Дәріс№19
КВЗ-ХЗ-О арбашаның манызды бөлігі
Қазіргі кезде барлық төрт өсті вагондар ЦНИИ-Х3 типіндегі арбашалармен жабдықталған (12.5-сурет). ЦНИИ-Х3 арбашасы екі бүйір рамадан, буксасы бар екі доңғалақ жұптарынан, орталық рессорлы аспадан, рессор үстілік арқалықтан, иінтіректі тежеуішті берілістен және шүбереннен (шкворень) тұрады. Бүйірліктің орта бөлігінде рессорлы жинақты орнатуға арналған құймасы бар ойықтар, ал бүйір жақтарда – буксалық торапқа арналынған ойықтар орналасқан. Буксалық ойықтардың жоғарғы бөлігінде бүйір қабырғалардың буксаларға сүйенуі үшін жасалған сақиналық құймалары, ал екі бүйірінде – бағыттаушылар (челюстер) бар. Бүйірліктің жоғарғы белдеуінде тежеуіш табандарының ілгіштерін бекітуге арналған кронштейндер орналасқан.
Рессор үстілік арқалықтың шүберенге арналған тесігі бар өкше астылығы, тежеуіштің иінтіректік өлі нүктесіне арналған тақтайы, сырғыма тіреулері, фрикциялық сыналарды орнатуға арналған құймалары, рессорлы жинақ серіппесінің жылжып кетуін болдырмайтын белдеме жерлері болады. Өкше астылық астындағы рессор үстілік арқалықтың ішінде, орта бөлігінде, қаттылық қырлары және шүберенге арналған тіреу болады. Өкшелік пен өкше астылықтың ортасынан металл шүберен өтеді. Арбашаның өкшелігі вагон рамасының тіреуі болып табылады да, ал сырғымалар бүйір күштер әсер еткенде шанақты ұстап тұрады.
Арбашаның рессорлы жинағы бес, алты немесе жеті екі қатарлық цилиндрлік серіппеден және фрикциялық тербеліс өшіргіштің екі сынасынан тұрады. Серіппе саны вагонның жүк көтерімділігіне байланысты болады.
Арбаша базасы – 1850 мм.
1 - доңғалақ жұбы; 2-бүйір рама; 3- сыналы тербеліс өшіргіші; 4-букса; 5-шүберен; 6- рессор үстілік арқалық; 7-рессорлы жинақ ; 8- тежегіштің рычагты берілісі;
9-сырғыма.
12.5-сурет. ЦНИИ-Х3 арбашасы
Дәріс№20
Арбашаның өлшемдері
Жүк көтерімділік вагондардың негізгі параметрі бола отырып, бір уақытта темір жол көлігінің маңызды параметрі болып саналады. Вагонның жүк көтерімділігі көп болған сайын, оның өтімділігі жоғары болады, яғни уақыт бірлігінде орындалатын тасымалдау саны ( көлемі бойынша). Вагон өнімділігі бір уақытта темір жол көлігінде еңбек өнімділігінің жанама көрсеткіші болып саналатыны белгілі.
Жүк көтерімділігі үлкен вагон ерекшеліктері:
тара коэффициентінің төмендеуі, себебі вагон жүк көтерімділігі көбейгенде, автотіркегіш қондырғысының, автотежегіш жабдығының, шанақтың шеткі қабырғаларының, жүріс бөліктерінің және кейбір элементтер құрылысының массасы өзгермейді немесе жүк көтерімділікке қарағанда, аз да болса жоғарылайды;
қозғалысқа меншікті кедергінің кемуі, нәтижесінде локомотив тұтынатын электр энергиясы мен отынға шығын азаяды немесе қозғалыс жылдамдығының ұлғаюына байланысты темір жолдың жұмыс жасау қабылеті, немесе пойыз массасының көбеюіне байланысты тасымалдау қабылеті жоғарылайды;
автотіркегішті, автотежегішті, роликті мойынтіректерді, тартудың прогрессивті түрлері мен қуатты локомотивті ұтымды пайдалану. Осыған байланысты оның массасы мен оның қозғалу жылдамдығы жоғарылайды;
вагон паркіне капиталды салымның азаюы немесе шығынның өзгеруінсіз оның қосынды жүк көтерімділігінің ұлғаюы, жүк көтерімділік бірлігіне металл шығынының азаюы;
маневрлік жұмысқа шығынның төмендеуі, вагондардың өлшенуі және жүктер құжаттарының дайындалуы;
жүк көтерімділік бірлігіне қатысты вагондарды жөндеу және күту бойынша шығынның азаюы.
Вагондар жүк көтерімділігінің қандай факторларға байланысты екендігін қарастырайық.
Жылжымалы құрам габариттерін ұтымды пайдалану және жүк айналымының құрылымынан шыға отырып, вагон жүк көтерімділігін келесі өрнекпен анықтауға болады
(1.13)
мұнда Vгаб — жылжымалы құрам габаритіне енгізу жолымен белгіленген, вагон өлшемдерімен есептелінген шанақ көлемі, м3;
Достарыңызбен бөлісу: |