137
жоспарлайды. Ол үшін «Бақытсыз Жамал» романына берілген бағаларды
сараптап, өз тарапыңнан баға беріп көр», - деген тапсырма ұсынылады.
Тапсырманы орындауда оқушылар қазақ әдебиетін зерттеуші Сергей Лазарев
атындағы шығыс тілдері институтының профессоры А.Крымскийдің тұңғыш
қазақ романының жарық көруін қуана құптап, оны «Қайғылы әйел тағдыры"
деп айтқан пікірін басшылыққа алуы мүмкін. 1914 жылы роман орыс тіліне
аударылған кезде мәскеулік профессор В.Гордлевский: «... роман жүгі оған
ауыр тиген, әңгіме өзегіне ол шындықты негіз еткен, халық тұрмысының
жанды суреті бар», - деп жазған. Осы пікірді де пайдалануға болады. Болмаса,
оқушы өзі іздеп басқа пікірді табады және солардың негізінде өз бағасын
береді.
Әрекетті бағалау аспектісінде оқушы өз әрекетіне бақылау жоспарлап,
оны жүзеге асыру үшін мына сұрақтар беріледі.
1. Жамалдың бақытсыздығына кім кінәлі?
2. Жамалдың бақытсыздығына әке-шешесінің қатысы бар ма? Бар болса,
олардың қай істерін жазғыру қажет?
3. Сәрсенбай Жамалдың бақыты туралы ойланды ма? Оның бай жермен
құда болуының Жамалдың болашағы үшін қажеті бар ма?
4. Сәрсенбай мен Шолпан бала тәрбиесіне қалай көңіл бөледі? Қыздары
Жамалды қалай өсіреді?
5. Сәрсенбай қызы Жамал арқылы неге қол жеткізуді армандады? Бұл
Сәрсенбайдың қандай қасиетін танытады?
Нәтижелерді /әрекет өнімін/ бағалау аспектісінде оқушы өз
әрекетінің нәтижесін өзі айқындаған критерийлер бойынша бағалайды.
Ұжымда, топта «Бақытсыз Жамал" романына берілген пікірлерге өз пікірін
қосып, оқушы шығарманы бағалайды.
Өзінің өсу деңгейін бағалау аспектісі
1. «Бақытсыз Жамал» романының сізге қандай пайдасы болды?
2. Одан не үйрендіңіз? Сол дәуірде өмір сүрсеңіз, өзіңіз не істер едіңіз?
3. Бас бостандығы дегенді қалай түсінесіз? Ол тек әйел адамға ғана керек
пе?
4. Романды оқымаған досыңызға, жақындарыңызға қандай кеңес берер
едіңіз?
5. Сөзіңіздің мәтінін жазбаша дайындаңыз. Өзіңіздің өсу деңгейіңізді
бағалаңыз.
Бұл сұрақтарға жауап бере отырып, оқушы өз әрекетіндегі жетістіктер
мен кемшіліктердің себебін анықтайды; қойылған міндетті шешуде кездескен
қиындықтарды атап көрсетеді және оларды болдырмаудың жолдарын ұсынады;
шешім қабылдауда ішкі мотивтер мен жағдаяттарды талдайды. Проблемаларды
шешу құзыреттілігі мен өзіндік менеджмент бойынша
оның барлық аспектілері
қамтылған сұрақтарды мұғалім
ауыстырып, өзгертіп, толықтырып бере алады.
Романды
интербелсенді
әдіс
арқылы
талдауда
ақпараттық
құзыреттіліктердің орны ерекше. Бұл құзыреттіліктердің
ақпараттық
ізденісті жоспарлауда оқушыларалдына қойылған міндетті шешуге қажетті