62
Қазақ
станда атаулы әлеуметтік көмекке
және арнаулы әлеуметтік
қызметтерге
қол жеткізудегі кедергілер
Кесте 21. Арнаулы әлеуметтік көмек алуға өздерін құқылы деп санайтындар және
өтініш беріп көргендер.
A: Әле-
уметтік
күтім қыз-
меттері
B: Әлеумет-
тік-меди-
циналық
қызметтер
C: Әлеумет-
тік-психологи-
ялық қызмет-
тер
D: Әлеумет-
тік-педа-
гогикалық
қызметтер
Баласы осы қызмет түрлеріне мұқтаж
деп санайтындар арасында…
77.9
n=140
84.3
n=166
96.9
n=32
80.2
n=81
Балаңыз осы қызмет түрін алуға құқылы
деп санайсыз ба? (%)
Өздерін құқылы деп санайтындар ара-
сында…
13.7
n=117
13.7
n=146
9.7
n=31
14.9
n=67
Бұрын осы қызмет түрлерін алуға өтініш
беріп көрдіңіз бе? (%)
Кесте 22. Өздерін әлеуметтік көмек алуға құқылы деп санайтындар арасында
арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету туралы өтініш бермеу себептері.
Неге өтініш бермедіңіз?
(бірнеше жауап нұсқасы)
A: Әле-
уметтік
күтім
қызмет-
тері
B: Әлеу-
меттік-ме-
дициналық
қызметтер
C: Әлеумет-
тік-психо-
логиялық
қызметтер
D: Әлеумет-
тік-педа-
гогикалық
қызметтер
Мен/біз осы туралы ешбір ақпарат ала
алмады/дық
61
58
82
65
Мұндай қызмет түрі осы аймақта бар деп
ойламаймын
18
29
22
24
Тіпті сол қызмет көрсетілген күнде де,
оған баратын жол тым алыс
16
12
9
12
Менің/біздің өтініш беруге уақытым/ыз
болған жоқ
12
10
0
10
Қызмет сапасы өте төмен
5
4
4
2
Мен/біз
мекен-жайға және табысқа қа-
тысты талап етілген құжаттарды тапсыра
алмадым/дық
3
1
4
7
Өтініш беру үлгісін толтыру қиын болды
6
2
0
3
Комиссиялық куәландырудан өту керек
үшін
5
2
0
0
Мен/біз өтініш беру үшін кеңсеге бара
алмаймын/мыз
3
0
0
2
Аталмыш қызметтерге мұқтаж екенін айтқандар
арасындағы басым көпшіліг өздерін өтініш
беруге құқылы деп санайды. Алайда, осы үй
шаруашылықтарының тек аз ғана бөлігі, қызмет
түріне қарай 10-15%, өтініш беріп көруге тырысқан
(Кесте 21).
Әлеуметтік көмекке келетін болсақ, өтініш берудегі басты кедергі – өтініш беру сатылары туралы
ақпараттың жоқтығы (Кесте 22).
63
Қазақстанда атаулы әлеуметтік көмекке және арнаулы әлеуметтік
қызметтерге қол жеткізудегі кедергілер
Кесте 23. Арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету туралы қабылданған өтініштер үлесі
A: Әлеумет-
тік күтім
қызметтері
B: Әлеу-
меттік-ме-
дициналық
қызметтер
C: Әлеумет-
тік-психо-
логиялық
қызметтер
D: Әлеумет-
тік-педа-
гогикалық
қызметтер
Өтініші қабылданған үй шаруашылықта-
рының саны (іріктелім ішінде)
12
12
3
8
Бұрын-соңды өтініш беріп көргендер
арасында…
Өтініші қабылданғандар (%)
75
60
100
80
Қызмет алуға өзін бұрын-соңды құқылы
болған деп есептейтіндер арасында…
Өтініші қабылданғандар (%)
10
8
10
12
Арнаулы әлеуметтік қызметтерге
мұқтаж екенін мәлімдегендер арасын-
да…
Өтініші қабылданғандар (%)
9
7
9
10
Неге өтініш бермедіңіз?
(бірнеше жауап нұсқасы)
A: Әле-
уметтік
күтім
қызмет-
тері
B: Әлеу-
меттік-ме-
дициналық
қызметтер
C: Әлеумет-
тік-психо-
логиялық
қызметтер
D: Әлеумет-
тік-педа-
гогикалық
қызметтер
Әлеуметтік
қызметкер мұқтаждық тексеруі
талап етілетіндіктен
0
0
0
2
Мен/біз өтініш бергеніме/мізге адамдар-
дың жақтырмай қарайтыны үшін
1
0
0
0
Көрсетілетін қызмет баламның қажеттілік-
терін қанағаттаруға сай емес
0
1
0
0
Мен/біз ақша/сыйлық/сыйақы беруіміз
керек болар еді
0
0
0
0
Барлығы
n=135
n=155
n=35
n=73
Безбенделген сомасы
N=1769
N=1965
N=450
N=883
Өтініш берген респонденттердің өте аз саны
арасында (қызмет түріне қарай 3 және 20 арасы)
қабылданған өтініштер саны өте жоғары (Кесте
23). Бірақ, өздерін белгілі бір қызмет түрін алуға
құқылы деп санайтындар арасында бұрын-
соңды өтініш беріп көргендер және өтініш
қабылданғандар үлесі қызмет түрлеріне қарай
бар-жоғы 8-12% болды. Осындай қабылданған
өтініштер үлесі референттік топ ретінде
арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж екенін
мәлімдеген бүкіл іріктелімді пайдаланғанда тіпті
төмен (7-10%).
64
Қазақстанда атаулы әлеуметтік көмекке және арнаулы әлеуметтік
қызметтерге қол жеткізудегі кедергілер
% with successful
application out of
all who need the
service
Total who identified
needing the service
C. Әлеуметтік-психологиялық қызметтер
Әлеуметтік-психологиялық қызметтер, мысалы, әлеу-
меттік-психологиялық жүйелік бақылау, психологиялық
көмек көрсету, психологиялық жағдайды түзеу
9
n=32
D: Әлеуметтік-педагогикалық қызметтер
Девиантты мінез-құлықты
балаларға арналған педагоги-
калық түзеу шаралары
25
n=12
Үйде оқыту
21
n=14
Тіл мүкістігін түзеуге арналған логопедиялық қызметтер
20
n=20
Арнаулы оқыту бағдарламалары арқылы балаларға білім
алуға көмектесу
15
n=34
Мүгедектігі бар және/немесе жалпы білім беретін мектеп-
те оқу бағдарламасын меңгеруге қиналатын балаларды
оқытуға көмектесу
13
n=16
Арнаулы қажеттіліктеріне байланысты балабақшадан
тегін
орын беру
7
n=15
Өз-өзіне қызмет көрсету, жеке бас тазалығы, күнделікті
өмірдегі және қоғамдық орындардағы мінез-құлық, өзін-
өзі реттеу, тіл табысу және басқа да өмірде қажет дағды-
ларды қалыптастыру қызметтері
0
n=3
Қабылданған өтініштер үлесі респонденттер мұқтаждығы бар деп көрсеткен нақты
қызметтер түріне қарай әртүрлі болды (Кесте 24).
Қызметтерге
мұқтаж барлық
респонденттер
арасында өтініш
қабылданғандар %
Қызметке мұқтаж
екенін мәлімдеген-
дер, барлығы
A: Әлеуметтік күтім қызметтері
Үйде көрсетілетін әлеуметтік қызметтер, мысалы, күтімге
мұқтаж мүгедектігі бар балаларға күтім көрсету
21
n=19
- Қимыл-қозғалысы шектелген адамдарға арналған жеке
көмекші
14
n=7
- Психологиялық, медициналық және педагогикалық
тексеру және диагностика (баланың арнаулы әлеуметтік
қызметтер алуға мұқтаждығын анықтау үшін)
8
n=109
- Тиісті тұрғын үй жағдайымен қамтамасыз ету (қабаттар
саны, тұрғын үй түрі және т.б.).
3
n=33
B: Әлеуметтік-медициналық қызметтер
Протездік-ортопедиялық және есту құралдарын, қоларба-
лар және т.б. беру
21
n=14
- Оңалтушы ем, соның ішінде, медициналық, физикалық,
шипайжайлық және басқа да ем түрлері
6
n=160
Кесте 24. Қабылданған өтініштер үлесі
