Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика академиясы

социально-экономического развития республики Казахстан, Алматы-2003

1.Денсаулық сақтау жүйесін реформалаудың ерекшелігін атаңыз.

2.Медицина саласында басқаруға әсер ететін факторларды атаңыз.
14.Тақырыбы: Денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің мақсаты мен бағыттарының идеологиясы

Мақсаты: Денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің мақсаты мен бағыттарының идеологиясын оқыту.

Дәріс тезистері:

Денсаулық сақтаудың бірыңғай ұлттық жүйесін құру азаматтардың денсаулығын жақсарту, саланы басқару тиімділігін арттыруға бағытталған денсаулық сақтаудың жүйелі қайта құрылуы қажеттілігінен туындап отыр

Денсаулық сақтау жүйесінде тегін медициналық көмектің кепілді көлемінің медициналық қызметтерін орталықтандырылған мемлекеттік төлеушіні кезең-кезеңімен енгізу мәселесі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 23 желтоқсандағы №1213 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2009-2011 жылдарға арналған стратегиялық жоспарымен қарастырылған.

Қазақстан Республикасында денсаулық сақтаудың бірыңғай ұлттық жүйесін жасау мақсаты пациенттің дәрігер мен медициналық ұйымдарды ерікті таңдау қағидасына медициналық қызметтерді көрсету процесінің бәсекелестік ортасын және айқындығын қалыптастыруға негізделген денсаулық сақтау саласын басқару моделі болып табылады.

ҚР-да денсаулық сақтаудың Бірыңғай ұлттық жүйесін енгізудің кезеңдері

1-кезең 2010 мен 2015 ж аралығында – науқасты емдеу барысында, психиатриялық, жұқпалы және туберкулез ауруларынан басқа, стационарлық және стационарды алмастыратын көмек шеңберінде тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлеміне бірыңғай төлеушіні жасау.

2-кезең 2016-2020 ж аралығында – мемлекеттің, жұмыс берушінің және азаматтың жеке адам мен қоғам денсаулығына жауапкершілік балансын құру.

Денсаулық сақтаудың бірыңғай ұлттық жүйесін енгізу мыналарға негізделген:

• 
  Тегін медициналық көмектің кепілді көлемінің (ТМККК) медициналық қызметтерін орталықтандырылған мемлекеттік төлеміне;
  

• 
  Мемлекеттік медициналық-әлеуметтік кешенін басқарудың экономикалық иінтірегін қолдануға;
  

• 
  Пациенттің дәрігер мен медициналық ұйымдарды ерікті таңдау қағидасын енгізуге;
  

• 
  Медициналық қызметтерді көрсету процесінің бәсекелестік ортасын және айқындығын қалыптастыруға.
  

• 
  Азаматтар денсаулығы деңгейінің төмендігі
  

• 
  Денсаулық сақтау саласын басқару тиімділігінің жеткіліксіздігі
  

• 
  Кадр ресурстары мен медициналық ғылымды дамыту жүйесінің жетілмеуі.
  

Медициналық қызмет көрсету ортасында бәсекелестік қалыптастыру

Пациент тарапынан дәрігер мен медициналық ұйымды еркін таңдау құқығы

Медициналық қызметтің тазалығы (нақты шығындарына төлеу)

Соңғы нәтжеге бағыт алу

Мақсатқа жету үшін және пара пар қаржылық нарықтың модельмен қамтамасыз ету үшін төмендегілерді енгізу қажет:

Мемлекеттің ортақ жауапкершілігі

Жұмыс берушінің ортақ жауапкершілігі

Азаматтың ортақ жауапкершілігі

Концепцияны жүзеге асырудың негізгі бағыттары мен механизмдері

Денсаулық сақтауда әкімшілік реформалар жүргізу
Медициналық қызмет сапасын үздіксіз көтеру
Денсаулық сақтауды қаржыландыруды жетілдіру.

Осы мақсатты жүзеге асыру үшін келесі міндеттерді шешу қарастырылады:

•Стационарлық және стационарды алмастыратын көмек шеңберінде шын мәніндегі шығындарына төлем жасай отырып, тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлеміне бірыңғай төлеушіні құру
•Соңғы нәтижеге бағдарланған кепілдендірілген тегін медициналық көмек көлемін қаржыландырудың жаңа моделін енгізу
•Денсаулық сақтау субъектілерін басқарудың заманауи принциптерін енгізу, электронды ақпараттық жүйе мен сапалық статистиканы дамыту.

БҰДЖ Концепциясын жүзеге асырғанда:

1.Пациенттің дәрігер мен медициналық ұйымды еркін таңдауы ұстанымын енгізгендіктен меншік формасы мен қызмет етудегі түрлеріне қарамастан, медициналық ұйымдар арасында бәсекелестік пайда болады

2.Соңғы нәтижеге бағыт алған, бірыңғай төлеуші мен тарифтік өзгеру саясатына негізделген, халықтың, сала мен мемлекеттің тұтынуын қанағаттандыратын кепілдендірілген тегін медициналық көмекті қаржыландырудың оптимальді моделі жасалады.

3.Электронды ақпараттық жүйенің дамуы мен саланың статистикаға негізделген

денсаулық сақтау субъектілерін басқарудың заманауи принциптерімен енгізілген

Халықаралық тиімді медициналық қызмет сапасын басқару стандарттарын-аккредитация, тәуелсіз сарапшылармен ішкі аудит өткізу – енгізу арқылы пациенттердің сапалы әрі қауіпсіз медициналық қызмет алу құқығы қамтамасыз етілген.Соңғы нәтижеге бағдар ала отырып, медицина қызметкерлерінің еңбек ақысы дифференцияланылып енгізілген.

Стационарлық буындарға тиімді болу кезінде мемлекеттің бюджеттік қаражатын пайдалану тиімділігі жоғарылайды.

Медициналық қызмет көрсету аумағында таза, сыбайлас жемқорлыққа қарсы орта қалыптасады, сонымен қатар жасырын төлемдердің көлемі азаяды.

Адамның өз денсаулығын қорғауына ынталандырулар енгізіледі және азаматтың денсаулықты қорғаудағы ортақ жауапкершілігі жүзеге асырылады.

социально-экономического развития республики Казахстан, Алматы-2003

1. Денсаулық сақтау жүйесін реформалау ерекшеліктерін атаңыз.

2. Медицина саласында басқаруға әсер ететін факторды атаңыз.
15.Тақырыбы : Жетекшілік. Билік және әсер етуі. Көшбасшылық.

Мақсаты: Жетекші дағдысын дамыту, менеджер ретінде өзінің өнімділігін дамыту, әңгімелесудің тұлғааралық дағдыны дамыту.

Дәріс тезистері:

Басқарудың принциптерінің бірі - билік және жауапкершілік.

Билік – формальды фактор қызметімен анықталады. Осыдан жауапкершілік дәрежесі шығады. Бұл жерде тұлғалық орны бар тұлғалық биліктің жоғарылауы мен төмендеуін және жауапкершілік дәрежесін көрсетеді. Қызмет және тұлғалықтың сәйкестігі қалыпты жұмыс орнын құрайды.Биліктің екі түрі бар:ресми және бейресми билік

Ресми билік – ресми қызметте істейтін тұлға. Ресми билік немесе өкілет менеджердің шешімді қабылдап және өкім беруіне әкеледі.

Ресми өкім- егер ол жұмысты кім орындау туралы негізделсе ғана орындалады. Сондықтан жетекші ресми билікті иемденуі мүмкін, бірақ соңғы нәтижеге жете алмайды.

Биліктің түрлері:

Заңды билік – менеджер өкім беріп, орындалуын бақылауға заңды құқы бар.

Өкілеттік билік – топ көшбасшысына тапсырылған билік (делегирленген) топ көшбасшысының ізінен еруге келіседі, бірақ ол ұжыммен кеңесіп және бағыт бойынша қайда бағыт береді.

Сараптамалық билігі – білімнің билігі. Сараптамалық билік қызметкерлер, көшбасшы терең білімі мен тәжірибесін меңгеріп, жұмысқа қолайлы екендігімен негізделіп түсіндіріледі.

Жағдайлық билік – бір адамға таңғалуға негізделген. Бағыныштыларда көшбасшыға ұқсаған деген тілектері әсер етеді.

Билік жетекшілік жағынан бағыныштылардың қорқуынан негізделген. Билік, сапалы жүргізілген жұмыс жүлдесі көшбасшылардың жұмысындағы икемділігіне негізделген мұндай сыйақылар материалдық марапаттау, қызметті жоғарылатуды қамтыды.

Қазiргi кезеңдегi ҚР-дағы денсаулық сақтауды басқарудың келесi ерекшелiктері болады:

• демонополизацияны;

• децентрализацияны;

• демократтандыруды.

Бұл процесстер денсаулық сақтауды жетекшiнiң рөлдерiн айтарлықтай өзгертедi. Бiр жағынан, оған жұмыс жасау және қаржы ресурстердi үлестiрiлудi мәселенiң шешiмiндегi дербестiк жеткiзiлiп берiледi. Басқа жағынан, қойылған мақсаттардың табысына басқаруды жауапкершiлiк өседi. Типтi орталықтандырылған басқару шарттарындағы болатын ұйымдастырушының рөлiнiң алмастыру туралы сұрақ менеджер немесе басқарма мүшесiнiң рөлiне байланысты туады. Психология және социологияны ,экономиканы, заңды білетін бiлгiр ақылды елегiш кәсiпшiл мамандар қажет. Бұдан басқа, денсаулық сақтауда медициналық мекемелердi құрылымның күрделiлiгi атап өтедi. Жоғарыда айтылғаны медициналық мекемелердегi шиеленіске алып келедi. Бұдан басқа, дау дәрiгерлiк еңбектiң өздiң қарқыны туралы шешiмді көбiнесе тоқтатпай қабылдауы керек. Қате шешiмдердiң зардаптары ес жөндеуге кейде және тiптi қиын. Денсаулық сақтаудағы бұл үшiншi ерекшелiктер. Жетекшiлерге сондықтан шешiм қабылдауды ерекше жауапкершiлiктi тапсырылады. Менеджерлердiң мәнi бағдарлаушы ең iрi фирмалар "Менеджерлердiң төңкерiсi" туралы батыс әлемiндегi маңыздылығын экономикалық ғылыми-техникалығына iрi және орташа мемлекеттердiң маңыздылығымен салыстырылатын корпорация туралы пікір қалыптасты. Басқарулар, психологияның ғылымында басқару және жетекшiлiктерін танып бiледi. Басқару- ресми, жетекшiлiк (бейресми ) үйреншiктi емес қатынастардың жүйесiмен туындалады. Үкiмдi, жоғарғы инстанция жетекшi, соның iшiнде позитивтi және негативтi санкциялардың қолдану құқығы алдын ала сырттай белгiленеді. Жетекшіге күтпеген жағдай ұсынылады, ол штаттық кестелердегi ешқашан ескерiлмейдi. Ол өз ортасымен танылады және сонымен бiрге өз әрiптестерiнiң қатынасындағы санкцияда құқықты қолдана алады, дегенмен сонымен бiрге бұл санкциялар үйреншiктi емес болады. Басқарудың айырмашылықтары және жетекшiлiк ортақ болады. Р.Л.Кричев келесi үш жалпылама түрiн ерекшелейдi:

1. жетекшi және жетекшi координаторлардың рөлдерiн орындайды, ұйымдастырушы әлеуметтiк топтың мүшелерi болады;

2. жетекшi және жетекшi ұжымдағы әлеуметтiк ықпал, тек қана әртүрлi құралдармен жүзеге асырады;

3. олар бiрiншi жағдайда айқын реттегендiгiмен, екiншi - алдын ала ескерiлмегеннен, және жетекшi және жетекшi субординация қатынастарын қолданады.

Менеджер және лидер арасындағы байланыс кестесі

социально-экономического развития республики Казахстан, Алматы-2003

1. 
   Билік түрлерін атаңыз.
   
2. 
   Қазіргі кезеңдегі ҚР-да денсаулық сақтауды басқарудың қандай ерекшеліктерін білесіз?
   
3. 
   Көшбасшылық және жетекшіліктің жалпы айырмашылықтарын атаңыз.