71
басталуы керек, ол педагогтың перспективті бағытталуына
негізделген блуы керек.
Келесі қарама-қарсылықтардың туындауы байқалуда:
Педагогтың кәсіби қызметінің талаптарына өсіп отырған
талаптар арасындағы және мұғалімнің жеке оқу бағдарламасын іске
асыруды қамтамасыз ететін және әлеуметтік компетенцияларды
құруға педагогтың кеңестікті құруға дайын болмауы;
Педагогтың кәсіби қалыптасқа қызметі мен модель ретінде
құрылған
дәстүрлі
«білімділік»
педагогикалық
қызмет
парадигмасына негізделген кәсіби білім беру арасындағы;
Білім беру процесіндегі субъектілерінің дамуындағы үзіліссіз
ауысып отыратын талаптарға аяқ асты әсер ету мен педагогты
даярлаудағы қалыптасқан жүйе арасындағы;
Жоғары компетентті маманға деген әлеуметтік тапсырыс пен
осындай
теріс
құбылыстарды
жоюға
құрылған,
бұрынғы
педагогикалық критерилер сияқты механизмдердің жоқтығы
арасындағы, педагогикалық көнеру, педагогтың кәсіби өсуінің кемуі
мен тоқтауы сияқты.
Педагогикаық қызмет өзінің табиғаты жағынан әлеуметтік
бола отырып жеке тұлғаның мүмкіндігіне байланысты оның өз кәсіби
компетенттігін қаншалықты іске асыра алына байланысты болады.
Б.М. Тепловтың айтуынша: «Қабілет деп жеке дара бір адамды
екінші адамнан айырып көрсететін психологиялық ерекшелікті
айтамыз.Қабілет қандай да болмасын жеке даралық ерекшелікті
атауға болмайды, тк қана қандайда бір немесе бірнеше әрекеттерді
жетістікпен атқара алатын ерекшелікті айтуға болады. Қабілет осы
адамдағы қолдан құрылған білімге жатпайды».
Компетенттік – бұл адам бойындағы қандай да бір сала
бойынша жинақталған білім мен тәірибе, яғни қызметке «өз ісін
біле» кірісе алатын ептілікті жалпы бағалаушы термин. Әдетте ол
нақты бір әлеуметтік-кәсіби статусы бар адамдарға қолданылады,
оның түсінігінің, білімі мен ептілігінің өзі атқаратын міндеттердің
күрделігіне және шешетін мәселесінің күрделігіне сәйкес келетін
адамды айтамыз.
Негізгі компетенттікті айырып көрсету бірнеше себептерге
байланысты:
Біріншіден, олар өз бойына білімді құрайтын интеллектуалды
және дағдылықты жинақтаған;
72
Екіншіден, «компитенттіктің негізгі көрсеткіші» түсінігіне
нәтижеден құрылатын білім беру мазмұнынын интерпретациялау
идеясы кіреді;
Үшіншіден, негізгі компитенттік интегративтік түрде болады,
оған мәдениет пен әрекеттің кең түрдегі саласына кіретін бірнеше
ептіліктер мен білім кіреді (ақпараттық, құқықтық т.б.)
2. Бастауыш сынып мұғалімінің педагогикалық қызметінің
жеке даралық стилі.
Төменгі сынып мұғалімінің ПҚЖС (педагогтық қызметтің жеке
дара стилі) оның қызметінің, қызметінің, ирархиялық құрылымының
жүйесі ретінде мына сипатар арқылы ұсынылады.
Мазмұндық сипаттар: 1) болашақ оқытушының алғышартты
бағыты: а) оқу процесіне; б) оқу нәтижесі мен процесіне; в) білім
беру нәтижесіне; 2) адекваттық – адекваттық емес түрде оқу-тәрбие
процесін жоспарлау; 3) оперативтік- педагогикалық қызмет түрлері
мен құралдарын қолдану барысындағы консервативтік; 4)
рефлективтік –интуитивтік.
Динамикалық сипаттама: 1) икемділік – дәстүрлілік; 2)
импульстық- сақтық: 3) тұрақтылық - өзгеріп отыратын жағдайларға
деген тұрақсыздық; 4) оқушыларға деген бір қалыпты эмоционалды-
дұрыс қарым-қатынас – тұрақсыз эмоционлды қарым-қатынас; 5)
жеке басының алаңдаушылығы – жеке басының алаңдаушылығының
болмауы; 6) қолайсыз жағдайда рефлексияны өзіне бағыттау –
жағдайға бағыттау-басқа адамдарға бағыттау.
Нәтижелі сипаттар: 1) бірегейлік – оқушылардың білімінің
бірегейсіздігі (белгілі бір уақыттағы); 2) Тұрақтылық – оқушылардың
білім деңгейінің бірегей еместігі; 3) пәнді оқуға деген жоғары –
ортаңғы – төмен деңгейдегі қызығушылықар.
Жоғарыда
айтылғандар
болашақ
төменгі
сынып
оқытушыларының
педагогикалық
әрекеттің
стилінің
интегрирленгендігін көрсетеді.
Жекелік стилдің интегрирленген сипатына басқа мұғалімдер
қалай қарайды.
3.Жеке даралық стилінің негізін құраушы педагогтың
компетенттігі.
Педагогикалық қызметтегі жеке дара стилді құру үшін
педагогтың мына компетенттері маңызды болап саналады.:
73
3. Жеке тұлғаның құндылықты-мағналық бағыт алуы.
өзінің ісіндегі өз рөлін сезіну
өзін-өзі көрсетуге деген қажеттілік
өмірін және кәсіби қызметін қызығушылықпен құру
Коммуникативтік компетенция:
әр тілде ауызша және жазбаша түрде сөйлеудің
технологиясын білу
оның ішінде компьютерлік бағдарламаны, Интернет арқылы
сөйлесу жолдарын білу
Ақпараттық компитенция:
өз бетімен іздену, сараптау және қажетті ақпаратты таңдай
білу;
педагогикалық
қызметті
нормативті-құқықтық
түрде
қамтамасыз ету;
ақпараттық технологияны меңгеру
Жалпы мәдени компетенттік:
ұлттық, жалпы адамдық мәдениетті білу;
өзіндік жеке аксиологиялық жүйені рефлектирлей білу;
әр түрлі этномәдениетке деген толеранттық.
Өзіндік дамудың компетенциясы:
өзінің жеке даралық потенциалын жандандыруға деген
қажеттілік;
өзін-өзі дамытуға деген ептілік
Танымдылық-шығармашылықтық компетенция:
мақсатты анықтай білу, жоспарлау, оқу-танымдылық қызмет
рефекциясын білу;
шығармашылық ептілігін дамыту;
өз бетімен жаңа білімдер алуға деген ептілік
Әлеуметтік-еңбек компетенттігі:
өзіне жауапкершілік ала білу;
қоғамның талабы мен өзінің қажеттілігін ұштасуын көрсету;
кәсіби қызметті өз бетімен орындауға деген дайындығы.
Педагогтың кәсіби компетенттігі:
белсенді өмір сүру;
кәсіби білім мен ептілік;
кәсіби жекелік қасиеттер;
Достарыңызбен бөлісу: | 
