Golgi  Bodies  (or)  Gogi  complex

195 
 
Golgi  Bodies  (or)  Gogi  complex: The  sac  like  structures,  which  are  present  in  a 
cell to manufacture, store, packing and shipping the materials throughout the cell. 
Lysosomes: They  are  the  membrane  bound  organelles,  which  contains  digestive 
enzymes to break down macromolecules. Lysosome plays a vital role in protecting 
cell by engulfing or destroying foreign bodies entering the cell. 
Cytoplasm: They  are  the  jelly  types  of  organelles,  which  are  present  in  the  inner 
region of a cell. It plays a vital role in keeping a cell in a stable and keeps the cell 
organelles separate from each other. 
Chromosomes: The  rod  shaped  structures,  which  are  composed  of  proteins  and 
DNA. All human cells contain 46 numbers of chromosomes. 
Cell membrane:  This membrane plays a vital role in helping a cell to 
communicate with the external environment and also in transporting proteins and 
other molecules throughout the cell. 
Cytoplasm: A jelly types double membrane organelles, which are present in the 
inner region of a cell. It helps by keeping a cell in stable and protects the cell 
organelles by separating them from each other. 
Приложение 2 
Схема-конспект к уроку «Лишайники» 
Lichens 
Lichens – a group of organisms that are symbiotic associations between a fungus 
and a green alga or blue-green bacterium. The fungal partner (mycobiont) usually 
makes up most of lichen body and the cells of the alga or bacterium (phycobiont) 
are  distributed  within  it.  The  phycobiont  photosynthesizes  and  passes  most  of  its 
food  to  the  fungus  and  the  fungus  protects  its  partner’s  cells.    The  lichen 
reproduces  by  means  of  soredia,  isidia,  or  by  fungal  spores,  which  must  find  a 
suitable  partner  on  germination.  Lichen  are  slow  growing  but  can  live  in  regions 
that are too cold or exposed for other plants. They may form a flattened crust or be 
erect  and  branching.  Many  grow  as  epiphytes,  especially  on  tree  trunks.  Some 
species are very sensitive to air pollution and have been used as indicator species. 

196 
 
Lichens  are  classified  as  fungi,  usually  being  placed  in  the  taxon  of  the  fungal 
partner; some authorities group them together in the phylum Mycophycophyta. 
Lichenology – science study lichens.   
Where they live? 
 
Rocks 
Deserts  
 
Forests  
Tundra  
Arctic 
What are their structures? 
Fungus + alga  
Variety 
Crustose Lichen 
Foliose Lichen
 
Fruticose Lichen
 
Накипные 
Листоватые 
Кустистые 
 How they eat? 
     Water, minerals 
Fungus                            Alga 
          Organic substance  
      symbiosis   
Reproduction 
 
Vegetative  
Sexual  
Species: genus Cladonia 
Carragheen moss (Irish moss)  - ирландский мох 
Cup moss, reindeer lichen - ягель, олений мох   
 
 
 
 
 

197 
 
РУХАНИ-АДАМГЕРШІЛІК МӘДЕНИЕТІ – ҰЛТТЫҚ БІРЕГЕЙЛІК 
НЕГІЗДЕРІНІҢ БАСТЫ ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ БІРІ 
 
Қосаева Райхан Балтабаевна, 
директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары, 
№10 дарынды балаларға арналған облыстық 
 «Білім-инновация» лицей-интернаты, 
Қызылорда қаласы  
 
Резюме 
Всегда  обучение  и  воспитание  составляли  неделимое  единое  целое. 
Высококультурная  личность  молодого  человека  формируется  посредством 
воспитания духовно-нравственны качеств. В данной статье особая роль отводится 
национально-духовным  ценностям  в  воспитаний  ученика.  Освещена  работа  по 
внедрению национальной идеи «Мангилик Ел» в сфере образования. 
 
Summary 
Education and upbringing has always been two parts of an indivisible whole. The 
higly cultrured personality of a young person is formed trough the education and moral 
qualities. In the article, a special roleis given to national-spiritual values in the education 
of the student.The work on the implementation of the national idea «Mangilik El» in the 
sphere of education is highhighted. 
 
Бүгінгі  тез  өзгермелі  демократиялық  қоғам  адамнан  жоғары  деңгейдегі 
мәдениеттің, ғылым мен техниканың түрлі салаларында терең мамандануын ғана 
емес,  қоғамда  өмір  сүріп,  тіршілік  ете  білуді  талап  етеді.  ХХІ  ғасырдың  жан-
жақты  зерделі,  дарынды  да  талантты  адамын  қалыптастыру  бағытында 
тағылымды тәрбие беру – кемел келешектің кепілі. 
Әл-Фараби:  «Тәрбиелеу  дегеніміз-  адам  бойына  білімге  негізделген 
этикалық  игіліктер  мен  өнерлерді  дамыту»  деген  қанатты  сөз  қалдырып  кеткен 

198 
 
екен. Олай болса, басты мақсат – өскелең ұрпақты рухани мұралар сабақтастығын 
сақтай отырып, ұлттық игіліктер мен адамзаттық құндылықтарға тәрбиелеу.  
Қоғамымыздың  іргесін  нығайту  мақсатында,  ең  алдымен,  адамгершілік, 
ізгілік, имандылық, елжандылық тәрбиесін дамыту қажет. Оның негізгі мұраты – 
баланы  жастайынан  әлеуметті  ортада  мәдениетті  қарым-қатынас  жасай  білуге 
үйрету, үлкенді сыйлау, кішіге ізет көрсету, Отан сүюге баулу.  
Ұлттық  тәрбие  –  ұлттық  сана  сезімі  жоғары  жастарды  тәрбиелеуге 
негізделген білім беру жүйесі. Ұлттық тәрбиенің мақсаты – ұлтжанды тұлғаларды 
тәрбиелеу.  Қазіргі  таңда  елімізде  өскелең  ұрпақты  рухани-адамгершілік  тұрғыда 
тәрбиелеуге  баса  мән  берілуде.  Біздің  мемлекетте  бұл  жауапты  міндет  негізінен 
білім  беру  мекемелеріне  жүктелген.  Адамзат  баласының  өз  ұрпағына  оқу-білім 
және  тәрбие  мәселесіндегі  өзіндік  дүниетанымын  қалыптастыру  мәселесі 
мыңдаған жылдар бойы өзектілігін жоғалтқан емес. Руханилық  -  жеке тұлғаның 
негізгі  сапалық  көрсеткіші.  Руханилықтың  негізінде  адамның  мінез-құлқы 
қалыптасады, ар-ұят, өзін-өзі бағалау және адамгершілік сапалары дамиды. 
 
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев:  «…  жаңа  жағдайларға  байланысты  бәрімізді 
алаңдататын  мәселе  –  білімді,  кәсіби  даярлығы  бар  адам  тәрбиелеу  ғана  емес, 
қоғамдық  өмірдің  барлық  саласында  ұлттық  және  дүниежүзілік  құндылықтарды 
қабылдауға  қабілетті,  рухани  және  адамгершілік  мүмкіндігі  мол  тұлға 
қалыптастыру болып табылады», — деп атап көрсетті.  
Тәрбиенің  жалпы  негізі  рухани-азаматтық  құндылықтары  болуы  керек. 
Рухани-азаматтық  құндылықтар  үлкен  мен  кішінің  арасындағы  шынайы  қарым-
қатынас  кезінде  бала  бойына  дариды.  Ал  мұғалімнің  басты  мақсаты  -  өзіндік 
рухани-азаматтық  құндылықтарын  оқушы  бойына  дарыта  отырып,  оның  жүрек 
түкпіріндегі  рухани  қазынасын  жарыққа  шығару.  Мектептегі,  сабақтан  тыс 
уақыттағы  біздің  ісімізді  жалғастыратын  жеке  тұлға  болып  табылатын 
оқушыларды  рухани-адамгершілікке,  азаматтық  жүйеге  тоғыстыру.  Мектеп 
қабырғасында  жақсы  тәрбиеленген,  саналы  білім  алған  шәкірт  өмірде  өз  орнын 
табады.  Ол  үшін  ең  әуелі  ұрпағымызды  бала  кезінен-ақ  ұлттық  тәлім-тәрбиеге, 
рухани адамгершілік әдетке, азаматтық мәдениетке баулу керек. Сонда жас ұрпақ