңдау
   
4. 
   тексеріс процедурасын «клиент ситуациясы» жасалуына ұсына отырып, өзіндік орындау
   
5. 
   алынған нәтежесін талдау және оларды нормалармен салыстыру
   
6. 
   қатысушыларға, тәжірибешілерге , педагогтарға тексеріс нәтежесін айту
   

2. 
   Психологиялық диагностика тәрбиеленушінің индивидуальды тұлғалық ерекшеліктерін псхологиялық зерттеу жағымсыз бейімделу, психологиялық ауытқушылық, оқудағы мәселелерді және т.б анықтау мақсатымен байланысты , тұлға дамуының күшті жақтарын анықтауда, коррекциялық жұмыстың жүру барысына ыңғайлануға болады, с.қ. кәсіби икемділікпен танымдық қызығушылықтың және басқалардың ерте көрінуі.
   

• 
  Баланы зерттеу барысында әртүрлі мамандардың өзара әрекетіндегі комплекстік диагностикалау;
  
• 
  Диагностикалау тұтастығы: баланы ұйымдастырудың өзара байланысы (интеллектуалды, эмоционалды – ерекшелікті, мотивациялық құлықтық)
  

Диагноз бұл – балаға қатысты мәселелерді басқа ақпараттардың негізінде ондағы жасөспірімдермен отбасылдардың қажеттіліктеріне сәйкес, көбірек сай келетін көмек формалары қойылады.

Компетенция моделінің базасындағы диагностика 6 элементке дайндалған таңдау және ақпаратты талдау, мақсат қою компетенция моделін анықтауды көрсетеді (білік және дағды, қорғаным факторлары, иілгіштік, мәселелер, стрестер, потология) .

Проблемді мінез – құлықтың потологиялық анализі. Аталған талдау үшін бірнеше мүмкіндіктер болады. Нұсқаулармен басқаруға болады, бірақ диагностикаға сәйкес болғаны жөн. Кейде балаға мінез-құлық, бірқалыптылық, арыздың тазалығы, оның мәселесі мәселені қай уақытта басталғаны туралы сұрақтар қойылады. Жағымды (адекватты мінез-құлық және жағымды) адекватты мінез-құлықтан қашуда анықтауда роль ойнаушы қоршаған факторлар туралы ұсыныстар алуға болады. Стресстік ситуациялардың анализі. Мұнда стресстік объективті б.т. ситуацияларды тани білу қажет және стресстік субъективті ситуацияларының нәтежесі күшті уайыммен көрінеді, с.қ. адам психикасына және ағзасына көптеген ауыртпашылықтар қалдырады.

Міндеттер мен дағдының анализі. Міндеттер мен дағдысын талдау кезінде туындайтын сұрақтар: А) адам өз жас кезеңіне сай өзіне міндеттерді алады ма; Б) оған міндеттер қиын болып көрінбей ме; В) міндеттерді шешу үшін адам жеткілікті дағдыға бола алады ма.

Тәжірибе көрсеткендей әңгімелесу, құрылымдылық және толық бақылаудың көмегімен, баланың мәселесін жақсырақ түсінуге болады. Осының қатарында бала мәселесін және ситуацияны орналастыру үшін сенімді әдістемелердің қолданылуы нақты дәлелдер береді. Міндеттер мен дағды анализін келес қоршаған факторлармен, өзінің міндеттерін орындауда төмендетілуді анықтаушы немесе керісінше, оның орындалуын жақсартушы – адамдардың нақты міндеттерін орындауда дағдыларды қолданады, басқа міндеттерді орындау үшін аталған дағдылар қолдану мүмкіндігін анықтау. Мұндай жағдайда бұл дағдылар адамның «күшті жағы» деп аталуы мүмкін. Күшті жақтардың бөлінуі біршама мотивацияны жоғарлатады.

Иілгіштік және қорғаныш факторларының анализі. Әлеуметтік конпитенцияның моделі анализі жоғарыда аталғандай жиі қорғаныш факторларына қатысты толыққанды көп мәліметтер ұсынады. Иілгіштік және қорғаныш факторлары тур. Жақсырақ ұсынымдар алу оңайға түспейді. Бұған себеп болатын с.қ. көмек сұрап баратын адамның басқа категорияда ойлайды. Оған кейбір адамның немесе инстанцияның қорғаныс әрекеті әсер етеді, кейде нақты білмейді.

Өмірлік жолмен танысуда мақсаттар мен дағды тур. тек ақпарат қана ұғынылмайды ,бірақ стресстік ситуацияға, қорғаныш факторларына, иілгіштігіне және паталониясына жарық беретін фактілер.

1. 
   Қабылдау кезеңінде (ақпаратты саралау жасөспірімнен оның өмірі шектеп , спорт), ол не істей алады, күштілігі немен мақтана алады жиелеп сұраңыз.
   
2. 
   Үлкен сандық әртүрлі ситуацияда мүмкіндік бойынша баланы бақылаңыз. Сол немесе басқа дағдыларда немесе басқа дағдылардың құрылымның ұсынылуыналу: жағымсыз (адекватты емес мінез-құлық және жағымды ) адекватты мінез-құлықтан тайып кетуді саралауда қандай факторлар қоршағанға роль ойнауы.
   
3. 
   Ең алдымен өзіміз үшін конпитенция үшін бір тұақты вертикаль бойынша екіге бөліп тастаңыз: сол жағына жасөспірімнің көбірек күшті жақтарын (дағдылар, білгіштік, әлеуметтік қолдау оның мүмкіндіктері және т.б), оң жағына – жасөспірімнің кезігіп отыратын мәселелері жазылады.
   
4. 
   компитенция анализін бір немесе бірнеше міндеттерін әзірлеуді орындауда п.б. мәселелер немесе сонымен жұмыстану ( аталған тренингтің мақсатына тәуелді). Бұның негізінде дәл қазіргі уақытта жасөспірім қандай міндет асты мәселелермен кезігіп отыратына қазір аудару, осының негізінде келесі сұрақтар қолданылады: мүмкін жаңа тұрғын үй жұмысшы ситуациясына оған қандай міндет астылар қосылады, бұл міндет астыға қатысты жасөспірім қандай дағдылар көрсетт, оның күшті жақтары қандай, бұл міндет астын қатысты жасөспірім қандай дағдыны көрсетіп үлгірмеді, әрекетке бұдан нұсаулар бөлінуі мүмкін, бұның негізінде дағдылар с.қ. иілгіштік және әлеуметтік қолдау қолданылуы мүмкін міндеттер мен дағдылар арасындағы біршама детальды анализ баланісін жүргізуде нақты міндеттерді жасөспірімнің күшті бейнелі жақтарын күнделікті қолдану. Жасөспірімнің күшті жақтары бір міндетте мәселені шешуде басқа міндеттермен байланысына қатысты қолданылуы мүмкін.
   

• 
  жасөспірім қазір қандай потологиямен және стресс факторымен кезігіп отырады;
  
• 
  бұл жалпы ауырлық пен бөлек міндеттерге қандай әсері бар;
  
• 
  Бұның барлығын жеңуге көмектесетін қандай фактор бар;
  
• 
  Қандай қоғаныс факторлары мен иілгіштік аспектілерін активизациялауға болады;
  
• 
  Бұл қандай міндеттерді орындауға негізделген.
  

Өзін - өзі тексеру үшін сұрақтар:

1. 
   «Педагогикалық диагностика» анықтама беріңіз
   
2. 
   Психологиялық – педагогикалық диагностиканы ұйымдастырудың негізгі принциптерін бөліңіз және ашыңыз.
   
3. 
   « Психологиялық диагностика принциптерін бөліп көрсетіңіз.
   
4. 
   Компентенция анализі қалай жүргізіледі.
   

Ұсынылатын әдебиеттер : сабақ график негізінде.

Кілттік сөздер: әлеуметтену, әлеуметтік-педагогикалық іс-әрекет, психологиялық-педагогикалық диагностика, әлеуметтенгендік, даму, жетім балалар

Негізгі сұрақтар:

1. 
   Жетім балалардың әлеуметтенгендігінің әлеуметтік-педагогикалық диагностикасы
   
2. 
   Жетім балалардың әлеуметтенгендігінің психологиялық диагностикасы
   

1. 
   Жетім балалардың әлеуметтенгендігінің әлеуметтік-педагогикалық диагностикасы. Тәрбиеленушінің әлеуметтік деңгейінің диагностикасы тұлға дамуының әлеуметтік-педагогикалық-психологиялық ерекшеліктерін зерттеумен жүргізіледі. Тәрбиеленуші туралы ақпараттар әлеуметтік-педагогикалық диагностикамен жинақталады.:
   

• 
  Балаға қатысты жалпы ақпаратты жинақтау
  
• 
  Бала дамуының жалпы деңгейі ( жалпы даму, баланың мәдениеті, оқуға деген үлгерімі,дисциплина деңгейі, қызығушылықтары)
  
• 
  Тәрбиеленуші тұлғаның негізгі жақтары (дүниетанымы, моральдық сапалар, темперамент ерекшеліктері)
  
• 
  Баланың әлеуметтенуінің сипаты (сынып өмірінің қоғамдық жұмысына қатысу, қоғамдық жұмысты орындау сипаты)
  

2 кесте