Тәжірибелік стендке анықтама беру
Тәжірибелік стенд (3.4 сурет) арынды құбырдан 3, сәйкесінше L1 және L2 ұзындықтары бар 1 мен 2 екі құбырдан тұрады. П11 мен П10 пьезометрлер L1 =2м бірінші құбырдың басы мен соңындағы пьезометрлік арын шамасын, ал П16 мен П15 сәкесінше L2 =2м екінші құбырдың шамасын көрсетеді. Сыналып отырған құбырға В8 және В1 бұрандалалары арқылы су беріледі. В9, В11 бұрандалары құбырда сұйықтық қозғалысын реттеу үшін қолданылады. Өлшегіш күбішеден В12 бұрандасы арқылы сұйықтықты ағызамыз. Сұйықтықтың шығыны көлемдік тәсілмен анықталады.
Тәжірибе жасау тәртібі мен тәжірибелік мағлұматтарды өңдеу
Тәжірибелік стендпен танысқаннан кейін сынақтар келесі ретпен орындалады:
В8, В9, В10, В11 бұрандаларды жабу. В12 бұрандасын ашып, өлшегіш күбішеден сұйықтықты ағызу, содан соң В12 бұрандасын жабу.
В8 бұрандасып ашып құбырды сұйықтыққа толтыру. П11 мен П10 пьезометрлердегі сұйықтық мөлшері бірдей болу керек.
В9 бұрандасын баяу ашып МБ күбішенің белгіленген мөлшеріне дейін толу уақытын жазу. Пьезометр П11 көрсеткіші (20...30)·10-2м аралығында болатындай қозғалыс режимін орнату керек.
( ) және ( ) мәндеріне сәйкес келетін П11 мен П10 пьезометрлерінің көрсеткіштерін жазып алу керек. Өлшеу қорытындыларын бақылау журналына тіркеу.
В12 бұрандасын ашып өлшегіш күбішедегі сұйықтық мөлшері «с» деңгейге жеткенде В9 бұрандасын жауып, толу уақытын жазып алу керек.
В12 бұранданы ашып өлшегіш күбішедегі сұйықтықты ағызып, содан соң В12 бұрандасын жабу керек.
L2 және d2 мәндерін стендтен жазып алу.
В8 бұрандасын жауып, В10 бұрандасын ашу керек. П16 және П15 пьезометрлеріндегі сұйықтық мөлшері бірдей болу керек. Әрі қарай тәжірибені берілген ретпен (п.3-тен бастап) орындап, L1және d1 ұзындықты, құбыр өткізгіштің жоғалтуларын анықтаймыз П16 және П15 пьезометрлердің мәндерін тіркеу. Шыққан қорытынды 1 кестесіне енгізу керек. П16 пьезометріндегі сұйықтық мөлшері (25...30)·10-2 м аралығында болу керек.
3.4 – сурет–Зертхана стендінің схемасы
Берілген өлшеулер мен бақылаулар негізінде анықталады.
а) Құбыр өткізгіштегі сұйықтық жұмсалуы (шығыны)
б) Құбыр өткізгіштегі сұйықтық қозғалысының орташа жылдамдығы және арын жылдамдығы және
мұнда
в) Гидравликалық радиус
г) Құбыр өткізгіштің ұзындығы бойынша жоғалтулар
д) Гидравликалық еңіс
мұндағы құбыр өткізгіш ұзындығы немесе пьезометрлер арасындағы арақашықтық
е) Гидравликалық үйкеліс коэффициенті
н) Рейнольдс саны
к) Рейнольдс санына сәйкес құбыр өткізгіштегі сұйықтық қозғалысының режимін анықтау. Режимге сәйкес үйкеліс коэффициентін анықтау.
л) Тәжірибелік және есептік жолмен анықталған гидравликалық үйкеліс коэффициентін қателіктерін бағалау.
3.1 -кесте
Өлшеу мен есептеу мағлұматтары
№
|
Аталуы
|
Белгіленуі
|
Тәжірибелер
|
1
|
2
|
3
|
|
Құбыр диаметрі, м
|
D
|
|
|
|
|
Құбыр қимасының ауданы, м2
|
S
|
|
|
|
|
Пьезометр көрсеткіштері,м
а) құбырдың басында
б) құбырдың соңында
|
|
|
|
|
|
Құбыр ұзындығы бойынша арынның жоғалуы, м
|
|
|
|
|
|
Пьезометрлер арасындағы арақашықтық, м
|
L
|
|
|
|
|
Су көлемі, м3
|
W
|
|
|
|
|
Толу уақыты, с
|
t
|
|
|
|
|
Cұйықтық шығыны, м3/с
|
Q
|
|
|
|
|
Сұйықтық қозғалысының орташа жылдамдығы, м2/с
|
|
|
|
|
|
Жылдамдықты арын, м
|
|
|
|
|
|
Гидравликалық радиус, м
|
|
|
|
|
|
Гидравликалық еңіс
|
і
|
|
|
|
|
Құбыр ұзындығы бойынша үйкеліс коэффициенті
|
|
|
|
|
Есеп беру мазмұны
теориялық бастама;
қондырғы сұлбасы;
өлшеу мен есептеу кестелері;
қорытынды.
Бақылау сұрақтары
Тұрақты диаметрлі түзу қабырғалардағы сұйықтық қозғалысының энергия жоғалтулары неден пайда болады?
Ұзындығы бойынша құбыр өткізгіштің гидравликалық кедергі коэффициентіне қандай көрсеткіштер әсер етеді?
Ламинарлы қозғалыс режимі кезіндегі гидравликалық кедергі коэффициентін қалай анықтайды?
Турбулентті қозғалыс режимі кезіндегі гидравликалық кедергі коэффициентін қалай анықтайды?
Шези коэффициенті нені сипаттайды?
Турбулентті қозғалыс режимі кезіндегі құбыр ұзындығы бойынша гидравликалық кедергі коэффициентіне не әсер етеді?
Қойылған мақсат пен сынақ жүргізу ретін түсіндір.
№ 4 зертханалық жұмыс
БЕРНУЛЛИ ТЕҢДЕУІН ТӘЖІРИБЕ ЖҮЗІНДЕ ТЕКСЕРУ
Жұмыстың мақсаты:
Студенттерге Бернулли теңдеуін қолдана отырып, сұйықтық шығынын, жылдамдығын анықтауды үйрету.
Жұмыстың мазмұны:
сұйықтық қозғалысындағы ағыстың параметрлерінің (қысым, жылдамдық) арасындағы өзара байланысты орнату;
идеал және нақты сұйықтықтың қарпайым жай ағысы үшін Бернулли теңдеуінің мәнін үйрену;
сұйықтық қозғалысының параметрлерін тәжірибелік жолмен анықтау әдісімен танысу.
Жұмыстың орындалу тәртібі:
осы жұмыспен байланысы бар әдістемелік көрсеткіштер және теориялық материалдар мазмұнымен танысу;
зертханалық жұмыстың орындалу тәртібімен және тәжірибелік стендпен танысу;
зерттеу нәтижелерін қорытып, кесте түрінде көрсету;
жұмысты қорғау.
бақылау сұрақтарға жауап беру;
Достарыңызбен бөлісу: |