Тақырып: Ерте заманда қазақ халқы ауданды қалай өлшеген?
|
Мектеп:
|
Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні:
|
Сынып:
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Оқу мақсаттары
|
3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу
3.3.1.3 тікбұрышты үшбұрыш, шаршы, тік төртбұрыш ауданы формуласын: S= (a·b):2, S=a2,S=a·b шығарып алу және қолдану, қоршаған орта обьектілері
3.1.3.2 мм, км/ г, т/см2, дм2, м2 /секунд өлшем бірліктерін қолданып өлшеу
|
Күтілетін нәтиже
|
Барлық оқушылар үшін:
|
ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу.
|
Бірқатар оқушылар үшін:
|
Тіктөртбұрыштың S=a·b, шаршының S=a2ауданын табуға формулаларды құрастыру және қолдану.
|
Кейбір оқушылар үшін:
Тіктөртбұрыш пен шаршының ауданын табу формулаларын қалай құрастыруға және қолдануға болатынын түсіндіру.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар:
Ауданды және оны қалай табу керек екенін түсіндіру.
Пәндік лексика және терминология:
Аудан, палетка.
|
Сабақта диалог/жазу үшін пайдаланылатын тіл.
Талқылау:
|
Қандай фигуралардың ауданы бар?
Палетканы қалай қолдану керек?
|
Жазу:
|
Есептердің шығару жолдарын жазу.
|
Тірек білім, білік, дағдылар
|
Аудан туралы тұрмыстық түсінік.
|
Жоспар
|
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған іс-әрекет
|
Ресурстар
|
|
0–3
|
Ынталандыру.
Ата-бабаларымыз үйлерін қалай безендіргені жайында әңгімелеседі. Қандай оюларды пайдаланған.
|
|
|
4–6
|
Өзектендіру.
Тақтада: дөңгелектер, үшбұрыштар, тіктөртбұрыш, шаршы, тікбұрыш сияқты геометриялық фигуралар бар. Мұғалім балаларға фигуралардың ең үлкенін және ең кішісін алғызады.
– Біз фигураның шамасы (үлкен, кіші) жайында айтсақ, олардың несін салыстырамыз?
Оқушылар фигураларды шамалары бойынша салыстырғанда, оны ауданын да салыстырамыз деген қорытындыға келеді. Содан кейін мұғалім көк тіктөртбұрыштың ауданы қызыл тіктөртбұрыштың ауданынан кіші екенін дәлелдеуді ұсынады. Оқушылар көрнекіліктер негізінде аудандарды салыстырады да, мынадай қорытындыға келеді: «Бір-бірінің үстіне қойғанда көк тіктөртбұрыш қызылдың ішіне сыйды, яғни қызыл тіктөртбұрыш көк тіктөртбұрыштан үлкен, ал көк тіктөртбұрыштың ауданы қызыл тіктөртбұрыштың ауданынан кіші болып келеді». Негізінен, бірнеше фигуралардың ауданын салыстырған дұрыс.
Мұғалім тақтадағы фигуралардың ауданын салыстыруды ұсынады.
– Бір фигураны екінші фигураның үстіне қойып салыстыруға бола ма? Егер бір фигураны екіншісінің үстіне қойып салыстыру болмаған жағдайда, фигуралардың ауданын қалай салыстырамыз?
Оқушылар өздері бөліктердің бірін бірнеше кіші бөліктерге бөліп, осы кіші бөліктерден екінші фигураның пішінін жасап салыстыруға болатынына көз жеткізгені дұрыс. Бұл кезеңде мұғалім фигуралардың бірінде бір торкөзді белгілеп, екі фигураны бірдей шаршыларға бөліп, әр фигурада шаршылар санын салыстыруға балалар дағдылануы керек.
|
Геометриялық фигуралар
|
|
7–11
|
Мақсат қою (мәселелі жағдаят)
Мұғалім оқушылармен №1 тапсырма бойынша жұмыс жасайды.
Ол бұрынғы кезде көшпелі халықтарға қазақ үйдің (жарты қазақ үйдің) ауданын, жырту керек жерді, жайылымдар мен шөп шабуға пайдаланылатын жерді және т.б. өлшеуге тура келетін. Төмендегідей жеңіл өлшемдерді пайдаланған: алақандай– бір алақан сияқты кішкентай жер, үй орнындай– қазақ үйдің орнындай жер. Өз алақанымен бір парақ қағаздың (партаның, орындықтың) ауданын өлшеу.
|
Қағаз беттері.
|
|
12–29
|
Жаңаны ашу.
– Қалай ойлайсыздар, егер бір фигураны үлкен шаршыларға, ал екіншісін ұсақ шаршыларға бөлсе, аудандарын салыстыру мүмкін бе? Мұғалім ұсынылған нұсқаны көрсетеді. Оқушылар барлық фигураларға ортақ өлшем бірлік болу керек деген қорытындыға келу керек.
– Ауданның өлшем бірлігін енгізейік.
Математиктер сияқты қабырғасы 1 см болатын шаршыны квадрат сантиметр деп атайтын боп келісеміз. Ауданы 1 см2 өлшемді сызыңдар.
Геометриялық фигураның ауданын табу дегеніміз – бұл осы фигураның ішіне қабырғасы 1 см-ге тең неше шаршы сыятынын санау.
Кез келген шаманы өлшеу үшін өлшемді – өлшем бірліктерін таңдау керек.Өлшем әртүрлі болса, жауаптар да әртүрлі болып шығады.Сондықтан егер олар бірдей өлшеммен өлшенген болса ғана шамаларды салыстырып, қосып және алуға болады.
– Шаршының ауданын қалай есептегеніңізді түсіндіріңіз? Тіктөртбұрыштың ше?
Формулалардың мәнін қалай түсіндірсе болады?
Түсіндіре отырып алғашқы бекіту.
№2 тапсырма – түсіндіре отырып жұппен не топпен орындалатын практикалық жұмыс.
Өзіндік жұмыс. №3 тапсырма.
|
Оқулық.
|
|
30–40
|
Жаңаны қолдану.
Дәптерден тапсырма орындау ұсынылады – осы түрге ұқсас есептер құрастырып шығару керек немесе № 6 тапсырма орындалады.
Дәптердегі бағалау критерийі бар тапсырма бойынша өзін-өзі бағалау жұмысын жүргізу ұсынылады.
Мен:
ауданды өлшеу үшін өлшем бірліктер мен құралдарды таңдауды;
тіктөртбұрыштың (S=a·b) ауданын өлшеп табуды;
см2, дм2, м2 өлшем бірліктерін пайдаланып, шамаларды өлшеуді үйрендім.
|
Оқулық.
|
41–45
|
Рефлексия.
Бүгінгі сабақта мен түсіндім, мен білдім, анық-қанығына жеттім …;
«Мен … өзімді мақтан етемін»;
«Әсіресе маған ұнағаны …»;
«Бүгін … менің қолымнан келді»
|
Жетістік сызғышы.
|
