Bulletin «Филология ғылымдары» сериясы

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Филология ғылымдары» сериясы №4(62) 2017 ж. 
97
 
 
ҒТАХР 16.21.45 
 
С.А. Оданова
1
, Ғ.Б. Шойбекова
2 
 
1,2
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті, 
Алматы қ., Қазақстан 
 
ТҮРКІ ТІЛДЕРІНДЕГІ ДЫБЫС АЛМАСУЛАРЫ МЕН СӘЙКЕСТІКТЕРІ 
 
Аңдатпа
Мақалада қазақ тілінің түркі тілдерінің бір тармағы екендігі, оның өзіндік фонетикалық, лексикалық, 
морфологиялық сөзжасамдық, синтаксистік даму жолы бар екендігі қарастырылған. Тіл деңгейлерінің барлығы 
белгілі бір жүйеге түсіп, терминдік қабаты қалыптасқан тіл ретінде қазақ тілі бүгінде өзінің бастауын тереңнен 
алғанын осы мақаладан көреміз. Әсіресе, тіл тарихының фонетикалық қабатының сан қырлы екендігі дыбыс 
алмасулары, сәйкестіктері және олардың дифтонгтық, аффрикаттық сипаттарынан дыбыстық ажырауға түсу 
арқылы сөздік құрамның толығып, тілдік қолданысқа түскендігі мақалада айтылады. Тіл дыбыстарының 
тарихи-типологиялық жіктелісіне ішкі және сыртқы факторлардың да әсері болатындығы түрлерге жіктеліп, 
берілген. Осы факторлардың бәрі де түркі тілдеріндегі дыбыс алмасулары мен сәйкестіктерге әсері молынан 
болған. Тек қана қазақ тілінің материалдарынан ғана емес, сонымен қатар өзге түркі тілдерінің де деректері 
мысал, дәлел ретінде келтірілген. 
 
Түйін сөздер: 
түркітану, түркі тілдері, дыбыс алмасулары, дыбыс сәйкестіктері, дыбыс ажыраулары, 
экстралингвистикалық, лингвистикалық факторлар 

жүктеу 6,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: