Жалпы білім беру ұйымдарындағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері

Әдістемелік-нұсқау хат/2017-2018 оқу жылы 
 
43 
7-кесте – «Табиғат әлемі» тақырыбы 
 
Тақырып: Табиғат әлемі 
«Денсаулық»  «Коммуника-
ция» 
«Таным» 
«Шығарма-
шылық» 
«Әлеумет» 
Табиғат 
жағдайларын-
да тұрмыста, 
көшеде 
қауіпсіз 
мінез-құлық 
дағдыларын 
қалыптастыру
; 
табиғат 
туралы алған 
білімдерін 
ойын 
әрекетінде 
(түрлі 
қимылды 
ойындарды 
ұйымдастыру 
және өткізу) 
бейнелеу. 
«Жәндіктер. 
Қосмекенділер
», «Аялайық, 
гүлдерді», 
«Жануарлар 
әлемі», «Құстар 
- біздің 
досымыз», 
«Жыл 
мезгілдері» 
және т.б. 
тақырыптық 
топтар 
бойынша  
балалар 
шығармашылы
ғы арқылы 
сөздік қорды 
байыту.  
Өсімдіктер 
мен 
жануарлар 
дың  тірі 
табиғат 
бөлігі  
екендігін 
анықтау, 
байқаған 
заңдылық-
тарды  айта 
білу және 
қорытынды 
жасау; 
адам 
өміріне 
өсімдіктің 
маңызын 
түсіндіру. 
Ішкі жан-
дүниесін 
табиғат 
туралы өнер 
құралдары-
мен байыту. 
Көркем және 
музыкалық 
әрекет 
арқылы 
табиғаттың 
күрделі емес 
суретін 
бейнелеу.  
Әлеуметтік 
ортаға 
бейімделе  
білуін 
қалыптастыру, 
экологиялық 
мәдениет 
негіздерін 
дамытуға 
ықпал ету; 
табиғат 
сұлулығы  өте 
құнды, 
сондықтан 
оны қорғау 
қажет екенін 
түсіндіру 
 
Мектеп  жасына  дейінгі  балалардың  біліктері  мен  дағдыларының 
дамуына мониторинг ұйымдастыру және өткізу 
Мектепке  дейінгі  білім  беру  саласындағы  БҒДМБ  негізгі  бағыттарының 
бірі – мектеп жасына дейінгі балалардың біліктері мен дағдыларының дамуын 
қадағалау бойынша индикаторлар жүйесін жетілдіру болып табылады.  
«Индикатор» түсінігі МТОМЖБС-да баланың даму деңгейінің көрсеткіші 
ретінде  айқындалған.  Баланың  даму  деңгейлерінің  көрсеткіштері  Үлгілік 
бағдарламада  жартыжылдықтар  бойынша  білім  беру  салаларының  күтілетін 
нәтижелері ретінде қарастырылған.  
МТОМЖБС  сәйкес  балалардың  даму  деңгейлерін  қадағалау  бала 
жетістіктерінің  мониторингі  негізінде  жүзеге  асырылады  және  3  деңгейде 
ұсынылады: 
1-ші деңгей – бала белгілі бір қимыл мен біліктерді қайталай алады; 
2-ші  деңгей  –  бала  не  істеп  жатқанын  түсінеді,  белгілі  бір  білім  қорына 
ие; 
3-ші деңгей – бала өзінің білетінін жасай алады, білімін өз бетінше  және 
шығармашылықпен қолданады.  
Мектепалды  даярлық  сыныптарының  (топтарының)  педагогтеріне 
«Үлгілік оқу бағдарламасының мазмұнын игеру бойынша балалардың біліктері 

Әдістемелік-нұсқау хат/2017-2018 оқу жылы 
 
44 
мен дағдыларының дамуына мониторинг жүргізу» әдістемелік ұсынымдамасын 
басшылыққа  ала  отырып,  диагностика  жүргізу  ұсынылады  (  құрал  «Мектепке 
дейінгі балалық шақ» ММ сайтына орналастырылған).      
Диагностиканы оқу жылының басында, ортасында және соңында жүргізу 
ұсынылады  (бастапқы    бақылау  –  1-10  қыркүйек,  аралық  –  10-20  қаңтар, 
қорытынды  –  20-30  мамыр).  Нәтижелері  Бақылау  парағына  толтырылады. 
Алынған деректер негізінде Баланың жеке даму картасы толтырылады. 
Бастапқы  бақылау  ересек  топтың  қорытынды  бақылауы  нәтижелері  
(ІІ  жартыжылдықтың  күтілетін  нәтижелері)  бойынша  жүргізіледі.  Осы 
диагностиканың негізінде педагог-психолог және педагог-мамандармен бірлесе 
отырып,  баланың  жеке  даму  деңгейін  анықтайды,  сондай-ақ,  бір  жыл  бойына 
балаға педагогикалық қолдау қажет ететін жұмыстың міндеттерін анықтайды.   
І  жартыжылдық  қорытындысы  бойынша  аралық  диагностика  (қаңтарда) 
жүргізіледі. Педагогикалық аралық диагностика жүргізудің мақсаты білім беру 
стратегиясында  балаға  қатысты  дұрыс  таңдалған  бағалау  және  даму 
динамикасын анықтау болып табылады. Диагностиканың бұл түрінің нәтижесі 
бойынша педагогтер қажет болған жағдайда педагогикалық процеске түзетулер 
енгізуі мүмкін.  
Қорытынды  диагностика  ІІ  жартыжылдықтың  күтілетін  нәтижесі 
негізінде  оқу  жылының  соңында  (мамырда)  жүргізіледі.  Мониторинг 
нәтижелері  бойынша  Үлгілік  оқу  бағдарламасы  мазмұнын  игеру  деңгейі 
бағаланады  және  баланы  дамытудың  жаңа  міндеттерін  ескере  отырып,  бұдан 
әрі педагогикалық процестің перспективасын анықтайды.  
Мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту мониторингісі оның дамуының 
түрлі  кезеңдерінде  өзгерісті  белгілеуге,  балалардың  жеке  дамуына  сауатты 
педагогикалық  қолдау  көрсетуге  және  балалармен  одан  әрі  түзету  жұмысын 
жүргізуге мүмкіндік береді. 
Мектепке  дейінгі  білім  берудің  жаңартылған  мазмұнын  іске  асыру 
барысында  балаларда  мектепалды  даярлық  сыныбы  (тобы)  түлегінің  моделін 
сомдайтын мынадай дағдылар қалыптасады: 
1) дене бітімі дамыған; 
2) білуге құмар; 
3) белсенді; 
4) эмоциялық елгезек; 
5)  үлкендермен  және  құрдастарымен  қарым-қатынас  жасау  құралдары 
мен өзара іс-қимыл тәсілдерін меңгерген; 
6) өзі, отбасы, қоғам (жақын әлеумет), мемлекет (елі), әлем және табиғат 
туралы алғашқы түсініктері бар; 
7) мектепте оқуға қажетті біліктер мен дағдыларды игерген.  
 
Педагогикалық процесті ұйымдастыруға қойылатын талаптар 
МТОМЖБС  талаптарын  іске  асыру  үшін  әрбір  мектепалды  даярлық 
сыныбында (тобында) әр балаға  оның жас ерекшелік мүмкіндіктері мен жеке 
қабілеттерін неғұрлым толықтай ашуға жағдай жасау ұсынылады.