53
12. Оттоман империясыныѓ халыћтарына #зiн-#зi бас-
ћару ћџћыѕын беру.
13. Теѓiзге шыѕа алатын тќуелсiз Польшаны ћџру.
14. Халыћтардыѓ жалпыѕа бiрдей ассоциациясын ћџру.
Лан В. США от Первой до Второй
мировой войны. ОГИЗ. М., 1947. С. 42.
ОДАЋТАСТАР МЕН ГЕРМАНИЯ АРАСЫНДАЅЫ
КОМПЬЕНДЕ ЖАСАЛЅАН УАЋЫТША БIТIМ
11 ћараша, 1918 жыл.
1-бап. Жердегi жќне ќуедегi соѕыс ћимылдарын уаћытша
бiтiмге ћол ћойылѕаннан кейiн 6 саѕ iшiнде тоћтату.
2-бап. Басып алынѕан Бельгия, Франция, Люксембург
елдерiн, Эльзас-Лотарингияны ћоса тез арада босату, ол
жерден ќскерлердi ќкетудi 15 кљн iшiнде аяћтау.
3-бап. Жоѕарыда аталѕан облыстардыѓ тџрѕындарын
кепiлге алѕан адамдармен ћоса керi ћайтару.
4-бап. Герман армиясы мына т#мендегiдей ќскери
жабдыћтарды: 5 мыѓ зеѓбiрек, 25 мыѓ пулемет, 3 мыѓ
миномет жќне 1700 аэропланды одаћтастарѕа бередi.
5-бап. Герман армияларымен Рейннiѓ сол жаѕындаѕы
жердi ћайтару...
7-бап. Су жолдары, ћатынас жќне байланыс ћџралда-
рын бљлдiруге тыйым салу. Одаћтастарѕа 5 мыѓ паравоз,
150 мыѓ вагон жќне 5 мыѓ жљк машинасын беру...
12-бап. Соѕысћа дейiн Австро-Венгрияныѓ, Румы-
нияныѓ жќне Тљркияныѓ б#лiгi болып келетiн аумаћта-
рындаѕы барлыћ герман ќскерлерi тез арада Германияѕа
ќкетiлуi тиiс...
22-бап. Одаћтастар мен АЋШ-ћа барлыћ сљѓгуiр ћайыћ-
тарды (крейсерлер мен миналыћ к#лiктердi ћоса), барлыћ
ћару-жараћтарды одаћтастар мен АЋШ к#рсеткен порт-
тарда тапсыру.
23-бап. Одаћтастар мен АЋШ к#рсеткен су љстiндегi
Герман ќскери кемелерi кiдiрiссiз ћарусыздандырылады.
34-бап. Уаћытша бiтiм мерзiмi 36 кљн м#лшерiнде
белгiлендi. Мерзiмдi џзартуѕа болады.
Международная политика новейшего
времени в договорах, нотах и деклара-
циях. М., 1926. Ч. 2. С. 194.
54
ВЕРСАЛЬ ШАРТЫ
(Љзiндiлер)
28 маусым, 1919 жыл.
1-бап. Барлыћ мемлекеттер, доминиондар немесе отар-
лар Лигаѕа мљше бола алады.
2-бап. Лиганыѓ бљкiл ћызметiн, осы статуста аныћтал-
ѕандай, жиналыс пен кеѓес атћарады, олардыѓ жанында
тџраћты хатшылыћ жџмыс iстейдi.
3-бап. Жиналыс Лига мљшелерiнiѓ #кiлдерiнен тџрады.
4-бап. Кеѓес одаћтас жќне бiрiккен мемлекеттердiѓ басты
#кiлдерiнен, сондай-аћ Лиганыѓ басћа 4 мљшесiнен тџрады.
Лиганыѓ бџл 4 мљшесi жиналыстыѓ шешiмi бойынша жќ-
не оларды сайлаѕысы келетiн мерзiм бойынша аталады.
Кеѓесте џсынылѕан Лиганыѓ ќр мљшесi тек бiр дауысћа
ѕана ие бола алады жќне бiр ѕана #кiлi болады...
7-бап. Лиганыѓ орналасатын жерi Женева болып белгi-
лендi.
8-бап. Лига мљшелерi бейбiтшiлiктi саћтау џлттыћ
ћауiпсiздiкпен бiрге џлттыћ ћарусыздандыруды еѓ т#менгi
м#лшерге дейiн ћысћарту ћажеттiгiн жќне бiрiгiп ћимыл-
дауды ћажет ететiн халыћаралыћ мiндеттердi орындауды
талап ететiнiн мойындайды...
10-бап. Лига мљшелерi Лиганыѓ барлыћ мљшелерiнiѓ
аумаћтыћ тџтастыѕы мен саяси тќуелсiздiгiн ћџрметтеуге
жќне оларды ћандай да болсын сыртћы шабуылдан саћтау-
ѕа мiндеттенедi...
32-бап. Германия Бельгияныѓ талас болып келген
Морэне аумаѕына толыћ билiгiн орнатуын мойындайды...
51-бап. 1871 жылдыѓ 26 аћпанында Версальда ћол
ћойылѕан бiтiмге жќне 1871 жылдыѓ 10 мамырындаѕы
Франкфурт шартына байланысты Германия жаѕына кеткен
аумаћтар 1918 жылѕы 11 ћарашадаѕы уаћытша бiтiм кљнi-
нен бастап Францияныѓ ћарамаѕына ћайтарып берiлсiн...
80-бап. Германия Австрияныѓ басты одаћтастар жќне
Бiрiккен мемлекеттер арасындаѕы жасалѕан шартта белгi-
ленген аумаѕындаѕы тќуелсiздiгiн мойындайды жќне ћатаѓ
саћтайды.
81-бап. Германия Чехословакия мемлекетiнiѓ тќуелсiз-
дiгiн толыћ мойындайды...
87-бап. Германия Польшаныѓ тќуелсiздiгiн толыћ
мойындайды...
55
119-бап. Германия басты одаћтастар мен Бiрiккен
мемлекеттердiѓ пайдасына #зiнiѓ барлыћ ћџћыѕынан жќне
теѓiздiѓ арѕы жаѕындаѕы барлыћ иелiктерiне деген
ћџћыћтарынан бас тартады...
160-бап. Германияны ћџрайтын мемлекеттiк ћарулы
кљштердiѓ жалпы саны офицерлер мен сапћа жара-
майтындарды ћоса есептегенде 100 мыѓ адамнан аспауы
керек жќне олар тек елде тќртiптi саћтау љшiн шекара
кљзетiне пайдаланылады... Германияныѓ Бас штабы жќне
сол сияћты басћа да ћџрылымдары таратылады жќне
ћандай тљрде болсын ћайта ћалпына келтiрiлмейдi...
173-бап. Германияда жалпыѕа бiрдей ќскери ћызметтiѓ
ћандай тљрiне болса да тыйым салынады. Герман ќскерi
тек ерiктi жалдану негiзiнде ћџрыла алады...
180-бап. Германияныѓ Рейннен шыѕысћа ћарай 50 ша-
ћырым ћашыћтыћтаѕы белдеуден батысћа ћарай орна-
ласћан барлыћ ћџрлыћтаѕы бекiнiстерi, ћамалдар жќне
бекiнiстi жерлер ћарусыздандырылады жќне жойылады.
181-бап. Герман ќскери флотыныѓ кљштерi:
6 бронетасушы кемеден,
6 жеѓiл крейсерден,
12 мина тасушы кемеге ћарсы тџратын кемеден,
12 мина тасушы кемеден аспауы керек.
Олар ешћандай сљѓгуiр кемелер џстамауы керек...
198-бап. Германияныѓ ќскери кљштерi ћџрамында
ешћандай ќскери жќне теѓiз б#лiмдерi болмауы керек.
Хрестоматия по новейшей истории
(1917—1939 гг.). Документы и мате-
риалы. М., 1960. Т. 1. С. 179—186.
В. И. ЛЕНИН КОМИНТЕРНДI ЋЏРУ ТУРАЛЫ
Љстiмiздегi 1919 жылы наурызда Мќскеуде коммунис-
тердiѓ халыћаралыћ съезi болып #ттi. Бџл III съезд ком-
мунистiк интернационалдыѓ барлыћ елдерде Кеѓес #кiме-
тiн орнатуѕа џмтылатын бљкiл дљниежљзi жџмысшы-
лары одаѕыныѓ негiзiн ћалады.
Маркс негiзiн ћалаѕан Бiрiншi Интернационал 1864 жыл-
дан 1872 жылѕа дейiн #мiр сљрдi. Париждiѓ ћањарман
жџмысшыларыныѓ, атаћты Париж коммунасыныѓ же-
ѓiлуi Интернационалдыѓ аћыры болды...
Екiншi Интернационал соѕысћа дейiн, 1889 жылдан
1914 жылѕа дейiн #мiр сљрдi. Бџл уаћыт капитализмнiѓ
Достарыңызбен бөлісу: |
