175
Желдеткіштің тағы бір маңыздырақ сипаттамасы қалақшаның айналу
жылдамдығы (минутқа айналу) болып табылады. Қалақша неғұрлым тез
айналатын болса, желдеткіштің өнімділігі де соғұрлым жоғары. ДЭЕМ-да
пайдаланылатын желдеткіштердің жылдамдығы 1500..7 000 об/мин.
құрайды.
Өзге көрсеткішті конструктивті параметр қатарына желдеткіштің типтік
өлшемі де жатады. Көбірек таралған типтік өлшемдер – 60
х
60, 70
х
70,
80
х
80 мм, үлкен желдеткіштер (120
х
120 мм) сирек пайдаланылады.
Ауа арқылы салқындатудың негізгі кемшілігінің бірі – желдеткіш
жұмысынан
пайда
болатын
шудың
деңгейі
жоғары
болып
келеді.Желдеткіштен пайда болатын шу деңгейі акустикалық диапазонда
децибелмен өлшенеді жəне 20...50 дбА диапазонында өзгеруі мүмкін.
Желдеткіш шуының деңгейі 30дБА-дан аспайтын болса, онда ол желдеткіш
шусыз болып саналады (шудың фондық деңгейі тұрғын үй ішінде түнгі
уақыттарда 25 дБА). 80-миллиметрді желдеткіш шуының деңгейі орташа
есеппен алғанда, 120 миллиметрлі желдеткішке қарағанда екі есе жоғары
болады. Мұнымен қатар, желдеткіш шуына оның бекітілуі, жұмыстық
жылдамдығы, жүйелік корпустың конструкциясы жəне көлемі, желдеткіш
саңылауларының саны жəне бөлменің тозаңдануы да əсер етеді.
Желдеткіш шуының деңгейін азайту үшін процессор кристалының
температурасының ағымдағы мəні, қуат блогының жəне жүйелік
корпустың ішіне байланысты қалақшалардың айналу жылдамдығын
автоматты түрде басқаратын құрылғы пайдаланылады. Температура
ДЭЕМ-ның сипаттамалық нүктелерінде орналасатын термодатчикпен
өлшенеді.
Типтік басты тақта əдетте кулердің айналу жылдамдығын түрлендіру
үшін температура өлшегішпен қамтамасыз етіледі. Соңғы уақыттарда
термодатчиктер
жəне
желдеткіш
жылдамдығын
реттегіштер
видеокарталарда пайдаланыла бастады. Кулер желдеткішінің айналу
жылдамдығы, оның өнімділігі жəне шудың деңгейі жылу бөлумен тығыз
байланысты болып келетін процессор жүктемесіне жəне термодатчик
орналасқан орындағы ауа температурасына байланысты болады. Датчиктер
кулер желдеткішінің жанына, радиатор іргетасына жəне процессор
кристалының өзінің жанына орналастырылады.
Процессордың толықтай жүктемесі кезінде желдеткіш двигателінің
орамына қуаттың максималды кернеуі беріледі, процессор жүктемесінің
төмендеуінен ол, ротор айналымының санын, оның өнімділігін жəне
шудың деңгейін 1,5-2 есеге төмендете отырып, пропорционалды түрде
азаяды.
176
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
1. Жүйелік блоктың құрамдас бөліктерін тізіп шығы-
ңыз.
2. Бет панелінде қандай басқару органдары орналас-
тырылады?
3. Жүйелік тақша дегеніміз не?
4. Жүйелік тақшада орналасқан негізгі құрылғылар
мен жалғағыштарды тізіп шығыңыз.
5. ЖСҚ модульдерін салыстырыңыз: SIMM, DIMM және
SODIMM.
6. Жад модулінде жаңылыстарды бейтараптандыру
үшін қандай шаралар қабылданады?
7. Бейнекарта дегеніміз не? Оның негізгі тораптары
мен параметрлерін атаңыз.
8. Нақты бейнежүйенің максималды ажыратымды-
лығы және көрсететін түстер саны неге байланысты?
9. Иілгіш дисктерге арналған дискжетектер қандай
бөліктерден тұрады?
10. Қатқыл магниттік дисктердегі жинақтауыш дегені-
міз не?
11. Жинақтауыштез әрекеттігі қалай бағаланады және
неге байланысты?
12. CD- жәнеDVD- жинақтауыштар неден тұрады?
13. Оптикалық дисктен ақпаратты жазу және жіберу
неге негізделген?
14. Жерлендіру қандай қызмет атқарады?
15. Қорек блогының құрылымдық сұлбасын сипатта-
ңыз.
16. ЖЕЭМ салқындату жүйесіне қандай жалпы талаптар
қойылады?
17. Процессорлық БҚЕЖ-ның жылу тәртібін қамтамасыз
ету үшін қандай техникалық құралдар қолданы-
лады?
18. Термодатчиктер қандай мақсатпен қолданылады?
177
4.3.
МОНИТОРЛАР
4.3.1. Негізгі техникалық сипаттамалар
Монитор (дисплей) — экранға мəтіндік жəне графикалық ақпаратты
визуалды шығаруға арналған құрал. Мониторлардың құрастырылымы
қағидалары адамның көру қабілетінің ерекшеліктеріне негізделген — көз
торы екі түрлі фоторецептордан тұрады: біреуі түстерді ажыратады;
екіншісі түстерді ажыратпайды, бірақ жарыққа деген ерекше сезгіштікке
ие. Адам ұсақ бөлшектердің түстерін ажыратпайды жəне жылдамдығы
секундына 24 кадрдан асатын бақылау объектінің жылдам өзгерістерін
белгілей алмайды.
Алғашқы дисплейлермонохромды болды. Қазіргі кезеңде ЖЕЭМ-да тек
түрлі-түсті мониторлар қолданылады, олар екі негізгі технологиямен
ұсынылған: электрон-сəулелі жəне сұйық кристалды (4.24-сур.).
Мониторлар қорек блогы, бейнеленуді реттеу, түрлі-түсті түзетумен
жабдықталған жəне бейнекартамен басқарылады. Барлық заманауи түрлі-
түсті мониторлар 65 мың əртүрлі реңктердің (HighColorстандарты)жəне
16,7 млн түстердің (TrueColorстандарты)сапалы түс жіберілуін қамтамасыз
етеді.
Дисплейлердиагональ бойынша өлшемімен (дюймдерде), нүктелердің
арасындағы қашықтықпен (нүкте қадамы) жəне нүктенің мөлшерімен
сипатталады.
4.24. Мониторлар:
а — сұйық кристалдық; б — электронды-сәулелі
Достарыңызбен бөлісу: |
