Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика академиясы

1. Бейсенова Г.С. Менеджмент в сестринском деле. Учебник. Алматы: ТОО «Книга», 2001г.-144с.

социально-экономического развития республики Казахстан, Алматы-2003

5. Трушкина Л.Ю., Тлепцеришев Р.А., Трушкин А.Г., Демьянова Л.М. Экономика

и управление здравоохранением: Учебное пособие. Ростов н/Д: Феникс,

2003 – 384с.

1.Команда түсінігіне анықтама беріңіз.

2.Команда жұмысының принциптерін атаңыз.

3.Команданы ұйымдастырудағы «плюстерді» атаңыз.

4.Команданы ұйымдастырудағы «минустерді» атаңыз.

5.Команданы құруда қандай әрекеттер қажет?

Бизнес-жоспар екі қызығушы жақтың қатысуымен болатын ,бизнес-жоспарды жазу процесін көрсетеді:заттарын салуда тиімділігін бағалайтын инвестор және мекеменің қызметкері немесе кеңесші тұлға және орындаушылар.

Бірінші кезекте бизнес-жоспарлау инвесторға қажетті, өйткені мекеменің тағдыры байланысты болғандықтан, осы себептен инвестордың тікелей қатысуынсыз болмайды.

Кәсіпкерге бизнес-жоспарлаудың беретін жетістіктері:

-өзінің ой-пікірін ойланып,қорытып,қабілетін қағаз түрінде есептесу жолымен алуа мүмкіндік береді;

-қағаз түріндегі нұсқа кәсіпкердің көп қателігін және қажетсіз шығындарынан сақтап,ақшаны,уақыт пен жүйкені үнемдейді;

-кәсіпкерге мекеме жұмысының механизмін және нарық ортасында тиімділігіне әрекет етеді;

Бизнес-жоспарлау бастапқыда мекемені басқарудың негізгі құралы ретінде саналғандықтан,оның әрекеттерінің тиімділігін анықтайды.Бизнес-жоспарлау әрекеттердің және денсаулық сақтау обьектілерінің перспективалық дамуын, осының нәтижесінде нарықтық экономиканың спецификасы,бәсекенің шарттары және денсаулық сақтау обьектілері өзінің қызметтерін тұтынушылар санының жоғарылауына,тартады.

Бизнес-жоспар денсаулық сақтау обьектілерінің дамуының инвестициясын- да перспективасын есептеп, (экономикалық және қаржылық мақсаттық) және медициналық ұйымдардың әкімшілеріне, қызметкерлеріне, потенциалды инвесторларға қажет екенін көрсетеді.Бизнес-жоспар біріншіден,денсаулық сақтау әрекетінің бағыттарын құраса, екіншіден бәсеке жағдайында дәрежесінің тұрақтылығын анықтауға мүмкіндік береді, үшіншіден, сыртқы инвесторлардан қаржылық қорды алудағы басты құралы болып табылады. Бизнес-жоспарды құруда экономикалық категорияны, кіріс,шығыс, құндылы- ғы, түсімі,ақшалай көлемін сенімді түрде бағаланады.Бизнес-жоспардың құрылуы денсаулық сақтау обьектілерінің қойылған мақсаттарға жетуін бағалайды.Бизнес-жоспарды өңдеу кезінде,медициналық қызметтің тұрғындарға қандай категорияға есептескенін анықтауға болады.

Бизнес-жоспарды өңдеу кезінде қойылғанмен, денсаулық сақтау обьектілерінің жағдайын функционалды жүргізілмейді.Бұл ішкі резервтерді іздеуде, сыртқы факторларды нейтрализациялауды көрсетіп,медициналық қыз меттің бәсекеге қабілеттілігін көрсетеді.

Денсаулық сақтау обьектілерінің бизнес-жоспарының құрылымы келесі бөліммен тұрады:

1.медициналық ұйымдарға қысқаша сипаттама

2.аннотация

3.жобаның мағынасы

4.өндірістік жоспар

5.маркетинг жоспары

6.ұйымдастырушылық жоспар

7.қаржылық жоспар

8.тиімділікті бағалау

Медициналық ұйымның қысқаша сипаттамасы:

1. Заңды мекенжай

2. (жарғы, жағдай дәрiгерлiк ұйым) бизнес- жоспарлауды жататын деятельнсоти заңдылық және мүмкiндiк растайтын денсаулық сақтаулар объекттiң заңға сүйенген мәртебе жамандайтын шыдам немесе документке сiлтемелер.

3. (дәрiгерлiк, медицина-әлеуметтiк, медицина медицина - педагогикалық, фармацевтикалық және тағы басқалар) қызметтiң түрлерiнiң тiзiмi.

Жоспардың түсiнiктемесi

Түсiнiктеме шешiм бизнес-жоспар құрастыру сияқты рәсімделеді, бiрақ техникалық ресiмдеудi процессте ол басында орналасады. Аннтотация бизнес-жоспардың iске асыруының жанында негiзгi экономикалық және қаржы нәтижелерiнiң қызметтегi сұраныс күтiлетiн ұсынылатын шаралары туралы қысқаша түсiндiрулер болуы керек, негiзгi қаржыландыру көздер туралы, әлеуметтiк мәселелердi шешiм туралы.

Ұсынылатын шаралардың негiзгi экономикалық және қаржы нәтижелерi кестенiң түрiндегi ыңғайлы көрсету.

Саладағы iстердiң жағдайының талдауы:

Берілген мәлімет бойынша, салаға негiзiнен осы талдаудың жүргiзiлуi керек. Қорытындысында бас экономикалық, әлеуметтiк және технологиялық тенденциялар инфляцияның төңiрегiдегi және тұрғынның тұрмыс дәрежесiнiң болжамдарына ықпал ететiнiң асты сызылу керек. Ақылы қызметте бағалары туралы статистикалық мекемелердiң , мәліметтері қолданылады.

ІV. Жобаның мәнi

Жобаның мәнi жоспарлалатын қызметтi және дәрiгерлiк қызметтер толық түсiндiрiп беруi керек. Кадрлармен және артықшылықтармен салыстырғанда бәсекелес ұсыныстармен сiздiң жобаңызға ие болатынын асты сызылуға керек. Барлық патенттердiң мiндеттi түрде көрсету, лицензия (бизнес-жоспарға қосымшада сертификаттардың көшiрмесi елестетуi керек, лицензия) жобаларда қолданылатын ноу-хау. Бөлiм бұл тұтынушының мiнездемесiнде болады. Нарықтың сегменттеуi ептеген шаруашылық есептi бөлiмшесi тiптi шеңберiнде болады.. Бұл мәлiметтердi V те бөлiмде Маркетинг жоспарында

қолданылады. Жобаның салмақты артықшылықтарының бiрi қолдану икемдi бағалар болып табылады. Аяйтын бағалар бойынша контингенттердiң қорғалынбағандықтан, нарықтың сегменттеуi тұрғынның төлеу қабылетi, қызмет көрсетудiң мүмкiндiгіне байланысты әлеуметтiк немесе жобаның қоғамдық маңыздылығын тегiн көтередi, қайрымдылықтың жолымен инвесторлардың тартуына мүмкiндiк туғызады.

V. Өндiрiстiк жоспар

Өндiрiстiк жоспар жобаның тiкелей заттық-техникалық мәлiметтiң дәйектемесi болып табылады. Басқару механизмы және сапаны бақылау осы жерде көрсетiледi, технологиялық үдерiс толық суреттеледi.

Технологиялық үдерiстi сипаттамада және сапаны бақылаулар (қызмет көрсетудi стандарт және бағалы стандарт) клинико - статистикалық топтардың негiзгi параметрлерi қолдануға болады.

V. Маркетинг жоспары

Маркетинг жоспары сiздiң қызметтердiң сату саясатыңыздың сипаттамасы және баға белгiлеудi сипаттама, сонымен бiрге таратушы және жарнамалық стратегия қосуы керек. үш негiзгi моменттерге ықыласы ерекше аудару керек:

сату көлемiнiң болжауы;

тұтынушылардың тартуы;

тұтынушыға қызмет көрсету.

Күтiлетiн iске асырудың көлемi нақты және жеке факторларға, саладағы нарықтың ерекшелiктерiнің көпшiлiгiнде тәуелдi болады.

V. Ұйымдастыру жоспары

Ұйымдастыру жоспарының келесi сұрақтарға жауаптары болуы керек:

1. Коммерциялық жұмыстың жоспары дәрiгерлiк ұйымның заңды мәртебесi iске асыру барысында қалай өзгередi?

2. Дәрiгерлiк ұйыммен басқарудағы өзгерiстерi неткен осы шараларды енгiзуде болады?

3. Дәрiгерлiк ұйымның ұйымдастыру - функционалдық құрылымы болады?

V. Бiртұтас қаржы жоспар

Бiртұтас қаржы жоспар жоспарланатын шаралар туралы пiкiр үшiн негiз болып табылады. Стратегиялық функциядан тысқары, бiртұтас қаржы жоспарды басқаруда iске асатын бағдарламалардың ақшалай тарабымен жедел орындалады. Бiртұтас қаржы жоспарды өңдеудiң жанында келесi құжаттар дайындалуы керек:

1. Iргелi салым және қаржыландыру көздерінің құрылымы.

2. Сату көлемiнiң болжамы.

3. Өндiрiс және қызметтердiң iске асыруына шығындар.

4. Жобаның iске асыруының мерзiмiне ақшалай түсулер және төлеулерiн жоспар.

Сату көлемiнiң болжамы еңбекпен тапқан қазыналардың санының болжамы үшiн кризистiк болып табылады.

1. Бейсенова Г.С. Менеджмент в сестринском деле. Учебник. Алматы: ТОО «Книга», 2001г.-144с.

ред. Г.П. Котельникова. – ростов н/Д: Феникс, 2006. – 666с.

и управление здравоохранением: Учебное пособие. Ростов н/Д: Феникс,

2003 – 384с.

Қорытынды сұрақтары:

1.Бизнес-жоспар нені білдіреді?

2.Бизнес-жоспардың құрылымын атаңыз.

11.Тақырыбы: Стратегиялық жоспарлау. Жоспарлау функциясының негізі.

Мақсаты:Стратегиялық жоспарлаудың кезеңдерін оқыту.

Дәріс тезистері:

Стратегиялық жоспарлау - бұл ұйымның мақсаттарының таңдауының процессi және олардың табысы болатын стратегиялық басқарудың функциялардың бiр түрі. Стратегиялық жоспарлау барлық басқарушылық шешiмдер үшiн негiздi қамтамасыз етедi. Ұйым, себеп және бақылаудың функциялары өндiруге стратегиялық жоспар бағытталған. Стратегиялық жоспарлау артықшылықты пайдаланбай, ұйым негiзiнен және жеке адамдар мақсаттар және бiрлескен кәсiпорынның бағытының бағаның айқын әдiстерiнен айырылады. Стратегиялық жоспарлауды процесс ұйымның мүшелерiнiң басқаруы үшiн негiздi қамтамасыз етедi. Ұйымдастыру және құрылымдық өзгерiстер серiктестiкте болу , табысты дамыту үшiн қажеттi акционерлерге және серiктестiктердiң менеджментiне стратегиялық жоспарлауды жүйе бағытпен және кәсiпкерлiктiң дамудың екпiнiмен тағайындалып, глобалдi нарық тенденциясын сызып, түсiнуге мүмкiндiк бередi, ол үшiн бәсекеге түсе алатын, оның артықшылығына мүмкіндік береді.Бірақ жағдай ауысып, сауалдарды көрсеткендей, компаниялар көбірек , орта бизнесті көрсетушілер, стратегиялық жоспарлаудың сұрақтарымен жұмыс істейтін болады.

1. 
   Миссияның анықталуы және ұйымның мақсаты.
   
2. 
   Ортаны талдау, ақпаратты жинау, фирманың әлсіз және күшт іжағын талдау, сыртқы және ішкі ақпараттың негізге алуын қамтиды.
   
3. 
   Стратегияны таңдау.
   
4. 
   Стратегияны іске асыру.
   
5. 
   Бағалау және орындалуын бақылау.
   

• нақтылы уақыт интервалына айқын бағыт;

• дәлдiк және өлшенетiндiк;

• қайшылық еместiк және басқа тапсырмалары бар келiсушiлiк және қорлармен;

• адрестiлiк және тексерiнгiштiк. нақтылы уақыт интервалына айқын бағыт;

• дәлдiк және өлшенетiндiк;

• қайшылық еместiк және басқа тапсырмалары бар келiсушiлiк және қорлармен;

• мекен-жайлық және тексергiштiк.

Стратегиялық жоспарлауды негiзгi элемент болып табылған стратегиялық талдау немесе (құнсызданатын серiктестiктiң талдауын жағдайда) портфел талдаулары деп атайды . Әдебиетте портфел талдауы кәсiпорынның басқаруы көмегiмен және перспективалы оның бағыттарында құралдардың салуын мақсаты бар өз қызметiн айқындап бағалайтын стратегиялық басқаруды аспап ретiнде болатынын атап өтедi. Портфел талдауын негiзгi әдiсі екi өлшемдi матрицалардың құрастыруы болып табылады. Мұндай матрицалар көмегiмен өндiрiстердiң салыстыруында болады, өнiм тиiстi белгiлер бойынша, процесс, бөлiмшені көрсетіледі.

Қоршаған ортасының стратегиялық талдауы оны зерттеуi үш құрайтын ойлайды:

• сыртқы орта;

• тiкелей орта;

• ұйымдар iшкi орта.

Стратегияның таңдауы. Стратегиялық таңдау iске асыру үшiн ұйымның дамудың талғаулы бағыттарының құрастыруы, олардың бағасы және жақсы стратегиялық екiнiң бiрiнiң таңдауы ойлайды. Сонымен бiрге сандық болжамдау әдiс қосатын арнайы құрал-сайманды қолданылады, өңдеу келешек дамытудың сценарилары, (матрица Бкг, маккинзи, SWOTтiң матрица - талдау тағы басқалар) портфел талдауы орын алады. Стратегия - бұл салаға қатысты ұйымның дамулары, ұзақ мерзiмдi сапалы нақтылы бағыт, жүйе позициясы, құрал және оның қызметiнiң формасы.

Стратегия - мақсатка жетудін кұралы, пайдалы ең көп шамада алу үшін ресурстарды қалай пайдалану керектігін кеңінен ұғындыратын тұжырымдама.

Стратегиялык мәселеге өндіруге қажетті өнімдер мен кызметтерді талдау, осы өнімдерді сатуға болатын нарықтар мен тұтынушыларды таңдау жатады.

Мақсаттарға қол жеткізу бірқатар мәселелерді шешуді қажет етеді: стратегиялык, әкімшілік, оперативтік. Бизнес мәселелері бойынша тәжірибелі маман фирманы жетістікке жеткізетін өзгеше стратегияларды танып, көре біледі.

Жоспарлау біліктілігіне және адамның психикалық, физикалық жүктемесіне сәйкес қызметкерлерді қолданылады.

Стратегияны тандау барысында орталарға, әрекеттердің тактикалык мағынасына, белсенді стратегияларды тандауына баға беріледі.

Таңдамалы стратегияны бағалау сұраққа жауап ретінде қарастырылады:таңдалынған стратегия фирманың табысқа жеткізілуіне жол бере ма деген. Егер стратегия фирманың мақсаттарымен сайкес болса, қалғаны келесі бағыттармен бағалау жүргізіледі:

• 
  Ортаның талаптарына және таңдалған стратегияның жағдайына сәйкес;
  
• 
  Фирманың мүмкіндіктері және таңдалынған стратегияның потенциалына сәйкес;
  
• 
  Стратегияға байланған, қатердің ерекшелігі.
  

•Екiұштылықтар және стратегиялық жобаның есептеулердiң дәлсiздiгi артынан оңай айналып кете алады;

•Бұл мүмкiн емес шығындарды жоспарланған нәтижелерге алып келуi керек. Тәжiрибеге қарағанда өндiрiстiк бақылау бюджетке бақылау жүргізбей,

бiрақ шығындардың орны толатындығындай шоғырландыруы керек.

Әрбiр бақылау нүктесiнде тiршiлiк циклда iшiнде жаңа тауардың шығындарының орны толатындығының бағасын жасауға керек. Орны толатын болғандықтан бақылау деңгейiнен асады, ал iске асыруда жоба жалғастыру керек. Ол қашан бұл деңгейден төмен болады, тағы басқа мүмкiндiк қарап шығу керек, соның iшiнде жобаның тоқтатылуына жол берема білу керек.

Стратегиялық жоспарлаудың процесстегi жоғарғы басқарудың функциялары:

•Ортаның күйiн терең зерттеу, мақсат және стратегиялардың өңдеуi:

•фирманың қызметкерлерiне дейiн нақтылы мақсаттар және стратегиялардың кең жеткiзуден астам идеяларының мәнi және мақсаттардың мағынасының ақырғы айқындауы.

Қорлардың фирмасында шешiм қабылдау қолдануының тиiмдiлiгi бойынша:

• Шешiмдер ұйымдық құрылымға байланысты.

• Фирмада өзгерiстердi өткiзу қажеттi.

• Стратегияның орындалу жоспарының қайта қаралуы болжанбаған жағдайда.

ред. Г.П. Котельникова. – ростов н/Д: Феникс, 2006. – 666с.

и управление здравоохранением: Учебное пособие. Ростов н/Д: Феникс,

2003 – 384с.
Қорытынды сұрақтары:

1. Стратегиялық жоспарлаудың жүйесі нені білдіреді?

2. Стратегиялық жоспарлаудың процессі қанша кезеңдерден тұрады?

3. Стратегиялық жоспарлаудың мақсаттарын атаңыз.

Қызметкерлерді басқару -қызметкерлерді басқару әдістері және кадрлық саясат стратегиясы, концепцияны өңдеуін қамтиды, қызметкерлерді басқару жүйесінің бөлімшелерінің мамандары және жетекшілері, ұйымның жетекшілік құрамының әрекет етуіне мақсатты бағытталған. Басқару концепциясы – нақты ұйымды жүзеге асыру механизмін қалыптастыруының тәжірибелік ұйымдастық қатынасын, қызметкерлерді басқару әдісі және принциптері, міндеттері, мазмұнның анықталуы.

Қызметкерлерді басқару әдістері.

• 
  Әкімшіліктік
  
• 
  Экономикалық
  
• 
  Әлеуметтік
  
• 
  Психологиялық
  

Әкімшіліктік әдіс- борыш сезімі, еңбек дисциплинасының қажеттілігі, жүргізу түйінімен бағытталған.

Бақылау –ұйымның өз мақсаттарына жетудің қамтамасыз етудің процесі, яғни жұмысты түзетумен бірге қойылған мақсаттың орындалу ісін жүйелік түрде қадағалау.

Экономикалық әдіс- қызметкерлердің жеке және еңбекте моральдық стимулын қолдануда жүзеге асырылады.

Кадрларды басқару – еңбекті бағалау және бақылауды реттеу және мотивация, кадрларды бөлу, жетілдіру, іріктеу, жоспарлау негізінде күш қолдану және адамзаттық ресурстарды басқарудың үзіліссіз динамикалық процесі.

Көшбасшы-алға қойылған мақсатқа жету үрдісінде,топтар мен индивуумдарды гармониялық және еркін түрде тартушы тұлға.

Менеджмент адамзаттық және физикалық ресурстармен басқарып, ұйымдасқан түрде бірігуі, мақсатына жетуде жұмысшылардың еңбегінің моральдық жағдайының жоғары деңгейде қанағаттандырылуы мен күш пен уақыттың текке жұмсалмауы.

Менеджмент адамзаттық және физикалық ресурстармен басқарып, ұйымдасқан түрде бірігуі, мақсатына жетуде жұмысшылардың еңбегінің моральдық жағдайының жоғары деңгейде қанағаттандырылуы мен күш пен уақыттың текке жұмсалмауы.

Әлеуметтік - психологиялық әдіс - психологиялық қабылдаудың көмегімен тұлғалыққа әсер етуі және еңбекке моральдық стимулын қолдануға негізделген.

Басқару-денсаулық сақтаудың қорларын рациональды қолдану және емдік-профилактикалық іс-шаралардың сапасын жақсарту жолымен мақсаттың жетістіктеріне тиімді жету.

Менеджер,жетекші

Алға қойылған мақсатқа жетуде ұйымның қорларының таралуы бойынша қабылданған шешімдері және өкілеттік билігін қамтитын маман.

Менеджер

Қоғамдық өндіріс жүйесінде басқарушы, дипломат, лидер, тәрбиеші, жаңашыл (жаңа идеяларды тез кабылдайды деген мағынада), адамдық асыл касиеттерді бойына сіңірген тұлға.

Ұйымның ішкі ортасы

• 
  Ұйымның мақсаты
  
• 
  Ұйымның құрылымы
  
• 
  Міндеті
  
• 
  Технология
  
• 
  Адамдар (еңбек ресурсы)
  

• 
  Жоспарлау
  

• 
  Ұйымдастыру
  

• 
  Мотивация
  

• 
  Бақылау
  

Жетекшінің сапасы

• 
  Компетенттілік
  
• 
  Кәсібилік
  
• 
  Адалдық
  
• 
  Интеллект
  
• 
  Адамдарды түсіну қабілеттілігі
  
• 
  Көзқарастардың тұрақтылығы
  
• 
  Өзіне сенімді
  
• 
  Қарапайым
  
• 
  Білімді
  

• 
  Реформатор
  
• 
  Шиеленістерді шешуші өкіл
  
• 
  Ресурстарды таратылуына жауапты
  

• 
  Тұлғааралық қатынастарда
  

• 
  Ақпараттық салада
  

• 
  Шешімдерді қабылдауда
  

1.Қызметкерлерді басқару нені қамтиды?

2.Қызметкерлерді басқару әдістерін атаңыз.

3.Қызметкерлерді басқару мақсаты неден тұрады?

Менеджментте жалпы принциптер, ғылыми жолдар, адамзаттық әрекетке басқару саласына сипат жүзеге асырылуда.Бірақ медицина саласында басқару өзінің арнайы ерекшеліктерін, келес іфакторларын қамтиды.

1.Медицина қызметкерлері жауапты миссияны орындап, адамдардың денсаулық жағдайын және өмірді қорғау мәселелерімен қолдары бос болмайды.Бұл жағдайда басқарушылық шешімнің дұрыстығы және қатенің бағасы өте жоғары болуымен маңызды.

2. Дәрігер мен медбикенің жұмыс істеу процесінде бір бірімен белсенді кәсіби араласу, науқастардың туыстарымен, басқа да мамандардың өзара араласуы, тұрғындардың денсаулық жағдайының медиицналық емес секторларының өзара әрекетімен іске асырылады. (Мемсанқадағалау,полиция, құтқару қызметі, транс­порт, коммуналды қызмет т.б.).

3. Медициналық қызметкер , жетекші , кәсіби тұлғааралық коммуникацияны тәрбилеу, интеллектуал және мәдени адам деңгейде, жстық, этникалық, религеоздық ерекшеліктері, сенімді психологиялық қатынасты табу және қамтамасыз ету керек.

4. Күрделілендіру және технологизациялау, ақпараттық айқындық, денсаулық сақтауды дәрі-дәрмектендіру, басқарушылық біліктілікті, медициналық секілді жетекшілікті жүйелік түрде жоғарылатуді талап етеді.

5. Генетиктердің табысы, трансплантология, вирустық аурулардың қатерлі дамуы, медиицна қызметкерлерінің алдында жаңа және күрделі моральді-этикалық әлеуметтік-психологиялық мәселелер, басқарушылық шешімдердің пайда болуына әсер етеді.

6. Қоғамда әлеуметтік ауыртпалық емдік-профилактикалық мекемелерінде байқалады.Себебі ұжымда психологиялық ауыртпалық , еңбек ақының төмендігінен, дәрежесіне сай болмауынан, медиицна қызметкерлернің қарқындылығынан, кәсіби қатерден (вирусты гепатит, АИТС), беделдің жеткіліксіздііііігі, медбикенің мамандығының әлеуметтік қорғалуының төмендігі, басқада экономикалық, ұйымдастырушылық-басқарушылық және әлеуметтік-психологиялық фактор болып табылады.