Негізгі мәселелер:
бизнес үшін ұзақ арзан несиелердің қол жетімсіздігі;
кәсіпорындарда инновация енгізу үшін айналым қаражаттарының жетіспеушілігі;
отандық кәсіпорындардың инновациялық белсенділігінің төмен деңгейі.
Экономикалық өсім орталықтарын дамыту
Аудан орталығы Балпық ауылын дамыту
Аудан орталығы Балпық ауылдық округінде орналасқан Балпык би ауылы болып тбылады.
Қызметінің негізгі бағыты ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру мен оны өңдеу болып табылады.
Балпык би ауылыңы айналасында радиусы 20 шақырымда орналасқан 11 ауылдық елді мекенбар (Қаратал, Теректі, Акшатоган, Енбекшиказаха, Мәмбет, Талапты, Жамбыл, Мұқыры ауылы, 10 лет, Бесқайнар, Амангелді) тұратын халық саны 14 000-ға адамға жуық. Аталған ауылдың экономикалық тұрғыдан бір-бірімен тығыз байланыста. Себебі мұнда, Алматы-Өскемен көлік жолы және қант қызылшасын өңдеу зауыты және керамзит кірпішін шағаратын зауыт жұмыс істейді. Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу, техникалық қызмет көрсету станциялары сауда объектілері және базарлар орналасқан. Балпық би ауылы стратегиялық маңызды халықаралық транзиттік торабы болып табылады. Балпық би ауылы арқылы 5 км темір жол магистралі өтеді.
Өнеркәсіп
Өнеркәсіп өндірісінің көлемі 2015 жылға-ды 4378,5 млн. теңгені құрады, бұл 2014 жылмен салыстырғанда 86,9% орындалды. (2014ж.-2341,8 млн. теңге).
Өнеркәсіп саласындағы Балпық би ауылында 8 өнеркәсіптік кәсіпорын жұмыс істейді ондағы жұмыс орындарының саны 817 адамды құрады. Оның ішінде ірі ЖШС "Көксу қант зауыты" болып табылады
Тұрақты жұмыс істейтін мұндай кәсіпорын ретінде "Строитель" ЖШС зауыты керамзит кірпіш, блоктар мен плиткалар шығарады, АҚ "Көксу АЭЖ" ЖШС, "Факел" пелета зауыты, ЖШС, "Ерен 2005" ет өңдеу цехы, ЖШС "НурТас Б қиыршық тас өндіру зауыты" ЖШС, "Көксу жылу" – жылумен жабдықтау, МКК "Көксу су Құбыры" жинау, өңдеу және суды бөлу кәсіпоріндары жұмыс істейды.
Сонымен қатар 2020 жылға дейін 185 жұмыс орны мен 8 өнеркәсіп кәсіпорын енгізу жоспарланып отыр (өндіру жөніндегі цех құрылысы, темір-бетон изделиий ЖШС "AS-BIBA", өндірісі бойынша цехтың құрылысы сплинтерных блоктарды ЖК "Есмурзанов", ұн тарту цехы ЖШС "УызМайIndustry", шығаратын цех полиэтилен қап ЖК Нуражи", жиһаз өндіру ИП Магеррамов цехын ашу жоспарлануда).
Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу
2016 жылы көлемі тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 31,4% өсіп, немесе 2014 жылмен салыстырғанда өсіп 8,1 млн. теңгені құрап , 25,8 млн. теңге жетті (2014ж. – 17,7 млн. теңге).
Тау –кен саласында 1 кәсіпорын жұмыс істейді: қиыршық тас өндіру зауыты "ЖШС НурТас Б".
Өңдеу өнеркәсібі
2016 жылы өңдеу өнеркәсібінің өндіріс көлемі өсіп, 2,3 есеге немесе 2402,3 млн. теңге, (2014 жылы – 1072,1 млн. теңге).
Өңдеу өнеркәсібінің үлесі жалпы өндіріс көлеміндегі ауыл құрайды 26,0%. Өңдеу саласы бойынша 5 кәсіпорын жұмыс істейді (ЖШС "Строитель" ЖШС, "Қант зауыты" АҚ, "Көксу РЭҚ", МКК "Көксу су Құбыры" ЖШС, "Ерен еңбегі үшін "2005").
Өндірістік алаңдарын құру
Инвестицияларды тарту және жаңа өндірістерді орналастыру үшін ауылының аумағындағы алаңы 8,0 га жерге өнеркәсіптік алаң құру үшінжер бөлінген. Барлық инфрақұрылым желілері қамтылған (асфальтталған подъезная жол, орталықтандырылған сумен жабдықтау, канализация, элетроэнергия, темір жол тұйығы).
Қазіргі уақытта 1 кәсіпорын орналастырылды (ЖШС "Олимп Көксу" құрғақ құрылыс қоспаларын өндіретін және газаблоков), сондай-ақ, 2020 жылға дейін 4 өндірістік объектіні орналастыру жоспарланған, жалпы сомасы 320 млн. теңге (шығаратын цех полиэтилен қап, ЖК Нуражи 20,0 млн. теңге, өндіру цехы, темір-бетон изделиий, ЖШС "AS-BIBA" 50 млн. тг, шығаратын цех, темір-бетон бұйымдар мен конструкциялар өндірісімен, құрылыс инертті материалдар, ЖШС "ЖБИ-ТК", сомасы 100,0 млн. тг., өңдеу зауыты тозған шиналарды, ТОО "ПСК" Евразия 150,0 млн. теңге).
Күшті жақтар
Жалпы жұмыссыздықтың төмендеуі;
МӘК алушылар санынан еңбекке қабілетті халық үлесінің төмендеуі;
Халықтың табиғи және көші-қондық өсуінің оң көрсеткіштері;
Кадрлық базаның болуы.
|
Әлсіз жақтар
1. Су құбыры, кәріз, жылу және электр жүйелерінің, атомобиль жолдарының қатты тозуы.
|
|
|
Мүмкіндіктер
1.Өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және туризмді дамыту келешегі;
Қолданыстағы мемлекеттік және үкіметтік бағдарламалардың аясында мемлекеттік қолдау.
|
Қауіптер
1. Өңдеу салалары өнімінің энергиялық, еңбек және материалдық сыйымдылығының және соның салдарынан өнімдің бәсекеге қабілетсіздігінің өсуі.
|
Негізгі мәселелер:
«Көксу қант зауыты» ЖШС-нің құрал –жабдықтарының ескіруі;
«Строитель» ЖШС-нің толық құаттылықа шақпауы
Агроөнеркәсіп кешені
Балпық би ауылының негізгі бағыты ауылшаруашылығы, онда жұмыс120 шаруа қожалығы жұмыс істейді, ЖШС "Ротор", "ПСК Куракты" МКК, "КоксуИрригация", сонымен қатар есепте 4010 жеке қосалқы шаруашылықтар бар (2014ж -3884 ауласы).
Балпык би ауылының аумағы 12412 га, құрайды оның ішінде 1610 га. егістік, жайылым - 8996 га, көпжылдық шөптер – 47 га.
Ауыл шаруашылығы дақылдарының егістік алқаптары 2268га. құрайды 2016 жылы егілген дәнді дақылдар көлемі 70 га, оның ішінде 5 га бидай, 22 га қант қызылшасы, картоп 5 га, көкөніс-бақша дақылдары 12 га майлы дақылдар – 111 га. бос көп жылдық шөптер - 40 га, бір жылдық шөптер 8 га.
Жалпы қант қызылшасының жинау көлемі 1,9 есе өсті, 1716 тонна, көкөніс-бақша дақылдары тиісінше – 1,1 есеге 1455 тонна, майлы дақылдар – 1,1 есеге артып, 143 тонна картоп, 2013 жылдың деңгейінде немесе 926 тонна. Сонымен қатар, төмендету есебінен егістік азайтылуы астық жинау – 15% құрайды, 90 тонна, тиісінше, азықтық дақылдар – 17% - ға және 248 тонна.
Қолдану ылғал сақтаушы технологиялар аумақтарында шығарылады 39 га жерге дәнді дақылдар, тамшылатып суару технологиясы енгізіліп, 3 гектар көкөністерге қолданылды.
Барлық ірі қара мал, 1620 бас немесе 2013 жылмен салыстырғанда олардың саны көбейді 2,0% - ға, сәйкесінше 2800 бас ұсақ мал (3,2%), 196 бас жылқы (2,6%) және 16415 бас құс (1,7%).
Бар тауарлы-сүт фермасы "ШҚ" Федор 100 бас мұнда жыл сайын 200 тонна сүт, тапсырады "ӘКК" Шұбар.
Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру өсті орта есеппен 2,3% - ға, атап айтқанда, ет-2,1% - ға артып, 97 тн, тиісінше сүт – 2,0% 2044 тн, жұмыртқа-1,7% және 2,5 млн. дана, жүн – 3,2% және 6 тн.
Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 2016 жылы 2014 жылға қарағанда өсті, 25,2% - ды құрады 372,0 млн. теңге. Құрылым бойынша ең көп үлес егін шаруашылығы- 31% - ға (өсім 51,5% және 116,4 млн. теңге), мал шаруашылығы бойынша – 69% (өсуі - 16,0% - 255,6 млн. теңге). Үлес салмағы жалпы аудандық ауыл шаруашылығы өндірісін құрайды 2,1% - ға өсті. Тамақ өнеркәсібіне ұсынады Көксу қант зауыты 20 мың тонна қант, цех "ЖК Овчинников өндіру бойынша" 88 тонна шұжық өнімдерін өндіреді.
Саланың даму жағдайында SWOT – талдау
Күшті жақтар:
Жер және су ресурстарымен қамтамасыз етілуі;
Органикалық өнім өндірісінің және оны экспорттаудың жоғары әлеуеті;
Айтарлықтай мемлекеттік қолдау.
|
Әлсіз жақтар:
Заманауи агротехнологиялық білімді таратудың төмен деңгейі;
АӨК субъектілерінің пайдалылығының төмен деңгейі;
Қаржыландыру және сақтандыру жүйесінің төмен тиімділігі.
|
Мүмкіндіктер:
Саланы тиімді мемлекеттік қолдауды қалыптастыру;
АӨК бірқатар салаларында импортты алмастыру және экспорттық әлеуетті жүзеге асыру;
Суару жүйелерін және су қоймаларын қалпына келтіру.
|
Қауіптер мен тәуекелдер:
Табиғи-ауа райы жағдайының қолайсыз өзгеруі;
Бағаның ішкі/сыртқы конъюктурасының нашарлануына негізделетін макроэкономикалық тәуекелдер;
БСҰ-на және КО-на кіруге байланысты, халықаралық нарықтағы бәсекелестіктің өсуі;
Жануарлар мен өсімдіктер ауруларының таралуы және қоршаған ортаның ластануы.
|
Негізгі мәселелер:
өсімдік шаруашылығында шаруашылықтардың бытыраңқылығы және жер бөлулердің шағын көлемдері ғылыми-негізделген егістік айналымын сақтауға және заманауи технологияларды кеңінен пайдалануға мүмкіндік бермейді;
Шағын және орта бизнес
Балпық би ауылында тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны (әрі қарай – ШОК) 2016 жылы 944 бірлікті құрады, бұл 2014 жылғы деңгейден 11,4 %-ке жоғары (804 бірлік).
Жалпы тіркелген ШОК субъектілерінің санынан белсенді субъектілердің үлесі 2016 жылы 84,4%-ті құрады.
ШОК құрылымында ұйымдастырушылық-құқықтық нысан бөлінісінде тіркелген субъектілердің айтарлықтай үлесі жеке кәсіпкерлерге тиесілі (орташа есеппен 2014 – 2016 жылдары – 72,2%). ШФҚ белсенді субъектілердің жалпы санынан орташа есеппен – 17,8 %-ті, заңды тұлғалар 10 %-ті алып жатыр.
ШОК саласында жұмыспен қамтылғандар саны 2016 жылы 2499 адамды құрады, бұл 2014 жылғы деңгейден 8,5%-ке жоғары
ШОК субъектілері 2015 жылы 1623,1 млн. теңгеге өнім шығарды, бұл 2014 жылғы деңгейден 2,6%-ке артық.
«Бизнестің жол картасы 2020» бағдарламасы шеңберінде 2 кәсіпкер 4 млн.теңге көлемінде мемлекеттен грант ретінде көмек алып, жұмыстарын жүргізуде (Балпық би ауылында Базарбекова Бикен киім тігу цехын және Мәмбет ауылында Искаков Даурен компьютерлік қызмет көрсету орталығы).
Күшті жақтар
1. 3. Шағын және орта бизнесті дамыту үшін қолайлы жағдайлар.
|
Әлсіз жақтар
1. Су құбыры, кәріз, жылу және электр жүйелерінің, автомобиль жолдарының қатты тозуы.
|
|
|
Мүмкіндіктер
1. Жалпы таралған пайдалы қазбалардың маңызды әлеуеті негізінде құрылыс материалдары өндірісін дамытудың келешегі;
2. Кең ауқымды шикізат ресурстары тғам өнеркәсібін дамытуға мүмкіндік береді;
|
Қауіптер
1. Электр қуатының мүмкін болатын тапшылығы және өнеркәсіптікк дамудың баяулатылған қарқыны;
2. Өңдеу салалары өнімдерінің энергиялық, еңбек және материалдық сыйымдылығының өсуі және соның салдарынан өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің өсуі.
|
Шағын кәсіпкерлікті дамытудың проблемалары:
-Кепілдемелік қамтамасыз етудің жеткіліксіздігіне байланысты қаржылық-несиелік ресурстарға қолжетімділіктің жеткіліксіздігі;
-Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін салық төлемдерінің азаюы.
Инвестициялық қызмет
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемі 2016 жылы 2981,3 млн. теңгені құрады немесе 104%, (2014 ж.-2851). Инвестициялардың негізгі көлемі – 1981 млн. теңге немесе 66,6 %, бюджеттен тыс инвестициялар құрайды. Бюджеттік инвестициялар көлемі 1,0 млн. теңге немесе 33,5% болды.
2014 жылы іске асырылды 3 инвестициялық сомаға (ЖШС "Олимп Көксу", "ЖК Кулиева", Көксу қант зауыты, простаивающий 2012 жылдан бастап өткізіп, жаңғыртуға және күрделі жөндеу 308 млн. тг. және т. б.).
2020 жылдың соңына дейін жалпы сомасы 2165 млн. теңге болатын 10 инвестициялық жобаны іске қосу жоспарланып отыр (өндірісі бойынша цехтың құрылысы, темір-бетон, ЖШС "AS-BIBA", құны 50 млн. теңге, өндіру цехын салу сплинтерных блоктарды, ЖК "Есмурзанов", 50 млн. теңге, ЖШС "УызМайIndustry" ұн цехы құны 350 млн. теңге, өндіру бойынша цех полиэтилен қап, ЖК Нуражи", құны 20 млн. теңгені, жиһаз өндірісі, ЖК Магеррамов, 100 млн. теңге өңдеу зауыты, тозған шиналардың, ЖШС "ПСК Евразия", 150,0 млн. теңге, шығару бойынша цехтың құрылысы, темір-бетон бұйымдары мен конструкцияларын, реал шығару бойынша цехтың құрылысы, темір-бетон бұйымдар мен конструкциялар өндірісімен, құрылыс инертті материалдар, ЖШС "ЖБИ-ТК", 150,0 млн. теңге, Шаныракская ГЭС , меншікті, Көксу "ЖШС" Қуат 900,0 млн. теңге.)
Саланың даму жағдайына SWOT- талдау:
Күшті жақтар (S):
Табиғи ресурстардың барлық дерлік түрлерінің болуы;
Ауыл шаруашылығы дамыған және өңдеу өнеркәсібінің үлесі жоғары өңір;
Құрылыс индустриясы өсімінің жоғары қарқыны;
Өңір инфрақұрылымын (жолдар, газдандыру, электрмен қамту және т.б.) белсенді дамыту;
Ұтымды географиялық орналасу (Алматы қ., Қытай, Қырғызстан);
«Қорғас-Шығыс қақпа» АЭА» құру (ол индустриялдық аймақты, мультимодальді логистикалық аймақты және Қорғас ШЫХО қамтиды);
Бағдарламалар («Жол картасы», «Өнімділік – 2020», МҮИИДБ, «Қалпына келетін энергия көздерін дамыту», «Экспорттаушы – 2020», «Агробизнес 2020») аясында жаңа жобаларды жан-жақты қолдау.
|
Әлсіз жақтар (W):
Облыс аудандарының дамуының теңсіздігі – Алматы қаласынан шалғай орналасқан аудандар айтарлықтай төмен көрсеткіштермен және төмен белсенділікпен сипатталады;
Облыстың импортқа тәуелділігі;
Туристік инфрақұрылымның нашар дамуы;
Облыстың көлік-коммуникациялық инфрақұрылымының жеткіліксіз дамуы салдарынан өңірдің инвестициялық тартымдылығының төмендеуі;
Әлеуметтік инфрақұрылымның жеткіліксіз дамуы және әлеуметтік салаға инвестиция салудың төмен деңгейі.
|
Мүмкіндіктер (O):
Ауыл шаруашылығында өндіріс өсімінің келешегі, оның ішінде ауыл шаруашылығын дамытуда инновациялық тәсілдер негізінде;
Өңір табысының транзиттік жүк және жолаушы ағымдарын жандандыру есебінен айтарлықтай өсуі;
Қолда бар табиғи ресурстар негізінде – ауыл шаруашылығы өнімін өңдеудің дамытға жүйесін, құрылыс индустриясын, туристік кластерді дамыту;
Әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін дамытуға, экологиялық ахуалды жақсартуға мемлекеттік және жеке инвестицияларды тарту – әлеуметтік әріптестік.
|
Қауіптер (T):
Дағдарыс кезеңінде республикалық трансферттердің қысқару мүмкіндігі;
Өңірдің сейсмикалық белсенділігі;
Білікті мамандардың жетіспеушілігі;
Облыстың көлік-коммуникациялық инфрақұрылымының жеткіліксіз дамуы салдарынан өңірдің инвестициялық тартымдылығының төмендеуі;
Азық-түлік тауарларын және олардың өндірісі үшін шикізатты сырттан әкелуіге жоғары тәуелділік облыстың азық-түліктік қауіпсіздігіне қауіп туғызады;
Облыс экономикасының шикізаттық бағдарлануының сақталуы және соның салдарынан облыстың мұнай-газ ресурстары сарқылған жағдайда экономикалық дағдарыстың орын алуы.
|
Достарыңызбен бөлісу: |