10
жинақтап тұжырымдарды құрамдас бөліктерге бөлуі және сол
бөліктердің өзара сәйкестігін анықтай білу.
Синтез
Алған білімдерін әр түрлі жаңа контексте құрастыра білу.
Бағалау
Белгілі критерийлер арқылы идеялардың құндылығы немесе
дәлелдер туралы тұжырымды қалыптастыру.
Коммуникация
Басқа адамдардың қызығушылығын және көзқарастарын өз
қызығушылығымен,
көзқарасымен
сәйкестендіріп
және
негіздеп қабылдау, адамдармен қарым-қатынаста болу және
келісе білу қабілеттілігі.
Тыңдалым
арқылы
коммуникация
Оқу бағдарламасы шеңберінде әр түрлі тақырыпта ауызша
сөйлеудің негізгі мазмұнын түсіну және одан өзекті ақпаратты
бөлу; сөйлеген адамның пікірін ажырата алу, контекст
бойынша сөздердің мағынасын анықтау; оқушының деңгейіне
сәйкес келетін әр түрлі стратегияны пайдаланып, әр түрлі
типтегі мәтіндердің мазмұнын түсіну және қабылдау;
нақты/керекті ақпаратты таңдау және түсіну.
Оқылым
арқылы
коммуникация
Оқу бағдарламасы шеңберінде әр түрлі ғылыми және әдеби
мәтіндердің негізгі мазмұнын түсіну және олардағы өзекті
мәселелерді бөлу; ақпарат іздеудің әр түрлі стратегиясын
қолдану; контекст бойынша сөздердің мағынасын анықтау;
автордың пікірі мен көзқарасын тану; оқығанды түсіну
тереңдігін және сөз мағынасын тексеру үшін әр түрлі сандық
және қағаз түпнұсқасын қолдану.
Жазылым
Оқу бағдарламасы шеңберінде әр түрлі мәтіндегі жазбаша
жұмыстарды түзету және редакциялау, жазу, жоспарлау; нағыз
және ойдан шығарылған оқиғалар туралы жазу біліктілігі;
орфографиялық және грамматикалық сауатты жазу; қажетті
стильді ұстану; қажетті сөздерді пайдаланып, сөйлемдердегі
абзацтарды байланыстыру.
Айтылым
Оқу бағдарламасы шеңберінде әр түрлі мәтіндерді әңгімелеуде
ауызекі және ресми стильді пайдалану; қажетті ақпаратты алу
үшін күрделі сұрақтарды қоя білу біліктілігі; күтпеген
сұрақтарға жауап қайтару; тапсырма орындау барысында өз
құрбыларымен
қарым-қатынаста
болу;
лексикалық
ерекшеліктерді сауатты пайдалану; оқиға және оның жүйесін
мазмұндау.
Шығармашылық
Өзіндік тәсілдерді немесе әр түрлі жолдарды қолданып,
мәселені шешуді іздеу және жаңа идеяны дайындау.
Зерттеу
Зерттеу мақсатына сәйкес деректер мен ақпараттарды жинау
әдістерін қарастыру.
Техника және тәсілдер
Өзара жоспарлауды, орындауды және бағалауды қоса пән
бойынша практикалық біліктілікті, оларға сәйкес рәсімдер мен
технологияны көрсету.
Әр түрлі іс-әрекетке қатысу үшін негізгі техникалық тәсілдер
мен ой қозғаушы дағдыларды көрсету; топта және жеке жұмыс
жасау жағдайында стратегия туралы өз ойын көрсету; рухани
дамуды және физикалық дайындықты жоғарылату үшін тиімді
әр түрлі әдістерді қолдану.
Рефлексия
Іс-әрекет жасауда шешім қабылдау және тұжырымды
қалыптастыру, пікірлер, ойлар және оқиғалар туралы ой пікір
ұсыну.
Сандық
ойлаудың Санды қолдануды, есепті шығаруды, график, кесте және кең
11
1.5
Тиімді бағалаудың принциптері
Кез-келген бағалау (қалыптастырушы және ішкі жиынтық бағалау
болса да) анық, сенімді, қолайлы және сыныптағы оқуды ұйымдастыруда
жағымды әсер беретіндей болуы қажет.
Мектепішілік бағалауда енгізілген дағдылар мен мақсаттарды қолдана
отырып, сабақ беру үдерісінің мазмұнын бағалау үшін дайындалған
қалыптастырушы және ішкі жиынтық бағалау сенімді болып есептеледі.
Қалыптастырушы бағалаудағы оқу мақсаттары оқу бағдарламасында
көрсетілген. ІЖБ бойынша тест спецификациясы бағалау барысында барлық
оқушыларға бірдей мүмкіндіктер беру мақсатымен дайындалады.
Мұғалім оқушының қалыптастырушы бағалау үдерісінде оқу
нәтижесіне жетуі туралы әдістемелік ұсыныстарды басшылыққа ала отырып
шешім қабылдайды және ішкі жиынтық бағалаудағы балдарын балл қою
кестесіне сәйкес қояды. Бұл бағалау түрлерінің сенімділігін қамтамасыз
етеді, тоқсан аяғы мен оқу жылының аяғында қойылған бағаның барлық
оқушыларға бірдей қолданылған жалпы критерийлер негізінде және сенімді
түрде жүргізілгенін көрсетеді. Басшылықта сипатталған балл қою кестесі мен
модерациялау оқушы мен мұғалімді оқу мен оқыту үдерісінде қолданылатын
ҚБ мен ІЖБ-дың сенімді нәтижелері туралы тиімді ақпараттармен
қамтамасыз етеді.
Критериалды бағалаудың кіріктірілген моделі мұғалімнің сыныптағы
жұмысын қолдауға, оқыту үдерісіне оң әсер беруге бағытталып жасалған. ҚБ,
ІЖБ және СЖБ-дың нәтижелері мұғалімге өзінің өткен сабағына ой жүгіртіп,
рефлексия жасауға және кейінгі сабақтарын тиімді түрде жоспарлау үшін
қолданылған әдіс-тәсілдерінің қаншалықты тиімді болғанын, болашақта неге
басым назар аудару керектігін анықтауға мүмкіндік береді.
Бұл үдеріс төменде көрсетілген:
математикалық
қабілеті
диапазондағы математикалық ұғымды, контексті және
күнделікті жағдайда көрсетуді түсіну.
