«Өрмекші» әдісі. Оқушылар шеңбер құрып, жіп шүйкесін бір-біріне беріп, жіптің бір шетінен ұстайды.Жіп шүйкесін бір-біріне беру кезінде оқушылар сұрақ-жауап беріп, өткен сабақты еске түсіреді (толық тақырыпты еске түсіру үшін, мұғалім сұрақ бағытына тірек сөздер бере алады). Оқу мақсаты оқылып, сабақ мақсатын оқушымұғалім біріге анықтайды.
Тірек сөздер немесе суреттер арқылы тақырып мазмұнын анықтайды.
|
|
|
|
|
|
Сабақтың ортасы
20 мин
|
Жаңа тақырыпты меңгерту
Жеке: «Insert» түртіп алу стратегиясын пайдалана отырып, тақырыпты оқиды, яғни оқушы оқи отырып, керекті сөздер мен терминдерді дәптерге жазып алады (бұл жұмыс барысында маңызды).
(Ж) «Кластер» әдісі арқылыэкономикалық географияны сипаттайтын графикалық органайзер құру. Үлгі:
Экономикалық география
|
өндіргіш күштердің орналасуы
|
өндіргіш күштердің дамуы
|
түрткіжайттар
|
жұмыс күші
|
өндіріс құралдары
|
Қ Б. «Дұрыс, бұрыс» әдісі
Т. Берілген тақырыпша бойынша:
а) түсінік беріңдер; ә) дәлел келтіріңдер.
1-топ: Экономика мен геоэкономика арасындағы байланыс пен айырмашылығын анықтау.
2-топ: Дүниежүзілік экономиканы жаһандандыру мен Қазақстанда көпвекторлы саясат арасындағы ерекшелікті анықтау.
3-топ: Не себептен соңғы уақытта Қазақстан экономикасы қарқынды дамып келеді? «Нұрлы жол» жаңа экономикалық саясатының қабылдануының себебін анықтау.
ҚБ. «Келісемін, келіспеймін», келісетіндер қол көтереді, келіспейтіндер көтермейді(нәтижесінде қанша оқушы дұрыс бағытта келе жатқанын бақылауға болады).
Оқулықпен жұмыс: 1-тапсырма 26-кесте. Қазақстанның геоэкономикалық жағдайына баға береді. Критерийлер бойынша «+»
«-» таңбасын қояды.
|
|
|
№
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Талқылау.
Кері байланыс: оқушы мен мұғалім арасында.
2-тапсырма:
Кескін картаға шегаралас мемлекеттерін түсіреді, стикер арқылы экономикалық дамуындағы әсерін жазып, жабыстырады немесе кестеге жазуға болады.
Қазақстанның көршілес елдері
|
Шегарада орналасқан өзендер, таулар
|
Экономиканың дамуына әсері (жағымды, жағымсыз)
|
Қырғызстан
|
Шу, Талас өзендері,
Тянь-Шань тауы
|
Түсті металлургия (алтын) мен
ауылшаруашылық өнімдерін Қазақстан өз экономикасында импорттайды
|
т.б.
|
|
|
3-тапсырма. Шығармашылық жұмыс
1) Қазақстанның геоэкономикалық жағдайының ерекшеліктерітуралы қысқаша аналитикалық анықтама жаз (негізгі дәлелді сипаттамасы); 2) Саяси картаның көмегімен сенің ойынша тиімді және тиімсіз геоэкономикалық жағдайы бар Латын Америкасының бес елін ата (ауызша атап шығады, егер үй тапсырмасы ретінде берілсе, кестеге және кескін картаға толтырған жөн).
Тиімді геоэкономикалық жағдайы (Латын Америкасы) бар елдер
|
Тиімсіз геоэкономикалық жағдайы (Латын Америкасы) бар елдер
|
|
|
|
|
ҚБ. «Түсінікті, түсініксіз»
|
|
Сабақтың соңы 8 мин
|
Кері байланыс: «Білім пирамидасы»
1.Түсіндіре алатын 4 мәлімет
2. Білген 3 мәлімет
3. Түсініксіз болған 2 мәлімет
4. Есте сақтап қалатын 1 мәлімет
Оқушы мен оқушы арасындағы кері байланыс
|
|
2 мин
|
Үй тапсырмасы
§ 67- 68. 3-тапсырма (1,2)
|
|
4-бөлім. ГЕОЭКОНОМИКА
4.1 ГЕОЭКОНОМИКА НЕГІЗДЕРІ
Шаруашылықты ұйымдастырудың аумақтық түрткіжайттары
|
Сабақ тақырыбы
|
69-70. Дүниежүзілік шаруашылық салаларының орналасуы
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына
сәйкес)
|
10.4.1.5. Шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік (аумақтық) түрткіжайттарды талдау
10.4.1.6. Дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру түрткіжайттарын талдау.
|
Сабақ мақсаттары
|
Барлық оқушылар: Шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік (аумақтық) түрткіжайттарды талдайды.
Оқушылардың көпшілігі: Шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік түрткіжайттарды,дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру түрткіжайттарын талдайды. Кейбір оқушылар: Шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік түрткіжайттарды, дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру түрткіжайттарын талдап, өмірде қолдану жолдарын қарастырады.
|
Бағалау өлшемдері
|
- шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік (аумақтық) түрткіжайттарды талдайды;
- шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік түрткіжайттарды, дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру түрткіжайттарын талдайды; - шаруашылық салаларын орналастыруда кеңістіктік түрткіжайттарды, дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру түрткіжайттарын талдап, өмірде қолдану жолдарын қарастырады.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп алып оқу Жазу дағдысы: кесте құру, толтыру, диаграмма салу, кескін картаға түсіру
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселені талқылау
Негізгі тірек сөздер тізбегі: «өнеркәсіптік аудандар», «индустриялық елдер», «аумақ»
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экономикалық тәрбие – экономикалық географиялық жағдайын сипаттай отырып, ұлтжандылыққа ынталандыру.
Ынтымақтастыққа баулу (кумулятивті тыңдалым арқылы өз ісәрекетін бақылау)
|
Пәнаралық байланыс
|
Тарих, математика
|
Тақырып бойынша
білімі
|
Дүниежүзіндегі шаруашылық, оның түрлері мен орналасу түрткіжайттары
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
10 мин
|
Ұйымдастыру кезеңі
Сыныпта қолайлы жағдай тудыру, эмоциялық бейімдеу.
«Калейдоскоп» әдісі. Сыныптың топқа бөлінуі коллаборативті орта құрайды.
Мұғалім оқушыларға берілген уақыт аралығында сөз тіркесінен сөз құрауға тапсырма береді (экономикалық география), ең көп сөз құраған топ жеңеді. Бұл тәсіл сабақтың басындағы эмоциялық кедергілерді жойып, топта топтық рухалуға және сабаққа ынталануға көмектеседі.
Үй тапсырмасын тексеру. «Ыстық орындық»
Оқушылар өткен тақырып бойынша сұрақтар
|
|
|
|
|
|
|
дайындап, қапшыққа салады. Ыстық орындықта отырған оқушы қапшықтың ішінен қағаздарды алып, жауап береді.
Жауап бере алмаса, сынып көмектеседі.
Мысал сұрақтар:
1. Экономикалық география мен геоэкономика арасындағы айырмашылықты ата.
«Игерді, игермеді» критерийімен бақыланады.
ҚБ. Мұғалімнің кері байланысы.
|
|
Сабақтыңортасы
20 мин
|
Жаңа тақырыпты меңгеру. «Ойлан, бірік, бөліс» стратегиясы тақырып мазмұнын түсіну үшін қолданылады.
Топ тақырыпшалар бойынша жұмыс жүргізеді. Бөліс кезінде сынып толықтай тақырып мазмұнын тыңдап, түсінеді (тыңдалым, айтылым)
1-топ: Дүниежүзілік шаруашылықтың негізгі тиімді жақтарын талда.
2-топ: Дүниежүзілік шаруашылықтың даму кезеңдерін сипатта.
3-топ: Экономикалық-географиялық жағдайы (ЭГЖ).
4-топ: Дүниежүзі елдерінің дүниежүзілік шаруашылықпен қамтылуы.
ҚБ. «Түсінікті, түсініксіз»
Оқулықпен жұмыс. Жазылым
1-топ: 28-кестені пайдаланып, әртүрлі әдеуметтікэкономикалық типтегі елдердің дүниежүзілік шаруашылықтағы рөлін көрсететін диаграмма құр, талда.
2-топ :28-кестеде берілген сызба бойынша дүниежүзілік шаруашылықтағы әртүрлі әлеуметтікэкономикалық елдердің орнына 29-кесте бойынша сипаттама бер, мұнда 1– тұрғындар саны, 2 – аумағы, 3 – ЖІӨ, 4 – тауарларды экспорттау.
Елдердің типтері
|
Дүниежүзілік шаруашылықтағы орны
|
Себептері
|
Экономикасы дамыған
|
1. 13,8
2 25,0
3 52,0
4 60,0
|
1
2
3
4
|
Даму үстіндегі
|
|
|
Экономикасы ауыспалы елдер
|
|
|
3-топ: Неліктен сауда орталығы қала аумағында ғана орналасқанын түсіндір (өз жауабыңды дәлелде).
4-топ: 3-тапсырма «SWOT-талдау» әдісі
Сен – кәсіпкерсің, SWOT жаса. Саған Нұр-Сұлтан қаласы немесе Нұра кентінде (немесе өз ауылыңда) жаңа іс бастау ұсынылды.
Қай елді мекенде 10 жылдан кейін үлкен капитал жинай аласың?
|
|
|
|
|
Нұр-
Сұлтан
|
Нұра
|
|
|
Жақсы жақтары (S)
|
|
|
Әлсіз жақтары (W)
|
|
|
Мүмкіндіктер (O)
|
|
|
Қауіп-қатер (T)
|
|
|
Дескриптор:
1. Географиялық орнының тиімділігіне қарай бизнес түрін анықтай алады;
2. Бизнес түріне қарай шикізат, өнімдердің түрлерін көбейте алу жолдарын анықтайды;
3. Тұтынушы сұранысының қанағаттандыру жолдарынқарастырады;
4. Бизнесті дамыту барысындағы кедергілерді анықтайды;
5. Капитал жинау мүмкіндіктерін қарастырады;
6. Түскен пайда мен шығын арасындағы тиімділікке баға бере алады.
7. Бизнестің дамуындағы тәуекелдер мен мүмкіндіктерді бағалайды.
Қорытынды жасау: Үлкен қалада мүмкіндіктер көп және тұтынушы саны да көбірек, ал аудан ішіндегі мүмкіндіктердің аздығы және өнімді тарату барысындағы түсімнен шығын арасында айырмашылығы аз болғандықтан және тұтынушы санының аздығын анықтай алады. ҚБ. «Келісемін, келіспеймін»
Мұғалім мен оқушы арасындағы кері байланыс.
Қорытындылау.
|
Сабақтың соңы 10 мин
|
Рефлексия. «Ой түйін»: «Менің өнеркәсібім». Туған жеріңде қандай өнеркәсіп дамытқан жөн, себепсалдарын айт.
|
|
Үй тапсырмасы. § 69-70. Дүниежүзілік елдердің кескін картасына экономикалық дамыған, дамушы елдер, экономикасы ауыспалы елдерді түсіріп, елдердің типін түспен белгіле.
|
|
4-бөлім. ГЕОЭКОНОМИКА
4.1 ГЕОЭКОНОМИКА НЕГІЗДЕРІ
Дүниежүзілік шаруашылықтың құрылымы
|
Сабақтың тақырыбы
|
71-72. Дүниежүзілік шаруашылықтың құрылымы мен түрлері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына
сәйкес)
|
10.4.1.7 Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалау 10.4.1.8 Дүниежүзі елдерін шаруашылық құрылымы бойынша жіктеу
|
Сабақ мақсаттары
|
Барлық оқушылар: Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалайды.
Оқушылардың көпшілігі: Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалауды, жіктейді.
Кейбір оқушылар: Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалауды, жіктеуді.
|
|
Қазақстан бойынша ерекшелігіне баға береді.
|
Бағалау өлшемдері
|
- Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалайды; - Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалайды және жіктейді;
- Дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалайды, жіктейді, Қазақстан бойынша ерекшелігіне баға береді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Жаңа ұғымдармен жұмыс: салалық құрылым, индустриялауға дейін,индустриялық, постиндустриялық
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Дүниежүзілік шаруашылық салаларының құрылымын Қазақстан бойынша салыстыра отырып, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.
Топтық жұмыс арқылы бірлескен оқуға бағыттау.
|
Пәнаралық байланыс
|
Тарих, математика, химия, биология
|
Тақырып бойынша
білімі
|
Дүниежүзілік шаруашылық салаларының орналасуы
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
10 мин
|
Психологиялық ахуал.
Ұйымдастыру кезеңі
Өткенге шолу. «Блиц сауалнама» әдісі арқылы үй тапсырмасындағы Кескін картамен жұмыс аясында тексеру.
Жаңа тақырып. Ой қозғау. «Кластер» Салалық құрылым (сызба) тақтада жазылады.
Салалық құрылым
«Блиц сауалнама» әдісі - Өндірістік салаға не жатады?
- Өндірістік салаға ... Дескриптор:
1. Өндірістік салаға толық сипаттама бере алады. 2. Өндірістік емес салаға толық смпаттама бере алады.
3. Өндірістік салаға мысалдар келтіре алады.
4. Өндірістік емес салаға мысалдар келтіреді.
- Сендердің ойыңша, бүгінгі сабақта немен танысамыз?
(Өнеркәсіптердің орналасуымен танысады.)
|
|
Сабақтың ортасы 25 мин
|
1-тапсырма. Оқулық бойынша мәтінмен жұмыс.
Мәтінді мұқият оқып, негізгі ұғымдарды белгілеп, тапсырманы дәптерге «Дүниежүзілік шаруашылық» тақырыбында концептуалды карта құрастыр. Үлгі:
|
Оқулық
|
|
|
|
|
|
Дескриптор:
1. Дүниежүзілік шаруашылықты атайды.
2. Дүниежүзілік шаруашылықтың салалық құрылымын жазады.
3. Дүниежүзілік экономиканың (секторлық) құрылымын жазады.
4. Дүниежүзілік шаруашылықта елдің қатысу деңгейін бағалау түрлерін жазады.
ҚБ. «Түсінікті, түсініксіз» - өзара бағалау. Кері байланыс: жақсы, тапсырманы орындай алдың.
(Т) 1-топ:
- Шикізатты өндіруде елдің халықаралық мамандануындағы артықшылықтары мен кемшіліктері қандай?
- Дайын өнім өндірісінде қандай?
Шикізатты өндіру
|
Дайын өнім өндірісі
|
ерекшелігі
|
ұқсастығы
|
ерекшелігі
|
|
|
|
|
|
|
|
- Өз қорытындыларың мен байқауларыңды Венн диаграммасына енгізіңдер.
Дескриптор:
1. Шикізатты өндіруде елдің халықаралық мамандануындағы артықшылықтарын айқындайды.
2. Шикізатты өндіруде елдің халықаралық мамандануындағы кемшіліктерін айқындайды.
3. Дайын өнім өндірісінің артықшылығын анықтайды.
4. Дайын өнім өндірісінің кемшілігін анықтайды.
2-топ: Шаруашылықтың экономикалық құрылымының дамуы (Кларк экономикасының секторлық үлгісі). 24-сызбаны түсіндір. Қазақстанмен салыстыр.
(Т) «Дүнижүзілік шаруашылық» тақырыбында концептуалды картасы негізінде «дүниежүзі елдерін
шаруашылық құрылымы бойынша жіктеу» тақырыбында Идея галереясын постер арқылы қорғау.
Әр топ идеяларын галереяға іліп, Қазақстанмен салыстыра отырып қорғайды.
ҚБ. Өзара бағалау: «Бағдаршам» (жасыл – бәрі түсінікті, сары – қиындықтар бар, қызыл – түсініспеушіліктер көп).
|
|
Сабақтың соңы 5 мин
|
Рефлексия: «Жетістік сатысы» Не білдім?
Не қиын болды?
Не қызық болды?
|
«Жетістік сатысы»
|
Үй тапсырмасы
§ 71-72. 1-қосымша бойынша ЖІӨ негізінде елдерді жікте (ЖІӨ бойынша ірі 10 ел, орташа 10 ел, кіші 10 ел). Себебін түсіндір.
|
|
4-бөлім. ГЕОЭКОНОМИКА
4.1 ГЕОЭКОНОМИКА НЕГІЗДЕРІ
Дүниежүзі шаруашылықтың аумақтық үлгілері
|
Сабақ тақырыбы
|
73-74. Дүниежүзілік шаруашылықтың үлгілері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес)
|
10.4.1.9 Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық үлгілерін талдау
|
Сабақ мақсаты
|
Барлық оқушылар: Шаруашылық қызметінің құрылымын оқып біледі, талдайды.
Оқушылардың көпшілігі: Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық үлгілерін талдап, саралайды.
Кейбір оқушылар: Экономикасы дамыған және дамушы елдердің аумақтық құрылымын бағалайды.
|
Бағалау өлшемдері
|
- Шаруашылық қызметінің құрылымын біледі, талдайды. - Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық үлгілерін талдайды, саралайды.
- Экономикасы дамыған және дамушы елдердің аумақтық құрылымын бағалайды.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: белгі қойып оқу
Жазу дағдысы: графикалық таңба құру
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселені талқылау
Негізгі тірек сөздер тізбегі: шаруашылық қызметінің құрылымы, экономикалық үлгі
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Рухани құндылықтар – дүниежүзі елдерін сипаттай отырып, туған жердің байлығын құрметтеуге ынталандыру. Ынтымақтастыққа баулу (бірлескен оқу)
|
Пәнаралық байланыс
|
Тарих
|
Тақырып бойынша
білімі
|
Өнеркәсіптердің орналасуы
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 10 мин
|
Ұйымдастыру кезеңі
«Домино» әдісі арқылы үй тапсырмасын тексеру. Оқу мақсатын оқи отырып, сабақтың мақсатын щығару.
Бастапқы білімдерін қайталау үшін «Дейін» және «Кейін» әдісін қолдану.
Оқытушылар кестенің бірінші бағанын толтырады,
|
|
|
|
|
|
|
содан кейін топтық спикері кесте жазбаларын оқиды, екінші бағанын сабақтың соңында толтырады.
Дейін Кейін
|
|
|
|
|
|
Сабақтың ортасы 20 мин
|
Жаңа тақырып:
Скрайбинг – Scribe - ағылшын сөзі – эскиздер мен суреттерді нобайлау. Қысқа уақыт аралығында мәтінді оқи отырып сызба құрастыру арқылы материалды түсінікті әрі сапалы етіп түсінуге, идеяны жеткізуге болады. (Т)
1-топ. Шаруашылық қызметі құрылымының үш кезеңі.
2-топ. Экономикалық дамыған және дамушы елдердің аймақтық құрылымын салыстыру. 3-топ. Өндірістік күштерді орналастыру түрткіжайттары. Дескриптор: 1-топ.
- шаруашылық қызметі құрылымының үш кезеңін атайды;
- постиндустриялық кезеңнің 5 белгісін атайды; - дүниежүзілік шаруашылықтың үлгісін анықтайды. 2-топ.
- аграрлы елдерге сипаттама береді;
- индустриялық елдерге сипаттама береді;
- жаңа индустриялық елдерге сипаттама береді; - шаруашылықтың аумақтық құрылымына сипаттама береді;
- экономикалық дамыған және дамушы елдердің аймақтық құрылымын салыстырады. 3-топ.
- өндірістік күштерді орналастыру түрткіжайттарын атайды.
ҚБ. «Түсінікті, түсініксіз»
Жеке. «Менің көзқарасым» оқылып, берілген ойпікірге өз көзқарасын білдіреді.
«Қолпаштау» әдісі
SCRUM-тақтасы аясында «Дүниежүзілік шаруашылықтың үлгілерін талдау» жобасын жасау (оқушының таңдауы бойынша).
SCRUM-тақтасы бағанадан тұрады: идея, қажет, жасау, талдау немесе тексеру, дайын жоба.
SCRUM шебері – топ басшысы
Әр топ өз жұмыстарын ортаға салады.
ҚБ. «Қолжетімді, қолжетімсіз»
|
|
Сабақтың соңы 10 мин
|
Біз «Дейін» және «Кейін» кестесіне қайтып келеміз.
«Кейін» бағанын толтырып, топта оқиды.
ҚБ. Өз-өздерін бағалайды «игердім, игермедім»
|
|
Үй тапсырмасы
|
Достарыңызбен бөлісу: |
